“ยินยอมพร้อมใจ” ก่อน “จูบ” ทำความเข้าใจความหมายป้องกัน “ล่วงละเมิดทางเพศ”

การจูบเป็นการแสดงความรักยอดฮิตวิธีหนึ่ง แต่ก็ต้องต้องตระหนักถึงความ “ยินยอมพร้อมใจ (Consent)” เพราะหากทำพฤติกรรมใดใดโดยไม่ได้รับความยินยอมพร้อมใจนี้นอกจากจะทำให้อีกฝ่ายขุ่นข้องหมองใจแล้วยังอาจผิดกฎหมายฐานคุกคามทางเพศในหลายๆประเทศได้ด้วย แต่ปัญหาคือเราจะรู้ได้อย่างไรว่าอีกฝ่ายเต็มใจหรือกำลังบ่ายเบี่ยงเพราะไม่ต้องการจูบนั้นอยู่กันแน่

เรื่องนี้นำมาสู่คำถามว่า ระหว่างเอียงอายกัน เราควรเอ่ยปากถามอีกฝ่ายไปเลยไหมว่าเต็มใจหรือเปล่า? แต่นั่นจะทำให้เสียบรรยากาศการจูบไปเลยหรือไม่?

เรื่องนี้จริงจังขนาดทีสหรัฐอเมริกาต้องมีโครงการ Date Save Project ขึ้นตั้งแต่ปี 2003 เพื่อสร้างคอร์สฝึกกันจริงจังให้ความรู้ว่าหากเราออกไปเดทกับใคร จะเคารพอีกฝ่ายและทำอย่างไรไม่ให้รู้สึกอึดอัดหรือถูกคุกคาม

ในปี 2014 ชาวแคลิฟอร์เนียแก้ไขเรื่องนี้ไม่ให้คลุมเคลือด้วยการออกตัวบทกฎหมาย ให้ทุกฝ่ายยืนยันให้เห็นชัดว่าเต็มใจถึงจะไม่นับว่าเป็นการล่วงละเมิดหรือข่มขืน โดยระบุว่าการมีกิจกรรมทางเพศที่ยินยอมนั้นผู้ร่วมกิจกรรมทั้งสองฝ่ายต้อง “มีการตัดสินใจแสดงความยินยอมโดยปราศจากความคลุมเคลือและมีสติ” และ “การไม่ประท้วงขัดขืนหรือการเงียบเฉยไม่ได้หมายความว่าอีกฝ่ายยินยอมพร้อมใจ” เป็นที่มาของเสียงวิพากษ์วิจารณ์ในอินเตอร์เน็ตว่าต่อจากนี้ไปเราต้องร่างสัญญาลงลายมือชื่อก่อนมีอะไรกันถึงจะไม่ถูกฟ้อง

คำถามนี้หายไปเมื่อกระแส #Metoo ที่เหล่าคนดังหลายต่อหลายคนออกมาเผยเผยว่าตนเคยถูกล่วงละเมิดทางเพศโดยไม่เต็มใจ เข้ามา กระแสนี้พิสูจน์ว่าความยินยอมพร้อมใจเป็นเรื่องสำคัญจริง ๆ เพราะการทึกทักไปเองว่าอีกฝ่ายสมยอมนั้น สร้างความเสียหายต่อคนดังหลายคนจนต้องอื้อฉาวมาแล้ว

ยกตัวอย่างเช่นกรณีของ Aziz Ansari นักแสดงซีรีย์ชื่อดังถูกสาวแฉว่าเขาพยายามจะมีเซ็กส์กับเธอทั้งที่ไม่สมยอม แม้สุดท้ายเธอจะขอกลับบ้านสำเร็จและไม่ได้มีอะไรกับเขาแต่เรื่องนี้ก็สร้างบาดแผลกับเธอมาก เรื่องนี้ Ansari ต้องออกมาขอโทษเพราะเขาไม่ทราบจริง ๆ ว่าตลอดระยะเวลานั้นเธอไม่ได้เต็มใจ

เรื่องนี้ใกล้ตัวกว่าที่คิด เพราะ  UN Woman ออกคำนิยามว่าการคุกคามทางเพศคือการกระทำทางเพศที่เจ้าตัวไม่ต้องการ ไม่ได้ร้องขอ ไม่ว่าจะเป็นทางคำพูดหรือร่างกายหรือการแสดงท่าทางใด ๆ ที่ทำให้อีกฝ่ายอึดอัดรำคาญใจ ไม่ว่าจะเป็นจากเพศตรงข้ามหรือเพศเดียวกัน กฎในองค์กรหลายที่ยึดเอานิยามนี้เป็นตัวกำหนดให้มีบทลงโทษสำหรับผู้ปฏิบัติ บางแห่งอาจร้ายแรงถึงขั้นให้ออกจากงาน

การขออนุญาตก่อนกระทำการทางเพศใด ๆ อาจจะฟังดูตลก แต่การกระทำทางเพศที่ไม่ได้ขออนุญาตก่อนและทึกทักไปเองว่าอีกฝ่ายเต็มใจก็สร้างความเจ็บปวดแก่อีกฝ่ายและส่งผลกระทบต่อตัวได้จริง ๆ เช่นนี้แล้วจะดีกว่าหรือไม่หากเราเพียงแค่ถามเพื่อทำให้มั่นใจว่าจะไม่มีฝ่ายไหนถูกทำลายด้วยการจูบทั้งนั้น