ช่องว่างกฎหมายป้องกันการคุกคามทางเพศ

สารคดีเชิงข่าวซีรีย์ ลวนลาม=คุกคามทางเพศ สิทธิสตรีที่เงียบงัน ตอนที่ 4 นำเสนอเกี่ยวกับข้อกฎหมายคุ้มครองเพศหญิง

กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัวระบุ ผู้หญิงที่ถูกกระทำความรุนแรงทางเพศทุกรูปแบบมีประมาณ 20,000 รายต่อปี เทียบกับข้อมูลของสำนักอัยการทั่วประเทศระบุว่าในปี 2559 มีคดีทำผิดทางเพศทุกเพศส่งฟ้องในชั้นศาล 5,141 คดี เห็นได้ว่ามีผู้ถูกกระทำจำนวนมากเลือกนิ่งเงียบ ด้วยเหตุผลผู้กระทำเป็นคนใกล้ตัว อีกทั้งขั้น

ตอนการสอบสวนราวกับจะซ้ำเติมผู้ถูกกระทำ จากคำถามที่ต้องพิสูจน์ให้สิ้นหายสงสัย และผู้ถูกกระทำต้องหาหลักฐานพิสูจน์ความเสียหายด้วยตนเอง ทำให้มีผู้ถูกกระทำมากกว่าครึ่ง เลือกที่จะไม่แจ้งความ

ขั้นตอนการสอบสวนคดีความรุนแรงทางเพศมีรูปแบบเหมือนคดีอาญาทั่วไป แตกต่างที่ใช้พนักงานสอบสวนหญิงและมีห้องสอบสวนเฉพาะ พร้อมต้องส่งตรวจร่างกายให้แพทย์วินิจฉัยทันที แต่ก็ยังมีข้อสงสัยว่ามีการประเมินเป็นรูปธรรมถึงการปฏิบัติตามขั้นตอนของเจ้าหน้าที่หรือไม่

ตามประมวลกฎหมายอาญา ปี 2550 มาตรา 276 ซึ่งใช้ได้กรณีข่มขืน อนาจารและรุมโทรม ไม่สามารถครอบคลุมการคุกคามรูปแบบอื่น เช่น การใช้วาจาหรือสายตาแทะโลม หรือการกระทำใดใดที่ทำให้ผู้หญิงรู้สึกอึดอัด ซึ่งหลายครั้งที่การคุกคามเหล่านี้เกิดขึ้นในสถานที่ทำงาน โดยเพศชายที่อยู่ในสถานภาพที่มีอำนาจเหนือกว่า

การป้องกันการคุกคามทางเพศ กรณีพนักงานกระทรวงสาธารณสุขเป็นหน่วยงานรัฐ สามารถบังคับใช้มติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน 2558 ที่ ประกาศมาตรการป้องกันและแก้ไขปัญหาการล่วงละเมิดหรือคุกคามทางเพศ และกฎ ก.พ.ว่าด้วยการกระทำการอันเป็นการล่วงละเมิดหรือคุกคามทางเพศ พ.ศ. 2553 แต่ข้อบังคับทั้งสองฉบับไม่กำหนดวิธีการลงโทษความผิดเป็นเพียงลหุโทษ เช่นเดียวกับพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานที่ใช้บังคับภาคเอกชน

ช่องโหว่กฎหมายข้างต้น เครือข่ายสตรีพยายามผลักดันคำนิยามความรุนแรงในการคุกคามทางเพศในพระราชบัญญัติความเท่าเทียมระหว่างเพศ 2558 ยึดหลักการสากลความเสมอภาคของยูเอ็น และ ILO เพราะระหว่างคดี ผู้ถูกกระทำไม่มีหน่วยงานใดคุ้มครอง การค้นหาความจริงเหมือนซ้ำเติม และกระบวนการยุติธรรมของกฎทุกฉบับมีปลายทางในชั้นไกล่เกลี่ย

ในระหว่างช่องว่างของกฎหมาย เครือข่ายสตรี หวังเพียงให้ผู้รักษากฎปฏิบัติตามแนวมติ ค.ร.ม. การพิสูจน์ความจริงต้องคำนึงผู้ถูกกระทำเป็นศูนย์กลาง ลดการเผชิญหน้า และต้องไม่สร้างความเปลี่ยนแปลงให้ผู้ถูกกระทำให้รู้สึกเสมือนถูกลงโทษแทน