สำรวจเงินฝากคนไทย มากกว่า 10 ล้านคน มีเงินในบัญชีไม่ถึง 500 บาท

สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์ เผยแพร่บทความที่ชื่อว่า ส่องพฤติกรรมการออมของคนไทย ผ่านข้อมูลบัญชีเงินฝากธนาคารกว่า 80 ล้านบัญชีจาก DPA โดยวิเคราะห์ข้อมูลสถิติจากสถาบันคุ้มครองเงินฝาก ณ เดือนมิถุนายน 2560 ซึ่งครอบคลุมข้อมูล 72% ของเงินฝากทั้งระบบ หรือกว่า 80.2 ล้านบัญชี รวมเป็นเงินฝากทั้งสิ้น 12 ล้านล้านบาท

พบว่า คนไทยมากกว่าครึ่งหนึ่ง หรือ 37.9 ล้านคน มีบัญชีเงินฝากกับธนาคารพาณิชย์ รวมกันทั้งสิ้น 80.2 ล้านบัญชี เฉลี่ยแล้ว 1 คน มีบัญชีเงินฝาก 2.2 บัญชี

โดยสัดส่วนการเข้าถึงบัญชีเงินฝากต่อประชากรของคนไทย สูงเป็นอันดับที่ 20 ของโลก และเป็นอันดับที่ 6 ของเอเชีย รองจากญี่ปุ่น สิงคโปร์ ฮ่องกง ไต้หวัน และมาเลเชีย

แต่คนไทยส่วนใหญ่ไม่ค่อยมีเงินในบัญชี

จากผู้มีบัญชีเงินฝากทั้งหมด 37.9 ล้านคน พบว่า 32% หรือประมาณ 12.2 ล้านคน มีเงินในบัญชีไม่ถึง 500 บาท และกว่า 58% หรือเกือบ 22 ล้านคน มีเงินในบัญชีไม่เพียงพอต่อค่าครองชีพรายเดือน หรือมีเงินในบัญชีไม่ถึง 6,345 บาท (ไม่รวมค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น)

ขณะที่เงินฝากส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่กับคน 10%

ในบัญชีเงินฝากทั้งหมด 80.2 ล้านบัญชี มีเงินฝากรวมกัน 12 ล้านล้านบาท กว่า 93% ของเงินฝากทั้งหมด หรือประมาณ 11.16 ล้านล้านบาท เป็นของผู้ฝากรายใหญ่ 10% หรือประมาณ 3.8 ล้านคน เท่านั้น

ส่วนเจ้าของบัญชีที่เหลืออีกราวๆ 34 ล้านคน มีเงินในบัญชีรวมกันเพียงแค่ 7% ของเงินฝากทั้งหมด

โดยผู้ฝากรายใหญ่มักมีบัญชีเงินฝากหลายบัญชีในหลายสถาบันการเงิน ส่วนผู้ฝากรายเล็กกว่า 50% มีบัญชีเงินฝากเพียงแค่ 1 บัญชี

นอกจากนั้น ผู้ฝากที่มีเงินในบัญชีสูง ส่วนใหญ่จะอาศัยอยู่ในกรุงเทพฯ ปริมณฑล และหัวเมืองใหญ่ เช่น ภูเก็ต ชลบุรี เชียงใหม่ เป็นต้น

คนกรุงเทพฯ มีเงินฝากมากที่สุด

คนที่อาศัยอยู่ในกรุงเทพฯ และปริมณฑล มีเงินฝากในบัญชีสูงกว่าคนภาคอีสาน 6.4 เท่า และสูงกว่าคนภาคอื่นๆ 3.6 เท่า

บทความชิ้นนี้ชี้ว่า ความแตกต่างของเงินในบัญชีของคนแต่ละภาคอาจสะท้อนถึงความแตกต่างของอาชีพและความจำเป็นในการใช้เงิน เช่น เกษตรกรจำเป็นต้องนำเงินไปใช้ในการเพาะปลูก ฯลฯ

อย่างไรก็ตาม คนไทยกว่า 88% ฝากเงินไว้ในบัญชีออมทรัพย์เท่านั้น ทำให้ได้รับผลตอบแทนต่ำ และมีแนวโน้มว่าครัวเรือนไทยออมเงินน้อยลง ซึ่งอาจส่งผลให้ขาดสภาพคล่องหากเกิดเหตุไม่คาดฝันแล้วจำเป็นต้องใช้เงินฉุกเฉิน รวมถึงอาจทำให้มีเงินเก็บไม่เพียงพอหลังเกษียณด้วย