สูตรปาร์ตี้ลิสต์ของ กกต. 14 พรรคได้ ส.ส. เกินจำนวนพึงมี เสียงขัดรัฐธรรมนูญ

การจัดสรร ส.ส. ตามสูตรที่ กกต. เลือกใช้ อาจขัดรัฐธรรมนูญ เนื่องจากมีถึง 14 พรรค ที่เมื่อได้รับการจัดสรร ส.ส. บัญชีรายชื่อแล้ว ส่งผลให้พรรคมีจำนวน ส.ส. เกินตัวเลข ส.ส. พึงมี ทำให้อาจขัดกับรัฐธรรมนูญมาตรา 91 ที่ระบุไว้ว่า การจัดสรร ส.ส. ปาร์ตี้ลิสต์ ต้องไม่มีผลให้พรรคการเมืองใดมี ส.ส. เกิดจำนวนที่พึงจะมีได้

เมื่อวานนี้ (8 พ.ค.) คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ได้ประกาศผลการเลือกตั้ง ส.ส. แบบบัญชีรายชื่อแล้วทั้งสิ้น 149 คน โดยมีถึง 26 พรรคการเมืองที่ได้รับการจัดสรร ส.ส. บัญชีรายชื่อ (ยกเว้นพรรคเพื่อไทย) ส่งผลให้ถึงตอนนี้ ในภาพรวมมีการประกาศรับรอบผล ส.ส. ทุกประเภทแล้วทั้งสิ้น 498 คน จากทั้งหมด 500 คน 

อย่างไรก็ตาม ยังคงมีข้อขัดแย้งอยู่ว่า สูตรการคำนวณ ส.ส. บัญชีรายชื่อที่ กกต. เลือกใช้นั้น อาจขัดกับรัฐธรรมนูญมาตรา 91 หรือไม่ เนื่องจากรัฐธรรมนูญมาตรา 91 ระบุเอาไว้ว่า การจัดสรร ส.ส. บัญชีรายชื่อ “ต้องไม่มีผลให้พรรคการเมืองใดดังกล่าวมี ส.ส. เกินจำนวนที่จะพึงมีได้” 

แต่จากการประกาศรับรองผล ส.ส. แบบบัญชีรายชื่อของ กกต. ปรากฏว่ามีถึง 14 พรรคการเมือง ที่เมื่อได้รับการจัดสรร ส.ส. บัญชีรายชื่อแล้ว ส่งผลให้พรรคมี ส.ส. เกินตัวเลข ส.ส. พึงมีที่คำนวณได้ โดยพรรคสุดท้ายที่ได้รับการจัดสรร ส.ส. ปาร์ตี้ลิสต์ คือพรรคไทยรักธรรม คำนวณตัวเลข ส.ส. พึงมีเบื้องต้นได้เพียง 0.4743 เท่านั้น แต่ก็ได้รับการจัดสรร ส.ส. ปาร์ตี้ลิสต์ ทำให้พรรคมี ส.ส. สุทธิ 1 คน

ในส่วนของพรรคเพื่อไทย แม้จะได้ ส.ส. ทั้งหมด 136 คน เกินตัวเลข ส.ส. พึงมีที่คำนวณได้ 110.7373 แต่ก็ไม่ถือว่าขัดกับรัฐธรรมนูญ เนื่องจาก ส.ส. ทั้ง 136 คนของพรรคเพื่อไทย เป็น ส.ส. แบบแบ่งเขตทั้งหมด

สถานการณ์ดังกล่าวข้างต้น สุ่มเสี่ยงต่อการขัดกับรัฐธรรมนูญมาตรา 91 รวมถึงขัดกับ พ.ร.ป. ว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. มาตรา 128 ด้วย เนื่องจากใน (5) ของมาตรา 128 มีข้อความเขียนไว้เหมือนบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญว่า การจัดสรร ส.ส. บัญชีรายชื่อ “ต้องไม่มีผลให้พรรคการเมืองใดดังกล่าวมีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเกิดจำนวนที่จะพึงมีได้”

ดังนั้นแล้ว สูตรการคำนวณของ กกต. จึงอาจขัดกับทั้งรัฐธรรมนูญ และ พ.ร.ป. ว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส.