ภาวะอันตราย “ไตวายเฉียบพลัน”

“ไต” เป็นอวัยวะที่ทำหน้าที่กรองของเสียในเลือดออกจากร่างกาย ร่วมถึงปรับปริมาณของน้ำในร่างกายให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม ฯลฯ หากระบบการทำงานผิดปกติ ก็อาจก่อให้เกิดภาวะไตวายเรื้อรัง และไตวายเฉียบพลัน ได้

ไตวายเรื้อรัง คือ ภาวะเนื้อเยื่อไตเสื่อมสภาพ ต้องรักษาด้วยการฟอกเลือด ล้างไต รักษาให้หายไม่ได้ ต้องปลูกถ่ายไตจากผู้บริจาค ส่วน ไตวายเฉียบพลัน คือภาวะที่ไตไม่สามารถทำงานได้ชั่วคราว เป็นภาวะแทรกซ้อน เนื่องจากมีโรคบางชนิดเกิดขึ้น แต่สามารถรักษาให้หายได้

ภาวะไตวานเฉียบพลัน อาจเกิดขึ้นจากสาเหตุต่างๆ ดังต่อไปนี้
1. ผู้ป่วยมีความดันโลหิตต่ำ จนเกิดอาการช็อก
2. เสียเลือดเป็นจำนวนมาก
3. ขาดน้ำอย่างรุนแรง จากอาการท้องเสีย
4. ผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะช็อก หรือหัวใจวาย
5. ได้รับยาที่มีสารพิษต่อไต
6. ทางเดินปัสสาวะเกิดการอุดตัน

ส่วนสัญญาณที่ส่อเค้า ก็ได้แก่
1. กระหายน้ำบ่อย
2. ปัสสาวะน้อยกว่า 400 ซีซี ต่อวัน (คนปกติจะปัสาวะ 1,6000 ซีซี ต่อวัน)
3. อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน
4. แขน ขา บวม
5. หอบ เหนื่อยง่าย

ภาวะไตวายเฉียบพลันนั้น ถ้ารักษาได้อย่างทันท่วงที ผู้ป่วยก็สามารถหายได้ แต่ถ้าล่าช้า หรือผู้ป่วยมีอาการหนักมากแล้ว ก่อนมาทำการรักษา ก็อาจลุกลามกลายเป็นไตวายเรื้อรัง ที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาด

ส่วนวิธีการรักษานั้น วิธีเเรก คือ แพทย์จะทำการหาสาเหตุของภาวะดังกล่าวของผู้ป่วย หากพบต้นเหตุเกิดจากยาบางชนิดที่ผู้ป่วยทาน ก็จะให้หยุดทานยาประเภทนั้น หรือถ้าพบว่าภาวะไตวายเฉียบพลันเกิดจากการขาดน้ำ ก็จะให้สารน้ำกับผู้ป่วย วิธีที่  2 เป็นการรักษาแบบประคับประคอง ด้วยการควบคุมปริมาณน้ำในร่างกายให้สมดุล หลีกเลี่ยงยาที่เป็นพิษต่อไต

วิธีที่ 3 ให้ผู้ป่วยได้รับปริมาณสารอาหารที่เหมาะสม เเละ วิธีที่ 4 ในกรณีที่ไตไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ก็จะรักษาโดยการการบําบัดทดแทนไต

เนื่องจากภาวะไตวายเฉียบพลัน เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ฉะนั้นหากรู้สึกว่าตนเองมีอาการผิดปกติ เช่น ปัสสาวะน้อย อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ก็ควรรีบไปหาหมอตั้งแต่เนิ่นๆ รวมถึงต้องดูแลสุขภาพไม่ให้ร่างกายสูญเสียน้ำมากเกินไป ที่สำคัญต้องหมั่นไปตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี ก็จะทำให้โอกาสถูกภาวะไตวายเฉียบพลันบุกจู่โจม ลดน้อยลง

อ้างอิงจาก
“ทำไมไตวาย (Renal Failure) อาการเป็นอย่างไร” ของ ศูนย์โรคไต โรงพยาบาลศิริราช
“ภาวะไตวายเฉียบพลัน” ของ อ.พญ.ทัศน์พรรณ ศรีทองกุล ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล