สหรัฐฯ เดินเกมรุก “โดดเดี่ยว” จีน

สหรัฐฯ ชิงความได้เปรียบจีนในสงครามการค้าผ่านข้อตกลงการค้าใหม่ที่ทำกับแคนาดาและเม็กซิโก

สหรัฐ แคนาดา และเม็กซิโกเพิ่งสรุปข้อตกลงการค้าฉบับใหม่ที่เรียกว่า USMCA ซึ่งจะมาแทนที่ข้อตกลงการค้าเสรีอเมริกาเหนือหรือนาฟต้าที่ใช้มา 24 ปี ฟังดูไม่น่ามีอะไรเกี่ยวข้องกับจีน ถ้าไม่ใช่เพราะข้อกำหนดพิเศษในข้อตกลงใหม่ที่ระบุว่าถ้า 1 ใน 3 ชาตินี้จะลงนามข้อตกลงการค้าเสรีกับ “ชาติที่ไม่ใช้ระบบเศรษฐกิจแบบตลาด” อีก 2 ชาติมีสิทธิ์ได้รับข้อมูลเกี่ยวกับการเจรจารวมถึงสามารถทบทวนข้อตกลงนั้น พูดง่าย ๆ ว่าสามารถยับยั้งการทำข้อตกลงได้ และไม่ต้องสงสัยเลยว่า “ชาติที่ไม่ใช้ระบบเศรษฐกิจแบบตลาด” ในที่นี้หมายถึงจีนนั่นเอง

มองกันว่าเมื่อสหรัฐฯ สามารถยับยั้งข้อตกลงการค้าเสรีระหว่างจีนกับแคนาดาหรือกับเม็กซิโกได้ ก็เท่ากับสามารถปิด “ช่องทางลับ” ไม่ให้สินค้าจีนเล็ดรอดเข้าไปในตลาดสหรัฐฯ ผ่านประเทศเพื่อนบ้าน ทั้งยังขึ้นมาเป็นฝ่ายได้เปรียบจีนด้วยการลดทอนอำนาจต่อรองของจีนในการเจรจาการค้าในอนาคตด้วย

แคนาดาถือเป็นชาติคู่ค้าใหญ่เป็นอันดับสองของจีนรองจากสหรัฐฯ สองชาติได้ตกลงกันเมื่อปี 2559 ว่าจะศึกษาความเป็นไปได้ในการลงนามข้อตกลงการค้าเสรี แต่จนแล้วจนรอดก็ยังไปไม่ถึงขั้นลงนาม เมื่อสถานการณ์ออกมาเป็นเช่นนี้ การลงนามก็ยากที่จะเกิดขึ้นได้

บรรดาผู้เชี่ยวชาญคิดว่าสหรัฐคงไม่หยุดเพียงแค่นี้ ถ้าสหรัฐผลักดันให้บรรจุข้อกำหนดนี้ในข้อตกลงการค้าที่ทำกับสหภาพยุโรปและญี่ปุ่น ก็เท่ากับเป็นการดับฝันของจีนที่หวังจะอาศัยการค้ากับสหภาพยุโรป ญี่ปุ่น รวมทั้งกับแคนาดามาช่วยชดเชยผลประโยชน์ที่สูญเสียไปจากสงครามการค้ากับสหรัฐฯ

Song Eui-young ผู้เชี่ยวชาญด้านการค้าระหว่างประเทศจากมหาวิทยาลัย Sogang ในเกาหลีใต้กล่าวว่าข้อกำหนดนี้เป็นสิ่งที่แสดงถึงความต้องการของสหรัฐฯ ที่จะสร้าง “พันธมิตรทางเศรษฐกิจ” เพื่อโดดเดี่ยวจีน

เวลานี้จีนลงนามข้อตกลงการค้าเสรีกับ 16 ชาติ เช่น ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ เกาหลีใต้ และ 10 ชาติอาเซียน ซึ่งคิดเป็น 1 ใน 4 ของมูลค่าการค้าต่างประเทศของจีน

Arthur Kroeber นักวิจัยบริษัทที่ปรึกษาด้านเศรษฐกิจ Gavekal Dragonomics มองว่า USMCA อาจแสดงถึงการเปลี่ยนท่าทีของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ของสหรัฐฯ จากที่เคยประกาศว่า “จะสู้ไม่ว่ากับใครหน้าไหนเพื่อรักษาผลประโยชน์สหรัฐฯ ที่ต้องมาก่อน” กลายมาเป็นมุ่งเป้าไปที่จีน ศัตรูการค้าที่แท้จริง “สหรัฐฯ ตีกรอบสงครามเศรษฐกิจไว้ที่สนามรบเดียวและการต่อสู้ครั้งนี้ก็น่าจะยืดเยื้อ”

ที่มา China ‘threatened with isolation’ by veto written into US-Mexico-Canada trade deal