ปฏิทินจุดเสี่ยง นวัตกรรมลดอุบัติเหตุ

ปฏิทินจุดเสี่ยง นวัตกรรมลดอุบัติเหตุ 

เพราะการเสียชีวิตและบาดเจ็บทั้งทางกายและใจจากอุบัติเหตุ ทำให้ผู้ประสบภัยและครอบครัวสูญเสียสมาชิก ซึ่งอาจเป็นกำลังหลักในการหาเลี้ยงครอบครัว หรือหากพิการก็เกิดการสูญเสียทั้งรายได้ที่ลดลงของบุคคลพิการสืบเนื่องจากอุบัติเหตุ มีค่าใช้จ่ายที่จำเป็นในการรักษาตัวผู้ป่วย รวมถึงค่าเสียโอกาสในการทำงานอื่น ๆ อีกด้วย

แม้จะผ่านช่วง 7 วันอันตรายในเทศกาลสงกรานต์ การทำงานการเฝ้าระวังอุบัติเหตุบนท้องถนนของทุกภาคส่วน ยังคงทำงานกับเข้มข้นตลอดทั้งปี ‘ชุมชนท้องถิ่นดื่มไม่ขับ สงกรานต์กลับบ้านปลอดภัย’ หนึ่งในกลไกขับเคลื่อนลดอุบัติเหตุบนท้องถนนระดับท้องถิ่น ที่มีความมุ่งมั่นอยากจะทำให้ชุมชนเกิดความเข้มแข็งและน่าอยู่ ภายใต้การดำเนินงานโดยตรงร่วมกับ สำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน (สำนัก 3) สสส.

นางธัญญา แสงอุบล ผู้รับผิดชอบโครงการเสริมศักยภาพชุมชนท้องถิ่นเพื่อการจัดการความปลอดภัยทางถนน เล่าถึง การทำงานของเครือข่ายร่วมสร้างชุมชนท้องถิ่นน่าอยู่ ซึ่งมีท้องถิ่นกว่า 3,000 ตำบลในการเฝ้าระวังการเกิดอุบัติเหตุบนท้องถนนว่า

 “ที่ผ่านมา สสส. ได้หนุนเสริมศักยภาพให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้มีแนวทางและเครื่องมือในการดำเนินงานเพื่อจัดการความปลอดภัยทางถนนร่วมกับกลไกในพื้นที่และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งจะทำให้ท้องถิ่นสามารถลดอัตราการบาดเจ็บและสูญเสียของคนในพื้นที่ได้”

โดยในปี 2564 เป็นจุดเริ่มต้นของการทำงานขับเคลื่อนเพื่อลดอุบัติเหตุบนท้องถนนของเครือข่ายร่วมสร้างชุมชนท้องถิ่นน่าอยู่อย่างเป็นระบบและ มีแนวโน้มอุบัติเหตุลดลงเรื่อย ๆ ในแต่ละพื้นที่ เมื่อเครือข่ายยิ่งทำงาน ยิ่งแบ่งปันข้อมูล ยิ่งเห็นนวัตกรรมดี ๆ ที่สำคัญคือได้ร่วมแลกเปลี่ยนกัน ทำให้ตัวเลขการเกิดอุบัติเหตุในพื้นที่เครือข่ายลดลงอย่างมีนัยยะสำคัญ และจากการร่วมกันจัดการความปลอดภัยทางถนนช่วงเทศกาลสงกรานต์ปี 2565 มาถึงช่วงเทศกาลสงกรานต์ปี 2566 จาก 115 อปท.(ปัจจุบัน 189 อปท.) จำนวนการเกิดเหตุปี 2565 เกิดจำนวน 136 ครั้ง มา ปี 2566 เกิดเหตุ 89 ครั้ง ลดลงจำนวน 47 ครั้ง หรือคิดเป็นร้อยละ 34.56 ซึ่งส่งผลให้สามารถลดจำนวนการบาดเจ็บและเสียชีวิตได้

นายโยธิน อำพิน นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญพิเศษ เครือข่ายทำงานตำบลขับขี่ปลอดภัยของ อบต.น้ำซึม อ.เมือง จ.อุทัยธานี เล่าถึง บริบทของพื้นที่ อ.เมืองอุทัยธานี มีวัดท่าซุงเป็นแหล่งท่องเที่ยวใหญ่ ซึ่งนักท่องเที่ยวเข้ามาทำบุญและสัญจรผ่านไปมาเป็นจำนวนมาก แม้ไม่ได้อยู่ในถนนสายเอเชีย แต่ก็เป็นสายหลักของจังหวัด ซึ่งวัดก็เป็นหนึ่งในเครือข่ายการทำงานขับขี่ปลอดภัย ในการสนับสนุนบุคลากร เครื่องดื่ม บริการลดความเสี่ยง และลดการเกิดอุบัติเหตุในพื้นที่ของเรา

“ภาพของอำเภอเมื่อปีนี้ เกิดอุบัติเหตุจำนวน 23 ราย แม้ปีนี้จะมีนักท่องเที่ยวและผู้คนออกมาเล่นน้ำสงกรานต์ สัญจรบนถนนกันเยอะ แต่การเกิดอุบัติเหตุลดลงกว่าสงกรานต์ปีที่ผ่านมา ซึ่งในปี 2566 เกิดเหตุในช่วงสงกรานต์ 7 วันอันตราย จำนวน 34 ราย ปี 2565 จำนวน 38 ราย” นายโยธิน กล่าวว่า พื้นที่จังหวัดอุทัยธานี ทำงานกันอย่างเข้มข้นและต่อเนื่อง มีแผนการเฝ้าระวังตลอดทั้งปี ไม่ใช่เฉพาะช่วงเทศกาล และยังมีการจัดทำ นวัตกรรมปฏิทินจุดเสี่ยง ร่วมด้วย

สำหรับ “ปฏิทินจุดเสี่ยง” ที่กล่าวถึง นับเป็นนวัตกรรมที่เครือข่ายร่วมสร้างชุมชนท้องถิ่นน่าอยู่ที่ร่วมรณรงค์ขับขี่ปลอดภัย นำมาใช้ โดยให้แต่ละชุมชนร่วมกันกำหนดจุดเสี่ยงและจุดอันตรายที่จะก่อให้เกิดอุบัติเหตุในพื้นที่ รวมถึงการกำหนดแผนการเฝ้าระวังอุบัติเหตุในแต่ละช่วงเทศกาลวันหยุด มีการประชุมร่วมกัน เตรียมความพร้อมในเรื่องของข้อมูลจุดเสี่ยง เน้นไปที่การปรับสภาพจุดเสี่ยงทั้งหมดในพื้นที่ และการพัฒนาศักยภาพของคน

 ทางฝั่งของถนนเส้นหลัก ในพื้นที่ ต.วังไผ่ อ.เมือง จ.ชุมพร ซึ่งเป็นประตูเข้าสู่ภาคใต้ นายยุทธนา รัตนมณี ผู้อำนวยการกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม ทต.วังไผ่ อ.เมือง จ.ชุมพร เล่าถึง ภาพรวมของสงกรานต์ปีนี้ มีผู้คนเดินทางสัญจรกันหนาแน่น เริ่มตั้งแต่วันที่ 9 เมษายน รถล่องใต้ผ่านถนนเส้นหลักจำนวนมาก และจังหวัดชุมพรเป็นพื้นที่ประตูภาคใต้ เป็นเสมือนจุดจอดแวะพัก ก่อนที่จะเดินทางขับรถลงใต้ต่อไป

“ภาพรวมสถิติใน จ.ชุมพร ทั้งจังหวัด ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ มีผู้เสียชีวิต 3 ราย เท่ากับปีที่ผ่านมา ในส่วนของพื้นที่อำเภอเมือง เสียชีวิต 1 ราย ซึ่งพื้นที่ที่เกิดอุบัติเหตุนั้น ไม่ได้อยู่ในพื้นที่ของเครือข่ายฯ ของ 5 อปท. ในชุมพรที่ทำงานขับเคลื่อนร่วมกัน ซึ่งเป็นหนึ่งเป้าหมายที่เราอาจจะชักชวนให้เกิดการทำงานร่วมกันในอนาคต”

ในพื้นที่ ต.วังไผ่ เกิดอุบัติเหตุทั้งหมด 3 ครั้ง ซึ่งเกิดวันที่ 11 เมษายน จำนวน 1 เคส เป็นชาวต่างชาติขับจักรยานยนต์ชนท้ายรถยนต์ตรงจุดกลับรถ และวันที่ 13 เมษายน จำนวน 3 เคส ซึ่งทั้ง 4 กรณีนี้ เกิดจากการขับรถโดยไม่ระมัดระวัง ไม่มีกรณีของเมาแล้วขับ

เป้าของการลดอุบัติเหตุบนท้องถนน ชุมพรมีแผนการดำเนินงานเข้มข้น โดยใช้ นวัตกรรมปฏิทินจุดเสี่ยง ในการกำหนดแผนการทำงาน ทั้งในพื้นที่ และร่วมกับทุกหน่วยงานในจังหวัด บูรณาการการทำงานร่วมกัน จากทั้ง อปท. ในเครือข่าย 5 อปท. และร่วมกับเครือข่ายอื่น ๆ

ดร.นิสา รัตนดิลก ณ ภูเก็ต รักษาการผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน (สำนัก 3) เสริมถึง การทำงานลดอุบัติเหตุบนถนนของเครือข่ายร่วมสร้างชุมชนท้องถิ่นน่าอยู่ว่า ในแต่ละพื้นที่ มีนวัตกรรมปฏิทินจุดเสี่ยง ในการกำหนดจุดเสี่ยง จุดอันตรายบนท้องถนน และช่วงระยะเวลาในการเฝ้าระวังกันอย่างเข้มข้น

“สสส. หนุนเสริม การทำงานจากฐานข้อมูล ซึ่งแต่ละพื้นที่มีการเก็บรวบรวมอย่างเป็นระบบผ่านเครื่องมือ TCNAP และ RECAP นำมาวิเคราะห์ วางแผน และพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งบูรณาการทำงานร่วมกันกับ 4 องค์กรหลักในพื้นที่ ประกอบด้วย ท้องถิ่น ท้องที่ องค์กรภาครัฐ และภาคประชาชน บวกกับผู้นำ ทุนศักยภาพของพื้นที่ ด้วยเชื่อว่า ชุมชนท้องถิ่นจะเป็นกำลังสำคัญในการลดอุบัติเหตุได้อย่างเป็นรูปธรรม” ดร.นิสา กล่าว