จากหลุมดำสู่ดอกไม้ เยียวยาหัวใจให้ไร้มลพิษกับงาน POLLUTION โดย Gongkan และ Naraphat

“มลพิษคือสิ่งรอบตัวเราที่เราหลีกเลี่ยงไม่ได้ มลพิษเปรียบเสมือนสิ่งที่คอยกัดกินและทำลายเราทีละนิดอย่างช้าๆ  ซึ่งในขณะเดียวกันคนรอบตัวก็สามารถสร้างมลพิษได้ในทิศทางและรูปแบบที่แตกต่างกัน หรือในบางกรณีผู้คนก็ทำให้เกิดมลพิษต่อสภาพจิตใจ ส่งผลกระทบต่อความรู้สึกผ่านการกระทำบางอย่างที่เกิดจากความตั้งใจหรือไม่ตั้งใจก็เป็นได้เช่นกัน”

นิทรรศการ POLLUTION by Gongkan x Naraphat Sakarthornsap

นิทรรศการ POLLUTION by Gongkan x Naraphat Sakarthornsap เป็นการทำงานร่วมกันครั้งแรกของ Gongkarn หรือกันตภณ เมธีกุล ศิลปินแนว POP ART โดยงานของเขาเล่าถึงแง่มุมแห่งทุนนิยมในปัจจุบัน ที่ทุกคนต่างดิ้นรนหาสิ่งที่ดีกว่าให้ชีวิต รวมทั้งมิติใหม่ๆ ที่จะพาผู้ชมไปสู่โลกแห่งความหวังผ่านเอกลักษณ์ที่เป็นที่จดจำอย่าง ‘หลุมดำ’ และ Naraphat Sakarthornsap หรือ นรภัทร ศักดิ์อาธรทรัพย์ ศิลปินที่นำเสนอเรื่องราวต่างๆ ทั้งในเรื่องของเพศสภาพ ความไม่เท่าเทียมกันในสังคมผ่านงานศิลปะ ภาพถ่ายและศิลปะการจัดวางผ่าน ‘ดอกไม้’ การร่วมกันทำงานครั้งนี้ ทั้งคู่เล่าว่าเป็นการช่วยกันสร้างสรรค์ผลงานของกันและกัน โดยที่ต่างฝ่ายต่างไม่สูญเสียตัวตน เหมือนคนหนึ่งมองจากฝั่งซ้าย อีกคนมองจากฝั่งขวา ขณะที่การเดินทางกำลังมุ่งไปสู่จุดหมายเดียวกัน

ก้องกาน : “โชคดีที่เราสองคนไม่ได้ทำงานศิลปะในสื่อเดียวกัน ผมทำงานจิตรกรรม (Painting) ส่วนบอลนำเสนอผ่านงานภาพถ่าย ดังนั้นเราสองคนใช้วิธีที่แตกต่างกันในการสื่อสารความเป็นตัวเอง เราคุยกันและไปในทิศทางเดียวกันแต่ใช้วิธีการคนละแบบ อีกข้อดีคือช่วงโควิด-19 เราได้มีเวลายาวนานขึ้น ได้อยู่กับตัวเองมากขึ้นได้โฟกัสงานของกันและกันมากขึ้น เรามาเจอกันอาทิตย์ละครั้งเพื่อติดตามความคืบหน้าและขัดเกลางานไปเรื่อยๆด้วยกัน”

นิทรรศการ POLLUTION by Gongkan x Naraphat Sakarthornsap

ที่มาของการนำเสนอประเด็นมลพิษ (POLLUTION)

ก้องกาน  :  “ช่วงที่เราคุยกันตอนเริ่มทำงานปัญหาเมืองไทยตอนนั้นคือเรื่อง ‘มลพิษ’ ทั้งเมืองคนต้องใส่หน้ากากอนามัยกันหมด แต่มุมของการนำเสนอประเด็นมลพิษที่เราเลือกมาไม่ใช้มลพิษในเชิงที่ทำร้ายชีวิตเราแบบฝุ่น PM2.5 แต่เป็นมลพิษที่มันทำลายชีวิตคนๆหนึ่งโดยอีกคนหนึ่งไม่ว่าจะตั้งใจหรือไม่ตั้งใจก็ตาม”

นรภัทร : “ผมพูดเสมอว่า งานชิ้นนี้ไม่ใช่งานที่เราเอามาตอกย้ำคนอื่นแต่เราสร้างขึ้นมาเพื่อเตือนตัวเองด้วย เพราะในอดีตเราก็เคยผิดพลาดเหมือน เคยก่อมลพิษให้คนอื่นเหมือนกัน เราแค่อยากให้งานครั้งนี้เราได้เตือนตัวเองด้วย จึงเป็นมุมมองของคนสองคนที่อยากเตือนตัวเองเหมือนกัน”

นิทรรศการ POLLUTION by Gongkan x Naraphat Sakarthornsap

“หากเราเริ่มเปลี่ยนแปลงบางสิ่งบางอย่างให้ดีขึ้นได้ตั้งแต่ตอนนี้ เมล็ดพันธุ์ที่กำลังจะเติบโตในอนาคต จะได้รับโอกาสในการเบ่งบานในสภาพแวดล้อมที่ดีขึ้นกว่าเดิม”

นิทรรศการ POLLUTION by Gongkan x Naraphat Sakarthornsap

THE STAINS THAT WERE LEFT BEHIND ร่องรอยที่เหลือทิ้งเอาไว้ หลักฐานที่แสดงให้เห็นถึงความพยายามมีอยู่ของดอกกล้วยไม้

นรภัทร : “ในส่วนของภาพถ่าย ผมมองว่าเราต้องเจริญเติบโตอย่างไร ในเมื่อไรเรามีเพศสภาพที่มันไม่เหมือนคนทั่วไปแล้วคนมองว่าเราไม่ปกติ แต่ผมมองว่าผมปกติจึงเลือกใช้ ‘ดอกกล้วยไม้’ ในการเล่าเรื่อง เนื่องจากดอกกล้วยไม้เป็นดอกที่มีวิวัฒนาการขั้นสูงสุด การแสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนถ่ายของกล้วยไม้หลากหลายสายพันธุ์และการอยู่ร่วมกันในรูปแบบภาวะอิงอาศัย มีการลดจำนวนลงของกลีบเลี้ยง กลีบดอก เกสรเพศผู้ เกสรเพศเมีย ทำให้มันกลายเป็นดอกกล้วยไม้ที่เราเห็นอยู่ในทุกวันนี้ ผมมองว่า ‘ดอกกล้วยไม้’ คือหลักฐานที่ทำให้เราเห็นว่า สิ่งมีชีวิตชนิดนึงต้องสูญเสียอะไรบางอย่างพื่อให้ตัวเองมีชีวิตอยู่รอดได้จนถึงทุกวันนี้ ผมมองที่ตัวเองเหมือนกันเพราะทุกครั้งที่เราเปลี่ยนถ่ายสังคม จากวัยเด็กสู่วัยเรียนจนเข้าสู่วัยทำงาน เราต้องสูญเสียตัวตนบางอย่างไปเสมอ การที่เราปฏิเสธในสิ่งที่เรารู้สึก เราอาจกำลังทำลายตัวตนของตัวเองอยู่ เช่นเดียวกันดอกกล้วยไม้ที่ก็ต้องลดอะไรบางอย่างไปเพื่อเจริญเติบโต”

ก้องกาน : “ส่วนงานของผมจะเป็นประเด็นเรื่อง ‘Social Bully’ ในสังคมออนไลน์ ซึ่งผมมองว่าในสังคมปัจจุบันเราสามารถทำลายกันได้ แต่ไม่ได้หมายถึงทางร่างกายแต่เป็นด้านจิตใจ ซึ่งหลายครั้งมันถึงขั้นทำให้คนฆ่าตัวตายได้เพราะหมดความเชื่อถือในตัวเองหรือหมดความมั่นใจไปเลย ดังนั้นเราจะข้ามผ่านมันอย่างไร อย่างตอนที่ผมวาดผมก็เจอเรื่องนี้ด้วยตัวเองเหมือนกัน ดังนั้นเราจึงเรียนรู้ว่าการที่เราจะข้ามผ่านอะไรสักอย่างมันไม่ใช่เรื่องง่าย งานนี้จึงเป็นการสื่อถึงอนาคตที่ทำให้เรารู้สึกว่าวันหนึ่งเราจะข้ามผ่านมันได้ การที่เราเจอมลพิษมันจะทำให้เราเติบโตได้ เพราะมนุษย์ไม่เหมือนต้นไม้ มนุษย์อาจตายเพราะสภาพแวดล้อมเป็นพิษ แต่ต้นไม้อาจยิ่งเจริญเติบโต มากไปกว่านั้นคือยังสามารถฟอกอากาศได้ผู้อื่นได้ต่อ งานนี้จึงแสดงถึงการแสกนตัวเองเมื่อเราผ่านเรื่องนี้ไปได้เราก็จะเติบโตเป็นต้นไม้ที่สวยงาม”

Naraphat Sakarthornsap หรือ นรภัทร ศักดิ์อาธรทรัพย์

Gongkarn หรือกันตภณ เมธีกุล

“อย่างที่บอกว่างานในครั้งนี้เรามองตัวเองเป็นคนธรรมดามากๆที่เจอปัญหาแบบนี้และอยากจะก้าวผ่านไปให้ได้ เราจึงตัวเองมาเล่าและอยากถ่ายทอดไปถึงผู้ชมงานว่าแล้วคุณล่ะ อยากจะก้าวข้ามผ่านไปเหมือนกันหรือเปล่า”

นิทรรศการ POLLUTION by Gongkan x Naraphat Sakarthornsap

นรภัทร : “ถ้าสังเกตดีๆที่ดอกกล้วยไม้จะแฝงไปด้วยโคลน เป็นการผสมกันระหว่างงานของก้องกานที่มีเอกลักษณ์คือ ‘ท่อ’ ส่วนของบอลคือ ‘ดอกไม้’ ซึ่งกระบวนการบำบัดน้ำเสียของท่อน้ำเป็นสิ่งที่เราไม่เคยเห็นเพราะมันถูกฝังเอาไว้ใต้ดิน เราจึงเลือกเอาท่อที่อยู่ใต้ดินขึ้นมาตั้งตระหง่านให้คนเห็นว่าสุดท้ายแล้วเวลาเราเจอกับอะไรบางอย่างที่เรารับไม่ได้ หรือรู้สึกว่ามันไม่เวิร์คกับเรา มันคงจะดีถ้าเราจะให้เห็นว่ากระบวนการของการบำบัดน้ำเสีย กับเราที่เป็นเพียงดอกไม้ดอกหนึ่งที่ต้องการจะอยู่รอดให้ได้ แม้สุดท้ายเราจะเติบโตได้ เมื่อมองไกลๆอาจจะไม่เห็น แต่ถ้ามองใกล้ๆก็จะรู้ว่าสิ่งเหล่านั้นมันทิ้งร่องรอยไว้กับตัวเรามากมายขนาดไหน กลายเป็นร่องรอยของฝุ่นและคราบน้ำเสียตามกลีบดอก ส่วนดอกกล้วยไม้พันธุ์ที่ผมเลือกใช้ก็เป็นเพียงดอกไม้ทั่วไปที่คนใช้ไหว้พระเพราะเรามองว่าตัวเราเป็นเพียง ‘คนธรรมดา’ ไม่ใช่กล้วยไม้ราคาแพงพันธุ์หายาก แต่เป็นเพียงดอกกล้วยไม้ปกติที่เราอยู่กับมันมาตั้งแต่เด็กจนโต”

Gongkan x Naraphat Sakarthornsap

นิทรรศการ POLLUTION by Gongkan x Naraphat Sakarthornsap

นิทรรศการ POLLUTION by Gongkan x Naraphat Sakarthornsap เปิดให้เข้าชมตั้งแต่วันที่ 7 สิงหาคม – 4 ตุลาคม 2563 โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายที่ RCB Photographers’ Gallery ชั้น 2 River City Bangkok

นิทรรศการ POLLUTION by Gongkan x Naraphat Sakarthornsap