อาจพบวิธีตรวจอัลไซเมอร์แบบใหม่ สบายกระเป๋า เพียงทดสอบ “การดม”

นักวิจัยพบวิธีตรวจหาความเสี่ยงของโรคอัลไซเมอร์ที่ง่าย รวดเร็ว ประหยัด เพียงแค่ “ดม”

ที่ผ่านมา นักวิทยาศาสตร์แทบจะยังไม่รู้อะไรมากนักเกี่ยวกับโรคอัลไซเมอร์ ทั้งที่เวลานี้มีคนที่มีอาการสมองเสื่อมทั่วโลกมากถึงกว่า 47 ล้านคนและคาดว่าตัวเลขอาจเพิ่มเป็น 75 ล้านคนในปี 2573 และ 132 ล้านคนในปี 2593 แม้จะยังไม่มีวิธีรักษาแต่สามารถชะลอความรุนแรงได้หากรู้แต่เนิ่น แต่วิธีที่ทำกันอยู่ในตอนนี้เช่นการสแกนสมองเป็นสิ่งที่ไม่ใช่ทุกคนสามารถทำได้เพราะมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง

แต่จากการศึกษาของทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยชิคาโกในสหรัฐพบวิธีที่อาจช่วยให้ไม่ว่าใครก็สามารถตรวจหาความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนี้ได้ง่าย ๆ ด้วยตัวเอง และที่สำคัญคือสบายกระเป๋าจึงทำได้บ่อยเท่าที่ต้องการ วิธีที่ว่านี้คือ “การดม”

นักวิจัยดำเนินการทดสอบโดยให้ชาย-หญิงอายุระหว่าง 57-85 ปีเกือบ 3,000 คนดม 5 กลิ่น ได้แก่ เปปเปอร์มินต์ ปลา ส้ม กุหลาบ และหนัง และให้ตอบว่ากลิ่นที่ดมคือกลิ่นของอะไร หลังจากนั้น 5 ปีก็กลับไปพบคนเหล่านั้นอีกครั้ง ปรากฏว่าคนที่ตอบผิดหมดความจำเสื่อมทุกคน ส่วนคนที่รับรู้กลิ่นได้แค่ 1 หรือ 2 กลิ่น เกือบร้อยละ 80 มีอาการความจำเสื่อม

นายแพยท์ Jayant Pinto หนึ่งในทีมศึกษาเรื่องนี้บอกว่าสิ่งที่ค้นพบมีความสำคัญเพราะแสดงให้เห็นว่าระบบประสาทส่วนกลางช่วยเตือนเราถึงอันตรายที่กำลังคืบคลานเข้ามาแต่ที่ผ่านมาไม่มีใครสนใจอานุภาพของจมูกตัวเอง “ผลที่ได้ชี้ว่าการรับรู้กลิ่นสัมพันธ์กับการทำงานของสมองและสุขภาพอย่างใกล้ชิด แต่ในบรรดาประสาทรับรู้ทั้งหมด การรับกลิ่นเป็นสิ่งที่คนส่วนใหญ่มองข้ามมากที่สุด”

ระบบการรับรู้กลิ่นมีสเต็มเซลล์ที่สามารถสร้างตัวเองขึ้นมาใหม่ นักวิจัยจึงคิดว่าบางทีการสูญเสียความสามารถในการดมจึงเป็นสัญญาณแรกที่บ่งบอกว่าสมองกำลังสูญเสียความสามารถในการซ่อมแซมตัวเอง ดังนั้นมันจึงอาจเป็นสัญญาณชี้ไม่เฉพาะโรคอัลเซอร์เมอร์เท่านั้นแต่อาจรวมไปถึงโรคพาร์คินสันด้วย

การทดสอบด้วยการดมกลิ่นจึงอาจเป็นวิธีที่รวดเร็วและประหยัดในการบ่งชี้คนที่มีความเสี่ยง หมายความว่าการทดสอบความเสี่ยงของโรคสมองเสื่อมทำได้ง่าย ๆ เพียงแค่ถามตัวเองว่าคุณยังได้กลิ่นหมากฝรั่งที่เคี้ยวอยู่หรือเปล่า?

ผลการวิจัยนี้กำลังได้รับความสนใจแต่ก็มีนักวิจัยบางส่วนที่คิดว่ายังไม่ควรด่วนสรุปว่าการดมสามารถบ่งชี้อัลไซเมอร์ได้ ดร. Mony de Leon จากศูนย์สุขภาพสมอง มหาวิทยาลัยนิวยอร์กมองว่าผลการทดสอบนี้ให้ผลลัพธ์ที่น่าสนใจแต่ยังจำเป็นต้องศึกษาต่อโดยเฉพาะการขยายกลุ่มทดสอบให้ใหญ่ขึ้น

ที่มา Parkinson’s: Sniff test could predict risk up to a decade earlier SYMPTOMS OF DEMENTIA: STUDY FINDS INABILITY TO SMELL PEPPERMINT LINKED TO DISEASE