ความหมายของ ๒ น้ำศักดิ์สิทธิ์ ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

คำว่า “มุรธาภิเษก” แปลว่า การรดน้ำที่พระเศียร น้ำที่รดเรียกว่า “มุรธาภิเษก” โดยการสรงพระมุรธาภิเษก หมายถึงการยกให้หรือการแต่งตั้งโดยการทําพิธีรดน้ำ ซึ่งตามคติความเชื่อของพราหมณ์ ถือว่า การยกให้ผู้ใดเป็นใหญ่ทรงสิทธิ์อํานาจนั้น จะต้องทําด้วยพิธีรดน้ำศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งน้ำสรงพระมุรธาภิเษกในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกที่บรรจุในทุ่งสหัสธารานั้น ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ ๙ เป็นน้ำปัญจมหานที จากประเทศอินเดีย น้ำจากเบญจสุทธคงคา และน้ำจากสระ ๔ สระในราชอาณาจักรไทย (สระแก้ว สระเกษ สระคา และสระยมนา) ส่วนในรัชกาลที่ ๑๐ ไม่ได้นําน้ำจากประเทศอินเดียมาเจือด้วย

ซึ่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่ใช้ในการสรงพระมุรธาภิเษกในครั้งนี้ จะประกอบไปด้วยแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์จาก ๙ แหล่งน้ำ ได้แก่ น้ำจากแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ทั้ง ๕ สาย หรือเรียกว่า “เบญจสุทธคงคา”

๑.แม่น้ำบางปะกง ตักที่ตำบลพระอาจารย์ อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก

๒.แม่น้ำป่าสัก ตักที่ตำบลท่าราบ อำเภอเสาไห้ จังหวัดสระบุรี

๓.แม่น้ำเจ้าพระยา ตักที่ตำบลบางแก้ว อำเภอเมืองอ่างทอง จังหวัดอ่างทอง

๔.แม่น้ำราชบุรี ตักที่บริเวณสามแยกคลองหน้าวัดดาวดึงส์ ตำบลบางช้าง อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม

๕.แม่น้ำเพชรบุรี ตักที่บริเวณท่าน้ำวัดไชยศิริ ตำบลสมอพลือ อำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี

และน้ำจากสระน้ำศักดิ์สิทธิ์อีก ๔ สระในจังหวัดสุพรรณบุรี ได้แก่ สระเกษ สระแก้ว สระคา และสระยมนา