เปิดปูมที่มาที่ไป ความกังวลของสหรัฐที่มีต่อ TikTok สะเทือนถึงความมั่นคงชาติ

คำถามนี้หลายคนอาจกำลังสงสัย เพราะในขณะที่แอพพลิเคชัน TikTok กำลังเป็นที่นิยม คนหนุ่มสาวติดกันงอมแงม กลับมีข่าวว่า รัฐบาลอินเดียสั่งแบนแอพฯ TikTok โดยระบุเหตุผลเรื่องความปลอดภัย
กระทรวงความมั่นคงอินเดียให้เหตุผลว่า TikTok ขโมยและแอบถ่ายโอนข้อมูลไปยังเซิร์ฟเวอร์ที่ไม่น่าเชื่อถือนอกประเทศ
อินเดียถือว่านี่เป็นความเสี่ยงที่ร้ายแรง ถึงขั้นที่อาจสั่นคลอนความมั่นคงของชาติ
แต่คำสั่งนี้ถูกโยงไปถึงความสัมพันธ์อินเดีย-จีน ที่กำลังสั่นคลอนจากเหตุปะทะบริเวณแนวชายแดนเมื่อกลางเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา เป็นเหตุปะทะที่รุนแรงที่สุดในรอบ 45 ปี เพราะมีทหารอินเดียเสียชีวิต 20 นาย
โดยนอกจากแอพฯ TikTok แล้ว ยังมีแอพพลิเคชันสัญชาติจีนอีก 58 แอพที่ถูกสั่งแบนในอินเดีย หนึ่งในนั้นคือแอพคุยแชทชื่อดังอย่าง Wechat รวมอยู่ด้วย

ย้อนกลับมาที่ TikTok
TikTok เป็นแอพพลิเคชันที่ถูกพัฒนาขึ้นโดยบริษัท ByteDance บริษัทสตาร์ทอัพของจีน
มีรากฐานมาจากแอพฯ “Douyin” ที่ได้รับความนิยมในประเทศจีนอย่างมากมาตั้งแต่เดือนกันยายน 2559
ปีต่อมา ByteDance ก็พัฒนา TikTok ออกสู่ตลาดโลก และประสบความสำเร็จอย่างรวดเร็ว
เพียงไม่กี่ปี ปัจจุบันมีผู้ใช้ TikTok ทั่วโลกไม่ต่ำกว่า 800 ล้านบัญชี มียอดดาวน์โหลดแอพฯ กว่า 1,500 ล้านครั้ง โดยอินเดียติดอันดับผู้ใช้ TikTok มากที่สุดนอกประเทศจีน
แต่ด้วยความที่เป็นแอพฯ สัญชาติจีน ที่ผ่านมา TikTok ถูกกล่าวหาจากหลายประเทศว่า อาจมีความเชื่อมโยงไม่มากก็น้อยกับรัฐบาลจีน
เมื่อปีที่แล้ว Tom Cotton และ Chuck Schumer สมาชิกวุฒิสภาสหรัฐฯ เรียกร้องให้หน่วยข่าวกรองสหรัฐฯ ตรวจสอบ TikTok ว่ามีความเสี่ยงเป็นภัยความมั่นคงของชาติหรือไม่?
ขณะเดียวกัน Marco Rubio สมาชิกวุฒิสภาอีกคนตั้งคำถามว่า TikTok เซ็นเซอร์เนื้อหาวิจารณ์รัฐบาลจีนหรือไม่?
โดย TikTok แก้ข้อกล่าวหาด้วยการเปิดเผยว่า รัฐบาลจีนไม่เคยร้องขอให้ลบข้อมูลใดๆ ใน TikTok และถ้าจีนขอให้ลบก็จะไม่ยอมลบเด็ดขาด
TikTok ยืนยันด้วยว่า ข้อมูลผู้ใช้ทั้งหมดถูกเก็บในสหรัฐฯ โดยมีการเก็บข้อมูลสำรองในประเทศสิงคโปร์ ไม่ได้เก็บข้อมูลในประเทศจีนตามที่ถูกกล่าวหา
แต่ดูเหมือนคำชี้แจงจะไม่เป็นผล เพราะเมื่อต้นปีกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ ออกคำแนะนำถึงทหารอเมริกันให้ลบแอพฯ TikTok ออกจากโทรศัพท์มือถือ  เพื่อความปลอดภัย
นอกจากสหรัฐฯ แล้ว สหภาพยุโรป ซึ่งถือว่าเป็นกลุ่มประเทศที่มีกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลเข้มงวดที่สุดในโลก ก็กำลังตั้งคำถามกับ TikTok เช่นกัน โดยเน้นไปที่นโยบายการปกป้องข้อมูลผู้ใช้ที่เป็นเด็ก ซึ่งเป็นฐานผู้ใช้สำคัญของ TikTok
TikTok ขานรับความกังวลของสหภาพยุโรป โดยเพิ่งเปิดเผยล่าสุดว่า ได้ย้ายฐานข้อมูลความปลอดภัยผู้ใช้ในยุโรปไปอยู่ที่ไอร์แลนด์ ซึ่งปัจจุบันไอร์แลนด์ได้รับการยอมรับด้านการคุ้มครองความปลอดภัยข้อมูลและเป็นฐานให้บริษัทไอทีหลายแห่ง ทั้ง Facebook, Google, Twitter และ Apple

ส่วนกรณีที่อินเดียหลังมีคำสั่งแบน TikTok ผู้บริหาร TikTok ประจำอินเดีย ชี้แจงว่า TikTok มีนโยบายด้านความปลอดภัยทุกขั้นตอนตามกฎหมายอินเดีย และไม่เคยแชร์ข้อมูลผู้ใช้ในอินเดียให้กับรัฐบาลอื่น รวมถึงรัฐบาลจีน
การเป็นแอพฯ สัญชาติจีนกลายเป็นจุดอ่อนของ TikTok อย่างไม่ต้องสงสัย ซึ่งจากนี้ต้องจับตาดูว่า TikTok จะสร้างความเชื่อมั่นอย่างไรให้คนใช้เล่นได้โดยไม่ต้องกังวล

TikTok ได้รับความนิยมไปทั่วโลก รวมถึงในไทย