สิ้นปรมาจารย์ 5 แผ่นดิน “ศ.ดร. ประเสริญ ณ นคร” ผู้รอบรู้ด้านไทยศึกษาในวัย 100 ปี
วันที่ 7 พฤษภาคม เวลา 09.00 น. ศ.ดร. ประเสริญ ณ นคร อดีตนายกราชบัณทิตสถานและนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติปี พ.ศ. 2531 ได้ถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคชรา ในวัย 100 ปี ที่บ้านพักซอยท่านผู้หญิงพหล ถนนงามวงศ์วาน กรุงเทพฯ
ศ.ดร.ประเสริฐ เกิดวันที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2461 ที่ตำบลในเวียง อำเภอเมืองแพร่ เป็นบุตรของนายบุญเรือง และนางกิมไล้ ได้สมรสกับ นางเยาวลักษณ์ (ลีละชาติ) มีบุตรคือ ดร.ปิยพร ณ นคร ซึ่งได้สมรสกับ นางสมทรง (โหตรกิตย์) มีบุตรชื่อ น.ส.เสมอใจ ณ นคร บทความ
(ภาพจาก National Library of Thailand)
ศ.ดร. ประเสริญ คือ ผู้ประพันธ์คำร้องภาษาไทยของเพลงพระราชนิพนธ์ ชะตาชีวิต ใกล้รุ่ง ในดวงใจนิรันดร์ แว่ว เพลงประจำมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางในวงวิชาการว่า เป็นปรมาจารย์ด้านไทยศึกษา ที่มีความรอบรู้ในลักษณะสหวิทยาการ ทั้งคณิตศาสตร์ สถิติ ประวัติศาสตร์ไทย ปฏิทินไทย ภาษาไทย จารึก ศิลปวรรณคดี และวัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นนักวิชาการที่ให้ความสำคัญกับการขยายขอบเขตของไทยศึกษา ไปสู่ไทศึกษาหรือการศึกษาเรื่องของชนเผ่าไทอื่นๆ นอกประเทศไทย
ผลงานทางวิชาการของท่านมีอยู่เป็นจำนวนมาก เช่น ถิ่นเดิมและตระกูลภาษาไท การสืบค้นภาษาไทในเมืองจีน แนวการปริวรรตอักษรพื้นเมืองล้านนา ประวัติศาสตร์สุโขทัยจากจารึก เล่าเรื่องในไตรภูมิพระร่วง ความสำคัญของวรรณคดีท้องถิ่น หลักการสอบค้นเมืองสมัยสุโขทัย ประวัติศาสตร์ล้านนาจารึก ความเห็นเรื่องจารึกพ่อขุนรามคำแหง เรื่องเกี่ยวกับ ศิลาจารึกสุโขทัย และศักราชในจารึกสมัยสุโขทัย เป็นต้น ผลงานเหล่านี้ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่อย่างต่อเนื่อง และใช้อ้างอิงในวงวิชาการเสมอมา นักวิชาการหลายสาขาอ้างอิงแนวคิดหรือข้อเสนอของท่าน เพียงใช้อักษรย่อว่า ป.ณ.
-ริเริ่มสอนภาษาถิ่นเหนือขึ้นเป็นครั้งแรกที่ภาควิชาสาขาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัย ศิลปากร
-สนับสนุนให้มีการสอนภาษาไทยถิ่นต่างๆ ตลอดจนภาษาของชนเผ่าไทยนอกประเทศไทย เพื่อ ประโยชน์ในการศึกษาค้นคว้าวิจัยภาษาตระกูลไทยและเป็นประโยชน์ในการวิเคราะห์ความหมาย ของศัพท์ภาษาไทย ในศิลาจารึก และวรรณคดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งนาภาษาถิ่นไปช่วยในการอ่านศิลา จารึกและวรรณคดีที่สาคัญ เช่น ลายสือไทย ถิ่นเดิมและตระกูลภาษาไทย เล่าเรื่องในไตรภูมิพระร่วง โองการแช่งน้า การสืบค้นภาษาไทยในเมืองจีน เป็นต้น
-ผู้ริเริ่มนาวิชาคำนวณโหราศาสตร์ ไปช่วยอ่านศิลาจารึกที่สาคัญ เช่น เกร็ดความรู้จากศิลาจารึก เรื่องเกี่ยวกับศิลาจารึกของสุโขทัย ศักราชในจารึกสมัยสุโขทัย จารึกประตูท่าแพ จังหวัดเชียงใหม่
-ศึกษาค้นคว้าเขียนตาราและบทความหลายเรื่องๆ ที่สาคัญ เช่น วันสร้างกรุงศรีอยุธยา ประวัติศาสตร์สุโขทัยจากจารึก ประวัติศาสตร์ล้านนาจากจารึก ความคลี่คลายแห่งประวัติศาสตร์ ไทย พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับปลีก สามัคคีธรรมสามกษัตริย์ เป็นต้น
-กรรมการชาระประวัติศาสตร์ไทยและชาระศิลาจารึก
-ราชบัณฑิตประวัติศาสตร์สาขาโบราณคดี
-นายกราชบัณฑิตยสถาน
“เมื่อตื่นขึ้นตอนเช้าหรือก่อนจะเข้านอนให้ระลึกว่าวันนี้จะทำประโยชน์ให้แก่ตนเองและประเทศชาติมากที่สุด อนาคตย่อมจะดีอยู่เองและพอวันพรุ่งนี้แล้ว วันนี้จะกลายเป็นอดีต อดีตที่เราทำตัวของเราให้ดีที่สุด เราก็จะภาคภูมิใจ ทั้งอดีต ปัจจุบัน และอนาคตว่า เราได้ทำคุณประโยชน์ให้แก่ประเทศชาติอย่างดีที่สุด” ประเสริฐ ณ นคร
ที่มา : เว็บไซต์ ชีวประวัติและผลงานของ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
