เปิดประวัติกีฬาเอเชียนเกมส์: ฟันดาบ

จากอาวุธในการป้องกันตัวกลายมาเป็นกีฬาสุดตื่นเต้นอย่างกีฬาฟันดาบ ได้รับการบรรจุอย่างเป็นทางการในการแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์ครั้งที่ 7 ในปี 1974 (พ.ศ. 2517) ที่กรุงเตหะราน ประเทศอิหร่าน มาจนถึงปัจจุบัน

กีฬาฟันดาบ หรือ Fencing มาจากดาบในอดีตที่ถูกใช้เป็นอาวุธเชิงรุกในการทำลายเสือเกราะ ต่อมาถูกใช้ในเชิงรุกและเชิงรับ และเริ่มมีการพัฒนากลายเป็นศิลปะการใช้ดาบระหว่างสองฝ่าย (ฝ่ายละ 1 คน) โดยไม่ได้มีความประสงค์ให้อีกฝ่ายถึงแก่ชีวิตแต่อย่างใด

การฟันดาบนิยมในประเทศแถบยุโรป อียิปต์ จีน กรีซ อิตาลี และประเทศแถบอาหรับ แม้จะไม่ได้รับความนิยมเท่ากีฬาอื่นๆ แต่ก็เริ่มได้รับความสนใจมากขึ้นเรื่อยๆ จากศิลปะเอกลักษณ์และความตื่นเต้นเฉพาะตัว กีฬาฟันดาบเริ่มเข้ามาในประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2478 และก่อตั้งสมาคมฟันดาบสมัครเล่นแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์ เมื่อปี พ.ศ. 2508 และเป็นสมาชิกของสหพันธ์กีฬาฟันดาบระหว่างประเทศ

การแข่งขันนอกจากอาวุธดาบที่ขาดไม่ได้แล้ว ผู้เล่นจะต้องสวมชุดผ้าเนื้อเหนียวสีขาวและสวมอุปกรณ์ป้องกันร่างกาย ใส่หน้ากาก ถุงมือ และสวมเสื้อเกราะทุกครั้ง โดยผู้เข้าแข่งขันจะสวมอุปกรณ์แจ้งคะแนนไฟฟ้า

เมื่อคู่ต่อสู้ฟันโดนเป้าหมายที่กำหนดจะมีแสงสว่างขึ้น แต่ทั้งนี้จะต้องอยู่ในพื้นที่แข่งขันที่กำหนด รวมถึงคณะกรรมการจะพิจารณาการเคลื่อนที่ที่ถูกต้องด้วยเช่นกัน โดยประเภทของการแข่งขันจะแบ่งออกตามชนิดของดาบ 3 ชนิด ดังนี้

1. ดาบฟอยล์ (Foil) ตัวดาบมีน้ำหนักไม่เกิน 200 กรัม
2. ดาบซาเบอร์ (Sabre) ตัวดาบมีน้ำหนักไม่เกิน 700 กรัม
3. ดาบเอเป้ (Epee) ตัวดาบมีน้ำหนักไม่เกิน 500 กรัม

ส่วนการกระทำที่ถือว่าผิดกติกาของการฟันดาบและได้รับการลงโทษ ได้แก่

• ห้ามต่อสู้แบบประชิดตัว เว้นแต่ผู้เข้าแข่งขันใช้อาวุธถูกต้องตามกติกา
• หากปะทะตัวกันในประเภทฟอยล์และซาเบอร์ จะถูกเตือนก่อนหนึ่งครั้ง เมื่อทำผิดซ้ำจะลงโทษเป็นการถูกฟัน 1 ครั้ง ส่วนดาบเอเป้หากไม่มีเจตนาและไม่รุนแรง จะถือว่าไม่ผิดกติกา
• หากผู้เข้าแข่งขันแตะตัวถูกกัน กรรมการจะสั่งหยุดและจัดตำแหน่งใหม่
• ดาบฟอยล์ห้ามข้ามเขตแดน (เส้นแบ่ง) เกิน 1 เมตร ส่วนดาบเอเป้และซาเบอร์ห้ามข้ามเขตแดนเกิน 2 เมตร หากข้ามเขตแดนและถูกเตือนมาก่อนหน้านี้แล้ว จะลงโทษเป็นการถูกฟัน 1 ครั้ง
• หากฟันด้วยความรุนแรง และไม่เหมาะสมจะถูกเตือนหนึ่งครั้ง หากปฏิบัติซ้ำจะลงโทษเป็นการถูกฟัน 1 ครั้ง และหากยังทำเป็นครั้งที่ 3 จะถูกไล่ออกจากการแข่งขันทันที
• ต้องถือดาบข้างใดข้างหนึ่งเท่านั้น หากต้องการเปลี่ยนมือต้องขออนุญาตจากกรรมการ
• ห้ามขว้างดาบและต้องถืออยู่มือใดมือหนึ่งตลอดเวลา
• ห้ามใช้มืออีกข้างที่ไม่ได้ถือดาบป้องกันหรือโจมตีอีกฝ่าย
• ฝ่ายใดถ่วงเวลาการแข่งขัน จะลงโทษเป็นการถูกฟัน 1 ครั้ง

การแข่งขันประเภทชายใช้เวลา 6 นาที ฝ่ายใดได้ 5 คะแนนก่อนจะเป็นฝ่ายชนะ ประเภทหญิงใช้เวลา 5 นาที ฝ่ายใดได้ 4 คะแนนก่อนจะเป็นฝ่ายชนะ หากเสมอ การแข่งขันดาบฟอยล์และดาบซาเบอร์จะทำการแข่งขันใหม่อีก 1 ครั้ง ส่วนการแข่งขันดาบเอเป้จะให้เป็นการแพ้ทั้งสองฝ่าย

ในเอเชียนเกมส์ ครั้งที่ 18 ที่กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย ระหว่างวันที่ 18 ส.ค.-2 ก.ย. 61 ทางสมาคมฯ ได้ส่งนักกีฬาทีมชาติไทยเข้าแข่งขันได้แก่ นายวรกันต์ ศรีนวลนัด, นายสรวิศ กิจศรีบุญ และนางสาวต้นป่าน โพธิ์แก้ว โดยการแข่งขันฟันดาบจะลงแข่งขันที่ JCC Plenary Hall, Jakart ระหว่างวันที่ 19 -24 ส.ค. 61

อย่าลืมติดตามรับชม เอเชียนเกมส์ 2018 ระหว่างวันที่ 18 ส.ค.-2 ก.ย. นี้ ถ่ายทอดสดทางช่องเวิร์คพอยท์ หมายเลข 23 และช่องทางออนไลน์บนเฟซบุ๊ก Workpoint Entertainment และยูทูบ WorkpointOfficial

ที่มา: สมาคมกีฬาฟันดาบแห่งประเทศไทยฯ, baf-fencing.org