ดีเดย์ 9 ธันวาคมนี้บังคับใช้กฎหมายซองบุหรี่แบบเรียบ

วันนี้เป็นวันแรกของการบังคับใช้กฎหมายบุหรี่ซองเรียบ “หน้าซองจะเป็นสีเดียวกันทั้งหมดทุกยี่ห้อ” มีเพียงคำเตือนและตัวหนังสือชื่อยี่ห้อกับรุ่น หากร้านค้าขายซองแบบเก่ามีโทษตามกฎหมาย พ.ร.บ.ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2560 ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 40,000 บาท

วันที่ 9 ธ.ค. 2562 มีผลบังคับใช้แวล้วสำหรับการจำหน่ายบุหรี่ซิกาแรตที่วางขายในประเทศไทยต้องเป็นซองบุหรี่แบบเรียบในรูปแบบใหม่เท่านั้น หลังกระทรวงสาธารณะสุข ออกประกาศเรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขเกี่ยวกับหีบห่อผลิตภัณฑ์ยาสูบ และผลิตภัณฑ์ยาสูบประเภทบุหรี่ซิกาแรต พ.ศ. 2561 ภายใต้ พ.ร.บ. ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2560 และมีการแจ้งให้ผู้ประกอบการรับทราบล่วงหน้าแล้วถึง 1 ปี เพื่อเตรียมการและปรับตัว รูปแบบซองบุหรี่แบบเรียบ ที่บังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 9 ธ.ค. 2562

ลักษณะของซองบุหรี่แบบเรียบตามประกาศ ต้องมีลักษณะ 5 ประการ ดังนี้

1. การจัดพิมพ์ภาพคำเตือน ต้องมีรูปภาพคำเตือนพิมพ์ด้านละ 1 แบบ บนด้านที่มีพื้นที่มากที่สุดทั้ง 2 ด้าน ด้วยขนาดภาพ 85% ของพื้นที่

2.  พื้นผิวของซอง เป็นสีน้ำตาลอมเขียวแก่ประเภทสีด้าน

3. ชื่อตรา ชื่อรุ่นย่อย เป็นอักษรภาษาไทยหรืออังกฤษ

• • แบบตัวอักษรเดียวกันทั้งข้อความ ความสูงไม่เกิน 4 มม.
  • สีอักษรเป็นสีเทาอ่อน
  • พิมพ์อย่างน้อย 2 ตำแหน่ง ไม่เกิน 3 ตำแหน่ง คือ ด้านหน้า ด้านหลัง และด้านหัวหรือท้าย (เลือกได้เพียง 1 ด้าน)

4.ชื่อผู้ผลิต นำเข้า อักษรภาษาไทยหรืออังกฤษ แบบอักษรเดียวกันทั้งข้อความ ความสูงไม่เกิน 2 มม. สีอีกษีสีเทาอ่อน พิมพ์บนด้านที่มีพื้นที่ขนาดกลาง (ด้านข้าง)
5.จัดพิมพ์ข้อความเกี่ยวกับพิษภัย พิมพ์ 1 ชุด 2 ข้อความ บนด้านที่มีพื้นที่ขนาดกลางทั้ง 2 ด้าน ขนาดข้อความ 60% ของพื้นที่

ดังนั้น ร้านค้าปลีกทั่วประเทศจะต้องยกเลิกการจำหน่ายบุหรี่ซองรูปแบบเก่า ตั้งแต่วันที่ 9 ธ.ค.2562 เป็นต้นไป ในกรณีร้านค้าใดมีบุหรี่ซองรูปแบบเก่าคงค้าง หรือไม่สามารถขายได้ทันตามกำหนดเวลาให้ประสานไปยังบริษัทผู้ผลิต ผู้นำเข้า หรือตัวแทนค้าส่ง เพื่อเยียวยาแก้ไขปัญหา เนื่องจากขณะนี้ผู้ผลิตและผู้นำเข้ามีสินค้าบุหรี่ซองรูปแบบใหม่ หรือซองบุหรี่แบบเรียบ เพียงพอในการกระจายสินค้าไปยังร้านค้าปลีกทั่วประเทศแล้ว หากพบการขายบุหรี่ซองรูปแบบเก่า ร้านค้าจะมีความผิดฐานขายผลิตภัณฑ์ยาสูบที่มิได้จัดให้มีหีบห่อตามที่กฎหมายกำหนด ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 40,000 บาท ตามมาตรา 38 พระราชบัญญัติควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2560

ด้านศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) ได้เผยแพร่งานวิจัยยืนยัน”บุหรี่ซองเรียบ” เพิ่มความชัดของภาพคำเตือน และ ลดนักสูบหน้าใหม่ได้ โดย ศ.นพ.รณชัย คงสกนธ์ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) กล่าวสนับสนุน การประกาศใช้กฎหมายบุหรี่ซองเรียบของประเทศไทยที่ผ่านความเห็นชอบจากคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบแห่งชาติ เมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน 2561 ซึ่งจะทำให้ประเทศไทยเป็นประเทศแรกในทวีปเอเชียและประเทศที่ 11 ของโลก ที่มีการประกาศใช้กฎหมายดังกล่าว

มาตรการซองบุหรี่แบบเรียบ เป็นมาตรการตามกรอบอนุสัญญาว่าด้วยการควบคุมยาสูบที่ทางองค์การอนามัยโลกได้แนะนำให้ประเทศสมาชิกปฏิบัติ โดยมีวัตถุประสงค์หลัก 4 ข้อ ได้แก่
1. ลดความดึงดูดของผลิตภัณฑ์
2. ป้องกันไม่ให้ใช้ซองบุหรี่ในการโฆษณา
3. ป้องกันไม่ให้ใช้สีหรือข้อความบนซองบุหรี่สื่อสารข้อมูลผิดๆ เช่น มีอันตรายน้อยกว่า
4.ทำให้ภาพคำเตือนอันตรายของบุหรี่บนซองมีความชัดเจนขึ้น

ศ.นพ.รณชัย คงสกนธ์ ยังได้กล่าวถึงงานวิจัยของศจย.ในเรื่องนี้ว่า ศจย.ได้ทำการสำรวจความคิดเห็นจากกลุ่มวัยรุ่นกรณีบุหรี่ซองเรียบ โดยได้ทำการสำรวจนักเรียนระดับมัธยมศึกษาและอุดมศึกษาจำนวน 1,239 คน จากทั่วประเทศ พบว่า ซองบุหรี่แบบเรียบจะส่งผลให้กลุ่มวัยรุ่นไม่อยากซื้อบุหรี่มากกว่าซองบุหรี่แบบเดิมถึง 57% และทำให้เห็นอันตรายจากการสูบบุหรี่มากกว่าซองบุหรี่แบบเดิมถึง 47.5% นอกจากนี้ยังพบว่ากลุ่มวัยรุ่นที่ไม่เคยสูบบุหรี่มาก่อนเป็นกลุ่มที่ตอบสนองต่อภาพคำเตือนบนซองบุหรี่แบบเรียบมากที่สุด โดยพบมีความมั่นใจที่จะไม่สูบบุหรี่เพิ่มเป็น 13.27 เท่า ส่วนกลุ่มวัยรุ่นที่เคยสูบบุหรี่มาก่อนพบมีความมั่นใจที่จะไม่กลับไปสูบบุหรี่เพิ่มเป็น 3.61 เท่า จากผลการศึกษานี้ทำให้มั่นใจว่ามาตรการซองบุหรี่เรียบจะเป็นอีกมาตรการที่เข้ามาเสริมมาตรการอื่นๆ ในการลดนักสูบหน้าใหม่ในประเทศไทย เช่น การห้ามขายบุหรี่แก่เยาวชนอายุต่ำกว่า 20 ปี และการห้ามขายบุหรี่แบบแยกมวน ตามพรบ.ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2560 ที่มีผลบังคับใช้ไปแล้วก่อนหน้านี้

ข้อมูลเพิ่มเติม มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ หรือกองงานคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ กรมควบคุมโรค โทร. 02 590 3852