สิทธิ์ประกันสุขภาพถ้วนหน้า รักษาได้ทุกโรค

ประเทศไทยมีระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้ามาเป็นเวลากว่า 15 ปีแล้ว ระบบดังกล่าวทำให้ปัจจุบันคนไทยกว่า 99.95% มีหลักประกันทางสุขภาพ [1] ช่วยป้องกันไม่ให้คนไทยต้องเผชิญวิกฤติการเงินจากค่ารักษาพยาบาล [2] รวมถึงช่วยเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมให้คนไทยหันมาดูแลสุขภาพมากขึ้น [3]

และตลอด 15 ปีที่ผ่านมา ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าของไทยได้ขยายความคุ้มครองเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนอาจกล่าวได้ว่า ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าในปัจจุบันครอบคลุมบริการด้านสาธารณสุขเกือบทั้งหมด ตั้งแต่การฝากครรภ์ รักษาโรคทั่วไป อุบัติเหตุ ไปจนถึงโรคเรื้อรังและรุนแรงต่างๆ

วันนี้ทีมข่าวเวิร์คพอยท์จึงอยากชวนผู้อ่านไปสำรวจดูว่า ประชาชนคนไทยสามารถใช้สิทธิ์หลักประกันสุขภาพแห่งชาติรักษาโรคอะไรได้บ้าง

มะเร็ง เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของคนไทย หรือเสียชีวิตประมาณ 60,000 คน/ปี โดยมะเร็งที่พบมากที่สุดในเพศชายคือ ‘มะเร็งตับ’ ส่วนมะเร็งที่พบมากที่สุดในเพศหญิงคือ ‘มะเร็งเต้านม’ อย่างไรก็ตาม ระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้าครอบคลุมการรักษามะเร็งทุกประเภท ตั้งแต่ขั้นตอนการตรวจหามะเร็ง ผ่าตัด ฉายแสง หรือให้เคมีบำบัด ซึ่งผู้ป่วยที่จำเป็นต้องรักษาด้วยเคมีบำบัดยังได้รับสิทธิ์ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลด้วย

กรมควบคุมโรคระบุว่าในปี 2560 ไทยมีผู้ติดเชื้อเอชไอวีอยู่ที่ประมาณ 440,000 คน โดยมีผู้ติดเชื้อรายใหม่ประมาณ 5,000 คน/ปี หรือพบผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้นเฉลี่ยวันละมากกว่า 10 คน ถือเป็นตัวเลขที่ค่อนข้างสูง แต่อย่างไรก็ตาม กว่าร้อยละ 70 ของผู้ติดเชื้อที่ผ่านการวินิจฉัยโรคได้รับยาต้านไวรัสแล้ว

ส่วนคนที่มีพฤติกรรมเสี่ยงสามารถขอรับคำปรึกษาเพื่อตรวจหาเชื้อเอชไอวีได้ที่โรงพยาบาล และหากพบว่าติดเชื้อ ผู้ป่วยสามารถเข้ารับการรักษาด้วยยาต้านไวรัส ติดตามอาการ ตรวจหาและรักษาภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ตามการวินิจฉัยของแพทย์ได้ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย

เบาหวาน เป็นหนึ่งในโรคที่คนไทยเป็นมากที่สุด ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขปี 2560 ระบุว่าคนไทยกว่า 2.6 ล้านคน ป่วยเป็นโรคเบาหวาน ซึ่งผู้ป่วยมีตั้งแต่เด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี ไปจนถึงผู้สูงอายุ แต่มากกว่าครึ่งหนึ่งคือกลุ่มที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป

ผู้ป่วยเบาหวานจำเป็นต้องตรวจรักษา ฉีดอินซูลิน และกินยาอย่างสม่ำเสมอ แต่นอกจากค่ารักษา อุปกรณ์ฉีดอินซูลิน และค่ายาแล้ว ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้ายังครอบคลุมถึงค่ารักษาภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ด้วย เช่น เบาหวานขึ้นจอประสาทตา เป็นต้น

ไส้ติ่งอักเสบหรือไส้ติ่งแตก เป็นภัยใกล้ตัวที่อันตรายถึงชีวิต หากไม่ได้รับการผ่าตัดทันเวลา ข้อมูลจาก สปสช. ระบุว่าในปี 2557 มีผู้ป่วยได้รับการผ่าตัดไส้ติ่งอักเสบจำนวน 40,449 ครั้ง และผ่าตัดไส้ติ่งแตกจำนวน 29,012 ครั้ง โดยทั้งหมดรักษาฟรีตามสิทธิ์ประกันสุขภาพถ้วนหน้า

อย่างไรก็ตาม ยังมีคนไทยจำนวนมากเสียชีวิตจากการผ่าตัดล่าช้า เมื่อต้นปี 2561 รศ.นพ.วัชรพงศ์ พุทธิสวัสดิ์ ประธานคณะอนุกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุขระดับพื้นที่ เปิดเผยข้อมูลว่า คนไทยเสียชีวิตจากไส้อักเสบมากเป็นอันดับ 5 ของโลก จากทั้งหมด 198 ประเทศ

ทุกปีประเทศไทยมีทารกเกิดใหม่ที่ป่วยเป็นโรคหัวใจประมาณ 8,000 คน และกว่าร้อยละ 50 จากทั้งหมด จำเป็นต้องรักษาด้วยการผ่าตัดซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูง แต่ปัจจุบันครอบครัวที่มีลูกป่วยเป็นโรคหัวใจตั้งแต่เกิดสามารถใช้สิทธิ์หลักประกันสุขภาพแห่งชาติเพื่อรับการผ่าตัดได้

นอกจากนี้หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้ายังครอบคลุมการรักษาโรคหัวใจอื่นๆ ด้วย เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน โรคหัวใจวาย เป็นต้น

พิษสุราเรื้อรัง เป็นโรคที่ผู้ป่วยมีความต้องการดื่มสุราเป็นอย่างมากและไม่สามารถควบคุมตนเองได้ หากไม่ได้ดื่มจะมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน มือสั่น กระวนกระวาย และต้องการดื่มในปริมาณที่มากขึ้นเรื่อยๆ เหมือนกับดื้อยา

ผู้ป่วยโรคนี้จึงจำเป็นต้องได้รับการบำบัด เพื่อให้สามารถกลับมาใช้ชีวิตปกติได้ ปัจจุบันมีคนไทยติดเหล้ามากกว่า 3 ล้านคน แต่มีเพียงร้อยละ 2 ที่เข้าสู่กระบวนการบำบัด แม้ว่าผู้ป่วยโรคพิษสุราเรื้อรังจะมีสิทธิ์รักษาฟรีภายใต้ระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า

กระทรวงสาธารณสุขเคยประเมินว่าผู้ป่วยโรคไต 1 คน จะมีค่าใช้จ่ายในการรักษาเฉลี่ยเดือนละ 30,000 บาท โรคไตจึงเป็นโรคที่ทำให้หลายครอบครัวต้องประสบกับวิกฤติการเงินจากค่ารักษา เพราะผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการฟอกไตสม่ำเสมอ

แต่ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติทำให้ผู้ป่วยไม่ต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่ายดังกล่าว โดยให้สิทธิ์ผู้ป่วยไตวายเรื้อรังได้ล้างไตผ่านทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง หรือฟอกด้วยเครื่องไตเทียมในกรณีที่เหมาะสม และยังครอบคลุมถึงการผ่าตัดปลูกถ่ายไต หากแพทย์วินิจฉัยว่าจำเป็น

การเกิดท่อน้ำดีตีบตันในทารกอาจพบได้ไม่บ่อย แต่ทารกที่ป่วยด้วยโรคนี้จะมีอาการตับวายตามมา ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต

เด็กแรกเกิดจนถึงอายุ 18 ปี ที่ตับวายเพราะท่อน้ำดีตีบตันสามารถเข้ารับการผ่าตัดปลูกถ่ายตับได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ปีที่ผ่านมามีเด็กได้รับการปลูกถ่ายตับจำนวน 221 คน อย่างไรก็ตาม โรคตับที่เกิดขึ้นในผู้ใหญ่ก็รวมอยู่ในสิทธิ์การรักษาพยาบาลภายใต้ระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้าเช่นกัน

ธาลัสซีเมีย เป็นโรคโลหิตจางชนิดหนึ่งที่พบมากในไทย แต่ละปีมีทารกแรกเกิดป่วยเป็นโรคธาลัสซีเมียประมาณ 12,000 คน โดยจะมีอาการผิวเหลืองซีด ตัวเล็กไม่สมวัย ตับ-ม้ามโต เพราะต้องผลิตเม็ดเลือดแดงให้ได้มากขึ้น

ทารกเหล่านี้มักป่วยง่ายและอาจเสียชีวิตตั้งแต่ยังเด็กสำหรับคนที่เติบโตขึ้นมาก็จะต้องเข้ารับการรักษา เช่น ถ่ายเลือดตลอดชีวิต ปัจจุบันสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ใช้งบประมาณราว 1,000 ล้านบาทต่อปี เพื่อดูแลผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมีย

ปากแหว่งเพดานโหว่ เป็นภาวะที่เกิดรอยแยกบริเวณริมฝีปาก เพดานปาก หรือเนื้อเยื่ออ่อนในช่องปาก ทำให้เด็กที่ป่วยมีปัญหาด้านพัฒนาการทางการพูดและได้ยิน เสี่ยงติดเชื้อในหู รวมทั้งทำให้กินอาหารลำบาก แต่ภาวะดังกล่าวสามารถรักษาให้หายได้ด้วยการผ่าตัดแก้ไขอวัยวะในช่องปากและจมูก ซึ่งหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าคุ้มครองค่ารักษาพยาบาลดังกล่าว รวมถึงค่าบริการจัดฟันและการฝึกพูดหลังจากผ่าตัด

ผู้สูงอายุมีความเสี่ยงที่จะป่วยเป็นโรคหลอดเลือดสมองมาก เพราะหลอดเลือดเสื่อมตามวัย โดยในปี 2560 ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขระบุว่าคนไทยอายุ 60 ปีขึ้นไป ป่วยเป็นโรคหลอดเลือดสมองกว่า 148,000 คน และประมาณ 28,000 คน เสียชีวิตจากโรคดังกล่าว

ผู้ป่วยหลอดเลือดสมองจำเป็นต้องได้รับยาสลายลิ่มเลือดหรือผ่าตัดให้ทันเวลา ไม่เช่นนั้นอาจกลายเป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือเสียชีวิต ดังนั้นการที่ระบบหลักประหลักสุขภาพถ้วนหน้าให้ความคุ้มครองค่ารักษาพยาบาล จึงทำให้ญาติและผู้ป่วยไม่ต้องเครียดหรือกังวลกับปัญหาค่าใช้จ่ายในกรณีเร่งด่วน

ในแต่ละปีไทยมีผู้สูงอายุเป็นโรคต้อกระจกเพิ่มขึ้นประมาณ 60,000 คน และมีผู้ป่วยรอรับการผ่าตัดสะสมมากกว่าแสนคน ต้อกระจกเป็นอุปสรรคต่อการมองเห็น ทำให้ผู้สูงอายุใช้ชีวิตลำบากขึ้น หากปล่อยทิ้งไว้นานโดยไม่รักษาก็อาจทำให้ผู้ป่วยตาบอดได้ แต่ค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดต้อกระจกนั้นอยู่ที่ข้างละหลายหมื่นจนถึงหลายแสนบาท จึงทำให้ผู้สูงอายุจำนวนมากเข้าไม่ถึงบริการ อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันผู้ป่วยสามารถใช้สิทธิ์หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าผ่าตัดต้อกระจกได้

คนไทยป่วยเป็นโรคกระดูกและข้อมากกว่า 6 ล้านคน และในจำนวนนั้นประกอบด้วยผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมมากที่สุด ผู้ป่วยโรคนี้ส่วนใหญ่มักเป็นผู้สูงอายุ

ในระยะเริ่มต้นผู้ป่วยอาจลุกนั่งหรือขึ้นลงบันไดไม่สะดวก มีอาการปวด เคลื่อนไหวลำบาก เป็นอุปสรรคต่อการใช้ชีวิต แต่หากไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เข่าผิดรูป และเป็นสาเหตุของความพิการ ผู้ป่วยรุนแรงจึงจำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า ข้อมูลจาก สปสช. ระบุว่าในปี 2559 มีผู้ป่วยได้รับการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมจำนวน 10,736 คน โดยทั้งหมดรักษาฟรีตามสิทธิ์ประกันสุขภาพถ้วนหน้า

วัณโรค เป็นโรคติดต่อรุนแรง และเป็น 1 ใน 10 อันดับแรกของสาเหตุการเสียชีวิตทั่วโลก ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขปี 2560 ระบุว่า คนไทยป่วยเป็นวัณโรคกว่า 150,000 คน แต่สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการกินยาอย่างต่อเนื่อง ถึงอย่างนั้นการกินยารักษาวัณโรคอาจส่งผลข้างเคียง เช่น เป็นพิษต่อตับ ผู้ป่วยจึงจำเป็นต้องพบแพทย์เพื่อติดตามอาการ โดยที่ค่าใช้จ่ายต่างๆ สามารถใช้สิทธิ์หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าได้

ไม่ใช่แค่การรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ เท่านั้น แต่สิทธิ์ประกันสุขภาพถ้วนหน้ายังครอบคลุมถึงการฟื้นฟูสมรรถภาพของผู้ป่วย ผู้พิการ และผู้สูงอายุ ข้อมูลจาก สปสช. ระบุว่าในปี 2560 มีผู้ป่วยได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพจำนวน 310,422 คน ผู้พิการได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพ 184,359 คน และผู้สูงอายุได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพ 414,340 คน

จิตบำบัด ถือเป็นหนึ่งในบริการฟื้นฟูสมรรถภาพ โดยให้การช่วยเหลือผู้ป่วยที่มีปัญหาด้านอารมณ์ ซึ่งส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตและการอยู่ร่วมกับคนอื่น ผู้ป่วยโรคร้ายแรงจำนวนมากมักประสบภาวะเครียดจนอาจนำไปสู่การป่วยด้วยโรคจิตเวช อย่างเช่นโรคซึมเศร้า

ข้อมูลจากกรมสุขภาพจิตยังระบุว่า ปัจจุบันคนไทยป่วยเป็นโรคซึมเศร้ามากกว่า 1 ล้านคน ด้วยสาเหตุต่างๆ แต่สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการกินยาควบคู่กับการบำบัดทั้งนี้ ผู้ที่ต้องการใช้บริการฟื้นฟูจิตบำบัดสามารถใช้สิทธิ์ประกันสุขภาพถ้วนหน้าได้

หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าให้สิทธิ์ฉีดวัคซีนป้องกันโรคแก่ผู้มีสิทธิ์ตั้งแต่แรกเกิด และตลอดช่วงวัยต่างๆ ที่ต้องได้รับวัคซีน ทั้งวัคซีนป้องกันวัณโรค ไวรัสตับอักเสบบี คอตีบ บาดทะยัก โปลิโอ ไข้สมองอักเสบ ไข้หวัดใหญ่ มะเร็งปากมดลูก ฯลฯ

สิทธิ์ประกันสุขภาพถ้วนหน้าครอบคลุมบริการทันตกรรม ตั้งแต่การอุดฟัน ถอนฟัน ขูดหินปูน ผ่าฟันคุด และเคลือบฟลูออไรด์ เพื่อป้องกันฟันผุให้กับเด็ก ผู้สูงอายุ รวมถึงผู้ป่วยที่ต้องรับการฉายรังสีบริเวณศีรษะและลำคอ นอกจากนั้นยังให้บริการทำฟันปลอมให้กับผู้สูงอายุหรือผู้ป่วยที่มีความจำเป็นต้องใช้

ผู้หญิงสามารถใช้สิทธิ์หลักประกันสุขภาพแห่งชาติฝากครรภ์และคลอดบุตรได้ไม่จำกัดจำนวนครั้ง โดยครอบคลุมทั้งการคลอดธรรมชาติและการผ่าคลอด (ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์) รวมถึงหลังคลอดสามารถทำหมันได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย นอกจากนั้นยังขอรับบริการคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่น เช่น ยากิน ยาฉีด หรือฝังยาคุมกำเนิด ได้เช่นกัน

ในกรณีที่เจ็บป่วยด้วยโรคทั่วไป เช่น ไข้หวัด ไอ จาม ไข้หวัดใหญ่ ฯลฯ หลักประกันสุขภาพแห่งชาติก็ให้ความคุ้มครอง ตั้งแต่การตรวจวินิจฉัยโรค ค่ารักษา และค่ายา

หากได้รับบาดเจ็บ ป่วยกะทันหัน ต้องรักษาทันที ผู้ป่วยสามารถเข้ารับบริการได้ทั้งในโรงพยาบาลของรัฐหรือเอกชนที่เข้าร่วมโครงการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติที่อยู่ใกล้ที่สุด ไม่จำกัดจำนวนครั้ง

และสำหรับกรณีฉุกเฉินวิกฤต เช่น หายใจเร็ว หอบรุนแรง หมดสติแล้วไม่หายใจ เจ็บหน้าอกเฉียบพลัน สามารถเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลทุกแห่งที่อยู่ใกล้ที่สุด โดยไม่ต้องสำรองจ่าย

กรณีอุบัติเหตุทั่วไป ผู้ประสบอุบัติเหตุสามารถเข้ารับบริการได้ในสถานพยาบาลของรัฐหรือเอกชนที่เข้าร่วมโครงการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติที่อยู่ใกล้ที่สุด ไม่จำกัดจำนวนครั้ง

แต่สำหรับอุบัติเหตุทางรถยนต์ ผู้ประสบอุบัติเหตุจะต้องใช้สิทธิ์ตาม พ.ร.บ.คุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถก่อน หลังจากนั้นจึงจะสามารถใช้สิทธิ์หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า สำหรับค่าบริการส่วนที่เกิน

อ้างอิง
[1] https://goo.gl/KAVm5a [2] https://goo.gl/d2TZsH [3] https://goo.gl/E5wG4V

ติดตามข่าวที่น่าสนใจได้ที่ workpointnews.com

Facebook / facebook.com/WorkpointNews/

Instagram / instagram.com/workpointnews/

Twitter / twitter.com/WorkpointShorts