“เจ้าหญิงไร้เสียง” กับออสการ์ครั้งที่ 90

จบไปแล้วกับงานประกาศรางวัลอคาเดมี่อวอร์ด หรือออสการ์ครั้งที่ 90 โดยรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมในปีนี้ตกเป็นของ “The Shape of Water” ภาพยนตร์ดราม่าแฟนตาซี ผลงานกำกับของ กิลเลอร์โม เดล โตโร ซึ่งได้รับรางวัลผู้กำกับยอดเยี่ยม นอกจากนี้ ภาพยนตร์เรื่องนี้ยังได้รับรางวัลดนตรีประกอบดั้งเดิมยอดเยี่ยมและออกแบบการสร้างยอดเยี่ยมอีกด้วย จาก 13 รางวัลที่เข้าชิง

The Shape of Water เป็นผลงานการกำกับของ กิลเลอร์โม เดล โตโร ผู้เคยฝากผลงานไว้ใน Pan’s Labyrinth, Pacific Rim และ Hell Boy เรื่องราวของ “เอไลซ่า” หญิงใบ้ที่ทำงานเป็นภารโรงกะดึกของศูนย์วิจัยของรัฐบาลในรัฐบัลติมอร์ ช่วงสงครามเย็นปี 1962 ซึ่งวันหนึ่งเธอได้พบกับสิ่งมีชีวิตประหลาดครึ่งคนครึ่งปลาจากอเมริกาใต้ ซึ่งสามารถสื่อสารกับเธอได้ แต่ก็ต้องโดนทำร้ายเพราะโดนมองว่าเป็นสัตว์ประหลาด โดยสิ่งมีชีวิตประหลาดนี้เองที่ทำให้ชีวิตของเธอเปลี่ยนไปตลอดกาล

ตลอด 123 นาที ของหนังเรื่องนี้ นอกจากจะเสนอมุมมองความรักในฐานะ “สิ่งมีชีวิต” ที่ไม่ได้กำจัดเพียงแค่ความเป็นคนแล้ว ยังสอดแทรกประเด็นปัญหาของสังคมที่ยังคงมีอยู่ในปัจจุบัน ทั้งในเรื่องการคุกคามทางเพศ เพศทางเลือก และสีผิว ที่ยังคงเป็นปัญหาที่พบเจอได้แม้จะผ่านมาหลายสิบปี

ประเด็นแรกที่ The Shape of Water ใส่ไว้อย่างเด่นชัดคือ Sexual Harassment หรือการคุกคามทางเพศผ่านเอไลซ่า “หญิงใบ้” นางเอกของเรื่องที่มีหน้าที่เพียงรับคำสั่ง ข่มขู่ ถากถาง จ้าบจ้วงต่าง ๆ นานา ทั้งที่เธอฟังทุกอย่างรู้เรื่องแต่ก็พูดโต้ตอบไม่ได้ จนถึงจุดเปลี่ยนของเรื่องที่เอไลซ่าด่าเจ้านายของเธอผ่านภาษามือซึ่งเขาไม่สามารถแปลได้ จนทำให้เขาหัวเสียได้มาก

สำหรับประเด็น Sexual Harassment ในงานออสการ์ครั้งนี้ก็โดดเด่นไม่แพ้กัน โดยเอมมา วัตสัน นักแสดงสาวที่เป็นที่รู้กันว่าเธอเป็นผู้สนับสนุนสิทธิสตรี ก็ได้อวดโฉมรอยสักที่แขนคำว่า “Times up” ซึ่งเป็นชื่อกองทุนที่นักแสดงฮอลลีวูดชื่อดังหลายคนทั้ง นาตาลี พอร์ตแมน, เอมมา สโตน, เคท บลันเชตต์ และนักแสดงอีกกว่า 300 ชีวิต จัดตั้งขึ้นเพื่อช่วยเหลือบุคคลทุกเพศทุกวัยที่เคยถูกคุกคามทางเพศในที่ทำงานหรือระหว่างการทำงาน แม้ว่ารอยสักของเอมมาจะถูกวิจารณ์ว่าสะกดผิด แต่ก็ยังช่วยกระตุ้นความสนใจให้ผู้คนได้ไม่น้อย

ไม่ได้มีเพียงการคุกคามทางเพศเท่านั้นที่ถูกกล่าวถึงในออสการ์ครั้งนี้ ความเท่าเทียมทางเพศก็ถูกให้ความสำคัญอย่างมาก “ฟรานเชส แมคดอร์มานด์” นักแสดงนำจาก Three Billboards Outside Ebbing, Missouri ก็ได้เรียกผู้หญิงทุกคนที่มีชื่อเข้าชิงรางวัลในทุกสาขาให้ยืนขึ้นและรับรางวัลนักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยมไปพร้อมกับเธอ ไม่เพียงเท่านั้น ออสการ์ยังได้ทำคลิปวีดิโอที่รวบรวมบทสัมภาษณ์ของผู้กำกับและคนในวงการบันเทิง ที่ออกมาพูดเรื่องความสำคัญของความต่างทางเชื้อชาติและเพศ พร้อมทั้งสิทธิในการเสนอความคิดผ่านทางภาพยนตร์

Daniela Vega is the first openly transgender person to ever present at the #Oscars. https://t.co/DNWArXgVva pic.twitter.com/x4TEBKLYTt

— ABC News (@ABC) March 5, 2018

แม้ LGBTQ จะเป็นที่ยอมรับทั่วไปแล้วในวงการภาพยนตร์ ในปีนี้ Call me by Your Name หนังชายรักชายสุดละมุน ก็มีชื่อเข้าชิงในสาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม แม้จะพลาดรางวัลนี้ไปแต่ก็สร้างความประทับใจให้ผู้ชมหลาย ๆ คน ขณะที่ปีนี้เวทีออสการ์ก็ต้อนรับ Daniela Vega นักแสดงสาวข้ามเพศคนแรกที่ในประวัติศาสตร์ที่ได้ขึ้นเวทีประกาศรางวัล โดย A Fantastic Woman ซึ่งเป็นภาพยนตร์ที่เธอนำแสดง ก็ได้รับรางวัลภาพยนตร์ต่างประเทศยอดเยี่ยมในครั้งนี้ด้วย

สำหรับประเด็นเรื่องเพศทางเลือก The Shape of Water เองก็นำเสนอได้ดีเยี่ยมผ่านตัวละคร ไจล์ส ดูปองต์ เพื่อนบ้านของเอไลซ่าที่ช่วยเหลือเธอในทุกอย่าง โดยไจล์สเป็นตัวแทนของ LGBTQ ในยุคนั้นที่ยังไม่ได้รับการยอมรับ และโดนดูถูก เป็นเพียงเพราะความแตกต่างที่คนอื่นไม่ยอมรับซึ่งก็ไม่ต่างอะไรกับสิ่งมีชีวิตประหลาดที่ถูกจับมา

นอกจากนี้ยังมี ริชาร์ด สตริคแลนด์ ซึ่งเป็นตัวละครที่ทำให้เกิดความขัดแย้งต่าง ๆ ที่กล่าวมาก่อนหน้านี้ สตริคแลนด์เป็นตัวอย่างของคนที่มี American Dream หน้าที่การงานที่ดี ครอบครัวที่สมบูรณ์ การงานที่ไม่เคยผิดพลาด ทำให้เขามองความสมบูรณ์แบบนี้เป็นความสำเร็จ ตลอดทั้งเรื่องผู้ชมจะได้ยินคำเหยียดหยามจากสตริคแลนด์โดยตลอดไม่ว่าจะเป็นเรื่องเพศ สีผิว หรือตำแหน่งการงาน

โดยเฉพาะประเด็นสีผิวที่ The Shape of Water ก็แสดงออกมาอย่างยอดเยี่ยมไม่แพ้กัน ผ่านเซลด้า เพื่อนของเอไลซ่าที่มีสามีที่ไม่ได้ความ และหนังยังแสดงให้เห็นการเหยียดสีผิวโดยให้นักแสดงผิวสีมีบทเพียงคนทำความสะอาดเท่านั้น หรือในฉากที่คนผิวสีไม่มีโอกาสจะกินพายรสชาติแย่ ๆ เพราะโดนไล่ออกจากร้านเพียงเพราะเป็นคนผิวสี

https://www.youtube.com/watch?v=X8hpFbW1gUY

ในงานออสการ์ครั้งนี้ ไฮไลต์สำคัญอยู่ที่มุกตลกบนเวทีของทิฟฟานี่ แฮดดิช และ มายา รูดอล์ฟ โดยทิฟฟานี่ได้กล่าวว่า “ฉันรู้ว่าคุณคิดว่า ตอนนี้ออสการ์มืดไปหรือเปล่า ไม่ต้องกังวลยังมีคนขาวอีกเยอะที่จะออกมา” ซึ่งเรียกเสียงฮาให้กับผู้ชมได้ไม่น้อย ซึ่งเป็นมุกตลกเสียดสีความเท่าเทียมเรื่องสีผิวนั่นเอง เนื่องจากในช่วงหลังภาพยนตร์ที่ผลิต นำแสดงและได้รางวัลเป็นของคนผิวสีเป็นจำนวนมาก ในปีนี้ จอร์แดน พีล ก็เป็นบุคคลผิวสีคนแรกที่ได้รับรางวัลบทภาพยนตร์ดั้งเดิมยอดเยี่ยม จากเรื่อง Get Out

จะเห็นได้ว่าภาพยนตร์ไม่ได้ให้แค่ความบันเทิงเพียงอย่างเดียวดัง The Shape of Water ก็เป็นภาพยนตร์อีกเรื่องหนึ่งที่สะท้อนเรื่องราวในสังคมออกมา เช่นเดียวกับงานประกาศรางวัลออสการ์ที่ในแต่ละปีจะมีการเปลี่ยนแปลงแทรกอยู่ในงานให้ผู้ชมได้ติดตาม ซึ่งจะช่วยขับเคลื่อนสังคมให้ก้าวไปข้างหน้าพร้อมกับความบันเทิงนั่นเอง

ขอบคุณภาพจาก iMDb

บทความโดย พิชญา ภิญโญจรัสแสง