จีนใช้ระบบ “ตัดแต้ม” ควบคุมประชาชน ถ้ายิ่งเสียแต้มก็จะยิ่งเสียสิทธิ์

AFP Photo

ทำผิดตัดแต้ม “ยิ่งเสียแต้มก็ยิ่งเสียสิทธิ์” มาตรการที่จีนใช้ควบคุมพฤติกรรมประชาชน 1,400 ล้านคน ครอบคลุมตั้งแต่ปล่อยข่าวลือ ยันไม่ข้ามทางม้าลาย

ทางการจีนกำลังจัดทำระบบควบคุมพฤติกรรมของประชาชน 1,400 ล้านคนด้วยวิธี “ตัดแต้ม” นอกจากพฤติกรรม เช่น ทำผิดกฎจราจร สูบบุหรี่ในที่ห้ามสูบ ขึ้นรถไฟโดยไม่มีตั๋ว ไม่ปิดโทรศัพท์มือถือบนเครื่องบิน จะเป็นเหตุทำให้ถูกตัดแต้มแล้ว ข้อมูลส่วนตัว เช่น บันทึกการใช้บัตรเครดิตและข้อความที่โพสต์ทางออนไลน์ ก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้ถูกตัดแต้มได้

ได้เริ่มมีการนำระบบนี้มาทดลองใช้และลงโทษคนที่ถูกตัดแต้มแล้ว บทลงโทษก็เช่น ถูกมหาวิทยาลัยชื่อดังปฏิเสธไม่ให้เข้าเรียน ถูกขึ้นบัญชีดำไม่ให้เข้ารับราชการหรือเข้าทำงานในรัฐวิสาหกิจ ไม่ให้ใช้บริการโรงแรมดีๆ หรือแม้กระทั่งถูกตัดความเร็วเน็ตที่ใช้ ยิ่งไปกว่านั้น ยังมีมาตรการลงโทษด้วยการประจานให้ได้อายเมื่อทำผิดกฎจราจร เช่น ไม่ข้ามถนนตรงทางม้าลายหรือไม่รอไฟสัญญาณ กล้องวงจรปิดที่จับภาพได้จะขึ้นทั้งภาพ ชื่อ หมายเลขบัตรประชาชนของคน ๆ นั้นบนจอที่ติดตั้งอยู่บริเวณนั้นแบบทันทีทันใด

แต่ไม่ใช่มีเพียงการลงโทษเท่านั้น ระบบนี้ยังมีการให้รางวัลแก่ผู้ที่ประพฤติตัวเป็นพลเมืองที่ดีอีกด้วย โดยพลเมืองดีอาจได้รับการประเมินดอกเบี้ยพิเศษจากธนาคาร ลดหย่อนค่าไฟ หรือแม้กระทั่งมีรายชื่อขึ้นในเว็บไซต์หาคู่

ชายวัย 32 ปีคนหนึ่งบอกว่า “รู้สึกเหมือนช่วงครึ่งปีมานี้พฤติกรรมของคนในสังคมดีขึ้น เช่น ตอนนี้รถพร้อมใจกันจอดให้คนเดินข้ามทางม้าลาย ซึ่งถ้าไม่จอดก็จะถูกตัดแต้ม ตอนแรกผมก็เกร็ง กลัวจะถูกตัดแต้ม แต่ตอนนี้ชินแล้ว”

จีนเตรียมนำระบบนี้มาใช้เต็มรูปแบบภายในปี 2563 นี้