อนุสรณ์สถานและพิพิธภัณฑ์ 9/11 กับคำเตือนให้หยุดฟังได้ ถ้าเริ่มกระทบต่อความรู้สึก

อนุสรณ์สถานและพิพิธภัณฑ์ 9/11 สร้างขึ้นเพื่อรำลึกถึงเหตุวินาศกรรม 11 กันยายน 2544 ที่เกิดเครื่องบินโจมตีพลีชีพถึงสี่ครั้งที่สหรัฐอเมริกา ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 2,900 คน

อนุสรณ์สถานแห่งนี้ เปิดตัวขึ้นในปี 2554 สิบปีหลังจากเกิดเหตุ ซึ่งผ่านมา 8 ปีจนถึงปี 2562 ก็มีประชาชนเข้ามาศึกษา เรียนรู้ถึงเหตุการณ์ที่สำคัญที่สุดเหตุการณ์หนึ่งในประวัติโลกสมัยใหม่ โดยในปีแรกก็มีคนมาเยี่ยมชมถึง 4 ล้านคน

ผู้เขียนได้เดินทางไปที่อนุสรณ์สถาน 9-11 ที่นครนิวยอร์ก โดยได้มีโอกาสร่วมทัวร์กับไกด์ที่จัดไว้ให้ ด้วยบัตรเข้าชมราคา 46 เหรียญสหรัฐ (ถ้าเป็นนักศึกษาอยู่ที่ 35-40 เหรียญสหรัฐ) 

พิพิธภัณฑ์ 9/11 จะแจ้งให้คนที่เข้าร่วมศึกษา เดินออกจากขบวนทัวร์ได้เสมอ

ก่อนเริ่มศึกษาสถานที่ ผู้นำทัวร์จะกล่าวเตือนผู้เข้าร่วม เนื่องจากเหตุการณ์นี้ ส่งผลต่อความรู้สึกต่อทั้งชาวอเมริกันและคนทั่วโลกไม่น้อย ดังนั้นรายละเอียดที่ถ่ายทอดผ่านการจัดแสดงบางจุด อาจจะย้อนเตือนความทรงจำในอดีต ที่กระทบกระเทือนกับความรู้สึกได้ โดยผู้นำทัวร์ได้บอกว่า “ถ้าใครผ่านจุดแสดงไหน แล้วเกิดความหม่นหมองในใจ ขอให้เดินหลบออกไปก่อน และกลับมาร่วมขบวนได้เมื่อพร้อม และถ้าใครไม่อยากฟังต่อแล้ว ก็ขอให้แยกกับขบวนได้เลย โดยไม่ต้องรู้สึกผิดอย่างใด” ซึ่งถือว่าเป็นคำกล่าวเตือนที่มีน้อย สำหรับทัวร์ที่อื่น แต่จำเป็นสำหรับที่นี่

เสียงจากโทรศัพท์ สะเทือนใจผู้เข้าร่วมที่สุด 

ผู้เขียนได้สอบถามผู้นำทัวร์ ได้ความว่าในทุกวัน จะมีคนขอแยกออกจากขบวน (จากการพาคนเดินทัวร์โดยเฉลี่ยวันละ 60-100 คน)  และจุดที่มีคนขอแยกตัวออกไปมากที่สุด คือโซนที่เปิดให้ฟังเสียงโทรศัพท์ที่ผู้ประสบเหตุต่อสายถึงครอบครัว ในห้วงเวลาสุดท้ายก่อนเครื่องบินจะชนตึก และเสียชีวิต ตัวอย่างข้อความเช่น “นี่แม่เองนะลูก ตอนนี้เกิดเหตุไฮแจ็กเครื่องบิน แม่อยู่ในเครื่อง และแม่คงจะไม่ได้กลับไปเจอลูกอีกแล้ว” ซึ่งเสียงที่บันทึกไว้ เต็มไปด้วยความสั่นเครือ สะเทือนใจสำหรับคนที่ได้ยิน

ในแต่ละวัน ก็เริ่มมีเยาวชนที่เกิดหลังเหตุการณ์ 9/11 มาที่พิพิธภัณฑ์แห่งนี้มากขึ้น

ผู้นำทัวร์อายุ 23 ปี ซึ่งแปลว่าเธออายุเพียง 6 ขวบเท่านั้นในวันที่เกิดเหตุ 9/11 ซึ่งเธอใช้การศึกษาผ่านหนังสือ และการแลกเปลี่ยนพูดคุยกับคนที่มาร่วมทัวร์อยู่ตลอดเวลา เพื่อเข้าใจถึงประสบการณ์ที่แตกต่างกัน เธอแบ่งปันมุมมองด้วยว่ายิ่งนานวันเธอก็จะได้พบเจอคนที่เกิดไม่ทันเหตุการณ์นี้มากขึ้น สะท้อนให้เหตุถึงช่วงเวลาที่ผ่านไปอย่างรวดเร็ว และชี้ถึงความสำคัญของการมีอนุสรณ์สถาน เพื่อเปิดทางให้คนรุ่นต่อๆ ไปได้ศึกษาและเรียนรู้ประวัติศาสตร์ ป้องกันไม่ให้เกิดเหตุการณ์ที่เลวร้ายขึ้นอีกให้ได้มากที่สุด เธอยังย้ำด้วยว่า อนุสรณ์สถานและพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ จะพยายามเลี่ยงการใส่ความรู้สึกเกลียดชังลงไปให้มากที่สุด เพราะความเกลียดชังไม่เคยทำให้สถานการณ์ดีขึ้น

ภาพประกอบอนุสรณ์สถานและพิพิธภัณฑ์ 9/11

“ตอนเกิดเหตุ 9/11 ฉันอยู่ที่….” เสาที่เปิดโอกาสให้คนที่มาเข้าร่วมพิพิธภัณฑ์ เล่าถึงวินาทีที่ทราบข่าวนี้

เศษซากโลหะจากอาคารเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์

เสานี้ เป็นเสาที่เหล่านักกู้ภัย และพนักงานดับเพลิง ใช้รำลึก ระหว่างปฏิบัติหน้าที่กอบกู้ผู้รอดชีวิตจากเหตุ 9/11

ศิลปินทั่วโลก ร่วมรำลึกถึงเหตุการณ์ 9/11: ชิ้นนี้ทำจากกระดุมจากเสื้อผ้าของผู้เสียชีวิต

ศิลปินทั่วโลก ร่วมรำลึกถึงเหตุการณ์ 9/11: ตัวเลขโรมัน 9 และ 11

เรื่องและภาพประกอบโดย นภพัฒน์จักษ์ อัตตนนท์