กลืนไม่เข้า คายไม่ออก สรุปเหตุการณ์ #SaveHakeem

#SAVEHAKEEM แฮชแท็กสั่นสะเทือนประเทศไทย มีจุดเริ่มต้นอย่างไร และทำไมไทย ถึงอยู่ในสถานการณ์ที่ลำบากใจขนาดนี้ นี่คือบทสรุป 23 ข้อ จาก ทีมข่าวเวิร์คพอยท์

1) ปลายปี 2010 จนถึงต้นปี 2011 มีเหตุการณ์สำคัญในโลก ชื่อ “อาหรับสปริง” กลุ่มประเทศอาหรับ ทั้งในแอฟริกา และเอเชีย ต่างลุกฮือขึ้นต่อต้านรัฐบาลของตัวเอง มีหลายประเทศที่ อาหรับสปริง รุนแรงถึงขนาดโค่นล้มรัฐบาลได้ ตัวอย่างเช่น ในอียิปต์, เยเมน และ ตูนิเซีย เป็นต้น

2) 14 กุมภาพันธ์ 2011 ประเทศบาห์เรน เกิดอาหรับสปริงขึ้น โดยมีประชาชนจำนวนมาก หลายหมื่น เดินประท้วงตามท้องถนน โดยมีเป้าหมายให้มีการเปลี่ยนแปลงรัฐบาล มีความต้องการให้พระราชาฮาหมัด สละราชสมบัติ และ เขียนรัฐธรรมนูญขึ้นมาใหม่ ซึ่งทางรัฐบาลไม่ยอมง่ายๆ มีการปราบปรามอย่างจริงจัง มีการใช้แก๊สน้ำตา กระสุนยาง เพื่อสลายการชุมนุม

3) ในกลุ่มของผู้ชุมนุม ประกอบไปด้วยคนหลายสาขาอาชีพ รัฐบาลได้ไล่บี้จับกุม คนประท้วงได้เกือบ 3 พันคน นอกจากนั้นใครที่เข้าร่วมการชุมนุม ก็จะโดนบีบกดดันให้ตกงาน ไม่เพียงแค่นั้น มีอีก 11 คนที่ถูกบาห์เรน ริบสัญชาติคืนด้วย

4) รัฐบาลบาห์เรน ระบุว่า ฮาคีม อัล-อาไรบี นักฟุตบอลอาชีพคนหนึ่ง โดนระบุว่า อยู่ในเหตุการณ์ประท้วงด้วย ดังนั้นจึงโดนรัฐบาลแจ้งความ 4 ข้อหา ได้แก่ 1) ลอบวางเพลิง 2) ชุมนุมโดยมิชอบด้วยกฎหมายมากกว่า 5 คน 3)ครอบครองวัตถุไวไฟ ระเบิดขวด และ 4) ทำให้รถยนต์ผู้อื่นเสียหาย

5) ฮาคีมไม่รับสารภาพ เนื่องจากระบุว่า ช่วงเวลาที่รัฐอ้างว่าเขาก่อคดี เขาลงแข่งฟุตบอลอยู่เลย และมีการถ่ายทอดสดด้วย ดังนั้น จะไปก่อคดีต่างๆได้อย่างไร ซึ่งฮาคีมอ้างว่า เขาโดนจับทรมาน เพื่อให้รับสารภาพ มีการเอาไม้มาตีที่ขา พร้อมขู่ว่า ถ้าไม่สารภาพ จะทำให้เล่นฟุตบอลไม่ได้อีก แต่เจ้าตัวก็ยังไม่ยอมรับความผิด

6) ฮาคีมระบุว่า รัฐบาลต้องการเล่นงานเขา ไม่ใช่เพราะเขาไปร่วมประท้วงหรอก แต่ เนื่องจากน้องชายของเขา เป็นหนึ่งในกลุ่มแกนนำ ในการเคลื่อนไหวอาหรับสปริงต่างหาก

7) ฮาคีมหนีออกจากประเทศบาห์เรน ในปี 2014 ไม่ยอมไปรายงานตัวต่อศาล เพื่อขอสู้คดี นั่นทำให้ ศาลมีการพิจารณาคดีลับหลัง ลงโทษจำคุกทันที 10 ปี โดยประเทศที่ฮาคีมเดินทางไปคือออสเตรเลีย เขาหาเลี้ยงชีวิตด้วยการเล่นฟุตบอลในลีกดิวิชั่นรอง

8 ) ฮาคีม เล่นวนเวียนกับทีมเล็กๆ ของออสเตรเลีย เขาไม่ใช่นักเตะที่โดดเด่น เคยติดทีมชาติในระดับเยาวชน แต่ก็ไม่ได้มีฟอร์มการเล่นที่น่าจดจำแต่อย่างใด หลังจากเล่นในออสเตรเลีย 3 ปี ในปี 2017 ฮาคีม ได้รับสัญชาติผู้ลี้ภัย เขากำลังรอพาสปอร์ตอยู่ ณ เวลานี้

9 ) บาห์เรน ไม่สามารถทำอะไรฮาคีม ที่อยู่ในออสเตรเลียได้ แต่ได้แจ้งคดีไว้กับ อินเตอร์โพล หรือองค์การตำรวจอาชญากรรมระหว่างประเทศ โดย ฮาคีม มีลิสต์รายชื่ออยู่ใน “หมายแดง” เป็นบุคคลที่มีความผิดทางอาญาตามกฎหมายของบาห์เรน

10) ฮาคีม แม้จะย้ายไปออสเตรเลียแล้ว แต่ยังกล่าวโจมตี และวิจารณ์รัฐบาลบาห์เรนอย่างเปิดเผย รวมถึงวิจารณ์ผู้บริหารระดับสูงในบาห์เรนเป็นประจำ ครั้งหนึ่งเขาโจมตีประธานเอเอฟซี ชีค ซัลมาน ซึ่งเป็นราชวงศ์บาห์เรน ว่าเป็นคนเลวมาก (very bad man) กับสิ่งต่างๆที่ทำกับมุสลิมชีอะห์ ซึ่งการวิจารณ์อย่างต่อเนื่อง ทำให้เชื่อกันว่า เขาเป็นเป้าหมายที่บาห์เรนต้องการจับตัวกลับมาลงโทษให้ได้

11) 27 พฤศจิกายน ฮาคีม เดินทางจากออสเตรเลีย มายังประเทศไทย เพื่อทำการฮันนีมูน กับภรรยา ปรากฏว่า ด้วยความที่ ลิสต์รายชื่อของอินเตอร์โพล มีชื่อของฮาคีมอยู่ด้วย ทำให้ไทยจำเป็นต้องจับกุม ฮาคีม เอาไว้ ที่สนามบินสุวรรณภูมิ

12) ทั้งนี้ มีการระบุว่าอินเตอร์โพลทำผิดพลาด ที่ใส่ลิสต์ชื่อของฮาคีมไว้ใน หมายแดง เพราะตามกฎแล้ว คนที่ขอลี้ภัยทางการเมืองจะไม่สามารถติดลิสต์หมายแดงได้ โดยทางอินเตอร์โพลได้ยกเลิกหมายแดงของฮาคีม แต่ทว่าสายเกินไปแล้ว เพราะไทยได้จับกุมฮาคีมไว้ และบาห์เรนเองรู้เรื่องการจับกุมครั้งนี้แล้ว

13) จริงอยู่ ไทยไม่มีสนธิสัญญาส่งผู้ร้ายข้ามแดน แต่พระราชบัญญัติส่งผู้ร้ายข้ามแดนปี 2551 ระบุว่า รัฐบาลต่างประเทศ สามารถ “ส่งคำร้อง” ให้รัฐบาลไทยได้ โดยต้องเป็นความผิดโทษจำคุกไม่น้อยกว่า 1 ปี ซึ่ง บาห์เรน ได้ยื่นคำร้องมาที่ไทย โดยระบุว่า ฮาคีม ถือเป็นคนบาห์เรน ปัจจุบันยังถือพาสปอร์ตบาห์เรน และขอให้ไทยส่งตัวในฐานะผู้ร้ายข้ามแดน ไปรับโทษตามกฎหมาย

14) “ถ้าผมถูกส่งกลับบาห์เรน ผมต้องโดนทรมานแน่นอน ผมกลัว ผมไม่อยากตาย” ฮาคีมให้สัมภาษณ์เอาไว้ ซึ่งทางรัฐบาลไทย ยังไม่สามารถตัดสินใจได้ ว่าจะทำอย่างไร ดังนั้น จึงต้องคุมขังไว้ในไทยก่อน และทำการขึ้นศาลไต่สวน ว่าฮาคีมทำความผิดจริงหรือไม่ เพื่อพิจารณาว่าควรส่งตัวกลับบาห์เรนหรือไม่

15) ประชาชนชาวออสเตรเลียจำนวนมาก รวมถึงคนของรัฐบาล และ เหล่านักกีฬาชื่อดัง ทั้งหลาย เช่น เอียน ธอร์ป อดีตเจ้าของเหรียญทองโอลิมปิก ออกมากดดันให้ไทย ปล่อยฮาคีม ให้เป็นอิสระ เพื่อให้เจ้าตัวเดินทางกลับออสเตรเลีย ได้กลับมาใช้ชีวิตตามเดิม

16) ความเห็นหนึ่งของชาวออสเตรเลียในโลกออนไลน์ ระบุว่า เราช่วยให้นักฟุตบอลของคุณเป็นอิสระไปแล้ว (ทีมหมูป่าติดถ้ำ) ดังนั้น ก็ถึงคราวคุณจะช่วยปล่อยนักฟุตบอลของเราให้เป็นอิสระบ้าง

17) ขณะที่คนในวงการฟุตบอลจำนวนมาก รวมถึงดิดิเยร์ ดร็อกบา ได้ทำการติดแฮชแท็ก #Savehakeem เพื่อเป็นการกดดันให้รัฐบาลไทย จัดการปล่อยตัวฮาคีม ให้เป็นอิสระ

18) ฮิวแมนไรท์วอทช์ ขู่ประเทศไทยว่า ถ้าหากไม่ยอมปล่อยตัวฮาคีม ประเทศไทยอาจจะเจอเรื่องที่เลวร้ายมากจากฟีฟ่า และมีสิทธิจะถูกคว่ำบาตรจากฟุตบอลโลก รอบคัดเลือกในปี 2022 ได้ อย่างไรก็ตาม ทางฟีฟ่า ไม่ได้ออกมาให้ความเห็นใดๆในเรื่องนี้ มีการประชุมกันที่ซูริค แต่ฟีฟ่าไม่ได้ฟันธงข้างใดข้างหนึ่ง เพียงแต่บอกว่า ต้องการให้ปัญหาคลี่คลายให้เร็วที่สุด

19) สำหรับประเทศไทย มีความสัมพันธ์ที่ดีกับประเทศบาห์เรน ย้อนกลับไปวันที่ 1 พฤศจิกายน ปีที่แล้ว เจ้าชายคาลิฟา นายกฯของบาห์เรน ได้เดินทางมาเยี่ยมเยือน นายกรัฐมนตรีของไทย ประยุทธ์ จันทร์โอชา ถึงตึกไทยคู่ฟ้า ขณะที่ในงานพระราชพิธีถวายเพลิงพระบรมศพ ของในหลวงรัชกาลที่ 9 เจ้าชายคาลิฟา ก็เสด็จเดินทางมาด้วยพระองค์เอง

นอกจากนั้น ประเทศไทยยังมีโครงการเศรษฐกิจ และการค้ากับบาห์เรนอีกจำนวนมาก มีการจัดตั้ง Thai Mart ศูนย์กระจายสินค้าไทย ในกรุงมานามา ดังนั้นการทำให้บาห์เรน หนึ่งในชาติอาหรับไม่พอใจ อาจส่งผลเป็นลูกโซ่ให้กับชาติอาหรับชาติอื่นด้วยก็เป็นได้

20) เท่ากับว่า ไทยต้องเจอความต้องการ 2 ด้าน ฝั่งหนึ่งออสเตรเลียกับกลุ่มนักกีฬาทั่วโลก กดดันให้ไทยปล่อยฮาคีม แต่อีกด้าน บาห์เรนและกลุ่มอาหรับ ก็รอดูสถานการณ์อย่างใกล้ชิด ดังนั้นไทยจำเป็นต้องวางตัวอย่างดีที่สุด กับเรื่องนี้

21) ดอน ปรมัตร์วินัย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศของไทย ระบุว่า ไทยจะส่งฮาคีมไปไหน ขึ้นอยู่กับการตัดสินคดีในชั้นศาล โดยศาลไทยจะเป็นคนตัดสินว่า ฮาคีม ทำความผิดที่บาห์เรนจริงหรือไม่ ซึ่งถ้าหากตัวฮาคีมยืนยันว่าไม่ได้ทำ ก็ให้นำหลักฐานมาสู้คดี

4 ก.พ. 2562 ทนายฝั่งฮาคีม ขอคัดค้านการส่งตัวกลับบาห์เรน และพร้อมจะยื่นหลักฐานว่าฮาคีมบริสุทธิ์ต่อข้อกล่าวหาทั้งหมด ในวันที่ 22 เมษายนนี้

22) เท่ากับว่า จากวันนี้ จนถึงวันที่ 22 เมษายน ฮาคีม จะยังคงต้องใช้ชีวิตที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพต่อไปก่อน จนกว่าคดีจะสิ้นสุด โดยศาลไทยจะเป็นผู้ตัดสินคดีความในเรื่องนี้ ว่าฮาคีม ผิดจริงหรือไม่ ซึ่งคำตัดสินของศาล จะมีผลต่อการตัดสินใจของรัฐบาล ว่าจะส่งฮาคีมไปออสเตรเลีย หรือ ไปบาห์เรน

23) บทสรุป ณ เวลานี้ จนถึงวันนี้ (4 กุมภาพันธ์ 2562) ฮาคีม โดนจำคุกในเรือนจำไทยมาแล้ว 68 วัน ขณะที่ไทยเอง ซึ่งเป็นชาติที่อยู่ตรงกลางของปัญหา เพราะเป็นประเทศที่ฮาคีมเลือกมาฮันนีมูนพอดี จึงได้รับแรงกดดันจากทุกฝ่ายอย่างช่วยไม่ได้จริงๆ