เปรียบเทียบความต่างระหว่าง ‘ไทยชนะ’ ‘หมอชนะ’ และ ‘Away Covid-19’

นับตั้งแต่เกิดการระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ระลอกใหม่ตั้งแต่ช่วงปลายปี 2563 ที่ผ่านมา แอพพลิเคชั่นหรือแพลตฟอร์มต่างๆ ถูกหยิบยกขึ้นมาเปรียบเทียบกันอีกครั้งว่า แอพพลิเคชั่นไหนที่จะช่วยเฝ้าระวังเพื่อความปลอดภัยในการใช้ชีวิตประจำวันได้ดีที่สุด โดยชื่อที่ได้ยินจนคุ้นหูที่สุดคงหนีไม่พ้น ‘ไทยชนะ’ ‘หมอชนะ’ และ ‘Away Covid-19’ ซึ่งแต่ละอันนั้นก็มีการทำงานที่แตกต่างกันออกไป

‘ไทยชนะ’ เป็นแอพพลิเคชั่นที่ศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) หรือ ศบค. พัฒนาจากระบบแพลตฟอร์มไทยชนะ โดยเพิ่มในส่วนของการสแกนได้จากแอพพลิเคชั่น และสามารถเช็คเอาท์หลังจากใช้บริการเมื่อไหร่ก็ได้ อีกทั้งยังใช้สำหรับประเมินร้านค้าต่างๆ ได้อีกด้วย

ส่วน ‘หมอชนะ’ เป็นแอพพลิเคชั่นที่เกิดขึ้นจากความร่วมมือของเอกชนกับภาครัฐ โดยกรมควบคุมโรคทำหน้าที่เป็นผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคล และสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) เป็นผู้ประมวลผลข้อมูลส่วนบุคคล ทั้งนี้ จุดเด่นของ ‘หมอชนะ’ คือ เป็นแอพพลิเคชั่นที่บันทึกข้อมูลการเดินทางของผู้ใช้ด้วย GPS และ Bluetooth เพื่อเช็คอินตามสถานที่ต่างๆ ช่วยในการบันทึกข้อมูลการเดินทางของผู้ใช้อย่างแม่นยำมากขึ้น รวมถึงตรวจสอบได้ว่าเราเดินทางไปยังพื้นที่เสี่ยงในช่วงระยะเวลา 14 วันหรือไม่ ที่สำคัญ ‘หมอชนะ’ ยังแจ้งเตือนไปยังผู้ใช้งานที่มีประวัติสัมผัสหรือเข้าใกล้กับผู้ติดเชื้อโควิด-19 ถึงวิธีการปฏิบัติตนที่ถูกต้องอีกด้วย จึงไม่น่าแปลกใจที่ ‘หมอชนะ’ จะเป็นหนึ่งในตัวเลือกสำคัญสำหรับคนที่ชอบลืมเช็คอินได้เป็นอย่างดี เพราะตัวแอพพลิเคชั่นจะติดตามการเดินทางให้เราเองโดยอัตโนมัติ

ไทยชนะ หมอชนะ

อย่างไรก็ตาม ยังเป็นเรื่องที่ถกเถียงกันอยู่ในเรื่องของความเป็นส่วนตัวว่า แม้ภาครัฐจะระบุว่า ‘หมอชนะ’ จะไม่ขอข้อมูลส่วนบุคคลใดๆ ไม่ว่าจะเป็นชื่อ หรือเลขบัตรประชาชน รวมถึงมีการจัดตั้งกรรมการอิสระเพื่อตรวจสอบกระบวนการจัดการข้อมูล เพื่อให้เป็นไปตาม พ.ร.บ. คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 และเมื่อผ่านวิกฤตโควิด-19 ไปแล้ว ข้อมูลทั้งหมดจะถูกลบทิ้งภายใน 30 วัน แต่กลับยังไม่มีคำอธิบายที่ชัดเจนออกมาว่า จะปิดข้อมูลเหล่านี้ให้เป็นความลับอย่างไร ใครที่สามารถเข้าถึงข้อมูลเหล่านี้ได้บ้าง ที่สำคัญ การขอข้อมูลจากกล้องมือถือ ข้อมูลการใช้งาน Wifi และข้อมูลเสียงนั้น เหล่านี้ถูกมองว่าแทบจะไม่เชื่อมโยงกับการระบุตำแหน่งเลย นอกจากนี้ หากพบว่ามีการปิดโทรศัพท์มือถือ หรือไม่ได้เปิดไว้ตลอด 24 ชั่วโมง หรือผู้บริหารฝากโทรศัพท์มือถือไว้กับเลขาฯ นั้น เหล่านี้จะทำให้มีความผิดไปด้วยหรือไม่ เพราะสำหรับคนบางคน การเดินทางไปที่ไหน ทำอะไรบ้างนั้น บางครั้งก็เป็นเรื่องที่ไม่อยากให้ใครรู้

ขณะที่ ‘Away Covid-19’ เป็นเหมือนมินิแอพพลิเคชั่นที่อยู่ในแอพพลิเคชั่น LINE อีกทีหนึ่ง ซึ่งเหมาะสำหรับการวางแผนการเดินทาง รวมถึงตรวจเช็คจุดเสี่ยงต่างๆ ก่อนการเดินทางในแต่ละวัน โดยแสดงเป็นแผนที่พร้อมสัญลักษณ์ที่เข้าใจได้ง่าย รวมทั้งยังสามารถดูรายงานยอดผู้ติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ในแต่ละวัน โดยที่เราไม่ต้องไปหาข้อมูลแยกจากแต่ละจังหวัดได้อีกด้วย

จะเห็นได้ว่า ในสถานการณ์ที่อ่อนไหวง่ายแบบนี้ สิ่งสำคัญที่สุดคือ หากภาครัฐต้องการให้ประชาชนใช้แอพพลิเคชั่นไหนก็ตาม ไม่ว่าจะเป็น ‘ไทยชนะ’ ‘หมอชนะ’ หรือ ‘ Away Covid-19’ ก็ควรต้องสื่อสารให้เข้าใจกันอย่างง่ายๆ เพราะหากพูดอะไรแล้วทำให้ประชาชนรู้สึกว่าเขาทำไม่ได้ ก็คงไม่ต่างอะไรกับการราดน้ำมันลงบนกองไฟเท่านั้นเอง