‘ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ’ 36 ปีแห่งการพัฒนาอีสาน ตามแนวพระราชดำริ

‘ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน อันเนื่องจากพระราชดำริ’ หน่วยงานตามพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เพื่อประโยชน์ในการพัฒนาอาชีพ ความเป็นอยู่ และคุณภาพชีวิตของราษฎรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือภาคอีสาน

สำหรับศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ ถูกจัดตั้งขึ้นเมื่อปี 2525 ที่บ้านนานกเค้า ต.ห้วยยาง อ.เมือง จ.สกลนคร บนพื้นที่ 13,300 ไร่ เพราะในอดีตภาคอีสานต้องประสบกับปัญหามากมาย ทั้งความยากจน ดินเค็ม หรือสภาพป่าไม้ที่เสื่อมโทรมจากการถูกตัดทำลาย

ดังนั้น เมื่อใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาททรงทราบถึงปัญหาเหล่านี้ จึงทรงมีพระราชดำริให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ ขึ้น เพื่อการศึกษาค้นคว้าวิจัย ทดลองงานพัฒนาการเกษตรที่เหมาะสมแก่ท้องถิ่น และนำออกเผยแพร่เป็นตัวอย่างให้ราษฎรนำไปปฏิบัติ เพื่อพัฒนาอาชีพ รวมถึงฟื้นฟูป่าไม้ การปลูกพืชเศรษฐกิจที่เพิ่มรายได้แก่เกษตรกร

นายโรจน์วัฒน์ อินทร์ทุ่ง ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน อันเนื่องจากพระราชดำริ กล่าวว่า ตลอดระยะเวลา 36 ปี ที่ศูนย์แห่งนี้ขับเคลื่อนมา ได้สร้างผลงานวิจัยมากมาย ที่สามารถนำไปต่อยอดให้เกษตรกรในท้องถิ่นประกอบอาชีพได้อย่างยั่งยืน

โรจน์วัฒน์ อินทร์ทุ่ง ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน อันเนื่องจากพระราชดำริ

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ มีการแบ่งงานศึกษาและพัฒนาหลายแขนง อาทิ ปศุสัตว์ ประมง ข้าว เกษตรผสมผสาน รวมถึงการปรับปรุงพัฒนาดิน และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ศูนย์แห่งนี้ยังได้ทำหน้าที่ฟื้นฟูสภาพป่า ที่แต่ก่อนนั้นภาคอีสานขึ้นชื่อว่า ป่าถูกทำลายไปมาก อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน คำว่า ‘อีสานแล้ง’ ได้กลายเป็น ‘อีสานเขียว’ ไปแล้ว

ผอ.ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ ยืนยันว่า จะยังคงดำรงหลักการ รักษา และสืบสานงานพระราชดำริต่างๆ ของในหลวงรัชกาลที่ 9 สืบไป โดยเน้นทำให้ราษฎรมีความอยู่ดีกินดี สอดคล้องกับยุคสมัย เพราะปัจจุบันนี้ สิ่งต่างๆ ล้วนเปลี่ยนแปลง ทำให้การศึกษาค้นคว้าวิจัย ต้องดำเนินไปตามยุคสมัย หรือแม้กระทั่งการนำนวัตกรรมต่างๆ เข้ามาช่วยเหลือในการทำมาหากินของชาวบ้าน

“ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา เกษตรกรหลายรายประสบความสำเร็จ จากการนำวิทยาการต่างๆ รวมถึงการที่ทางศูนย์ฯ ได้อบรมและฝึกสอนในเรื่องการทำอาชีพ”

ในอนาคต ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ เตรียมสร้างวิทยาการและองค์ความรู้ใหม่ๆ ที่สอดคล้องกับแนวพระราชดำริ ที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาพระราชทานไว้ เพื่อทำให้การดำรงชีวิตของคนอีสานกินดีอยู่ดี มีอาชีพที่มั่นคง สามารถลืมตาอ้าปากได้

ทั้งนี้ ทีมข่าวมีโอกาสเยี่ยมชมงานศึกษาและพัฒนาต่างๆ ของทางศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน อันเนื่องจากพระราชดำริ อย่างโรงเรือนเพาะเห็ดนางฟ้า สถานีเพื่อการเรียนรู้ในการเพาะเห็ดนางฟ้า ที่เจ้าหน้าที่ศูนย์ฯ ระบุว่า สามารถให้ผลผลิตวันต่อวัน 2-3 กก. หรือถึง 10 กก. เลยทีเดียว โดยเห็ดนางฟ้าต้องอยู่ในสภาพอากาศชื่นและเย็น ถึงจะเหมาะสม

ในส่วนงานเกษตรกรรมพืชไร่ ได้มีการปลูกพืชไร่ที่มีความเหมาะกับพื้นที่ของ จ.สกลนคร เช่น ชาปอ โมโรเฮยะ ที่ใบสด สามารถนำมาแปรรูปเป็นชาได้ มีสรรพคุณช่วยชะลอความชรา และมีผลยับยั้งมะเร็ง นอกจากนี้ยังมีการปลูกกระเจี๊ยบ ถั่วลิสง เป็นต้น

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ ยังมีการทำสวนยาง แปลงสาธิตการผลิตข้าวอินทรีย์ ที่ให้ผลผลิตเป็นหนึ่งในสินค้าของทางศูนย์ฯ ด้วย รวมทั้งการทำปศุสัตว์ เลี้ยงไก่ดำ กระต่ายดำ หมูดำ วัวดำ ที่ถือเป็นสิ่งขึ้นชื่อของที่นี่ก็ว่าได้

ท้ายสุดก่อนกลับ ห้ามลืมแวะร้านจำหน่ายผลิตภัณฑ์และของที่ระลึก เพื่อเลือกของติดไม้ติดมือกลับไปฝากญาติสนิทมิตรสหาย โดยสินค้ามีให้เลือกสรรมากมาย เช่น เครื่องสาน ผ้าทอ น้ำผึ้ง กระเป๋าและเสื้อที่ทำมาจากผ้าพื้นถิ่น เครื่องประทินผิว ผ้าพันคอฝ้ายย้อมคราม เป็นต้น

ทั้งหมดล้วนแล้วเป็นผลิตภัณฑ์ ที่เกิดจากการศึกษาและพัฒนาของศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ ที่มุ่งส่งเสริมเศรษฐกิจในท้องถิ่น และคุณภาพชีวิตของคนอีสาน ตามรอยพ่อหลวง ร.9