ทำไม ‘เวียนนา’ เมืองหลวงของออสเตรีย ถึงเป็นเมืองน่าอยู่ที่สุดในโลก |

ทำไม ‘เวียนนา’ เมืองหลวงของออสเตรีย ถึงเป็นเมืองน่าอยู่ที่สุดในโลก

โครงสร้างพื้นฐาน 100 คะแนน
บริการสุขภาพ 100 คะแนน
การศึกษา 100 คะแนน
เสถียรภาพ 100 คะแนน
วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม 96.3 คะแนน
รวมออกมาเป็นดัชนี 99.1 จากคะแนนเต็ม 100

จึงไม่แปลกที่ในปีนี้ ‘เวียนนา’ เมืองหลวงของประเทศออสเตรีย จะกลับมาครองบัลลังก์ ‘เมืองน่าอยู่ที่สุดในโลก’ อีกครั้งและกลายเป็นแชมป์ 3 สมัย หลังจากเสียตำแหน่งไปในปี 2020-2021 จากสถานการณ์โควิด-19

การจัดอันดับที่เรากำลังพูดถึงอยู่นี้ คือ The Global Liveability Index 2022 หรือ ‘ดัชนีความน่าอยู่ทั่วโลกปี 2022’ จากการจัดทำของ Economist Intelligence Unit แผนกวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูลของกลุ่ม Economist ที่มีความเชี่ยวชาญด้านการให้คำปรึกษาทางด้านเศรษฐกิจ

โดย ‘ดัชนีความน่าอยู่ทั่วโลกปี 2022’ ได้รวบรวมข้อมูลหลากหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้างพื้นฐาน เสถียรภาพ วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม บริการสุขภาพ และการศึกษา จาก 173 เมืองทั่วโลกมาให้คะแนนและจัดอันดับ ‘ความน่าอยู่’ ของเมืองต่างๆ จากทั่วโลก

ซึ่งในการจัดอันดับ ‘ดัชนีความน่าอยู่ทั่วโลกปี 2022’ ที่พึ่งปล่อยออกมาสู่สาธารณชนในเดือนที่ผ่านมา ‘เวียนนา’ เมืองหลวง เมืองที่ใหญ่ที่สุด และหนึ่งใน 9 รัฐของสาธารณรัฐออสเตรีย ประเทศเล็กๆ ที่ปกครองด้วยระบบสหพันธรัฐทางตอนใต้ของยุโรปกลาง ก็กลับมาครองอันดับ 1 เป็นเมืองที่น่าอยู่ที่สุดในโลกอีกครั้ง หลังจากเคยได้รับตำแหน่งนี้มาแล้วในปี 2018 และ 2019 และเสียตำแหน่งไปในช่วง 2 ปีที่ใช้มาตรการป้องกันการแพร่ระบาดของโควิด-19

แต่หลายๆ คนอาจจะสงสัยว่า ทำไม ‘เวียนนา’ ถึงเป็นเมืองน่าอยู่ที่สุดในโลก แม้จะมีประชากรเพิ่มขึ้น 25,000 คนต่อปีจากที่มีอยู่แล้วกว่า 2 ล้านคน ชวนอ่านสรุปความลับของ ‘เวียนนา’ มหานครแห่งเสียงดนตรี ศิลปะ และสถาปัตยกรรม จาก TODAY Bizview

ข้อ 1 เมืองสวย สะอาดมาก และเดินได้

ถ้าใครเคยไปเยือน ‘เวียนนา’ มาแล้วคงจะรู้ดีว่า เมืองหลวงของออสเตรียแห่งนี้ผสมผสานสถาปัตยกรรมยุโรปจากหลากหลายยุคสมัย รวบรวมอดีตและปัจจุบันเอาไว้ในเมืองเดียว หลายพื้นที่ในเวียนนายังคงปูด้วยหิน มีรถม้าวิ่งผ่านใจกลางเมือง และแม้แต่ร้านค้าจากยุคปัจจุบันอย่าง Starbucks ก็ยังกลมกลืนไปกับเมือง จัดเป็นหนึ่งในเมืองที่สวยที่สุดในยุโรป

นอกจากนั้น เวียนนายังได้ชื่อว่าเป็นอีกเมืองที่สะอาดมากและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมที่สุดในยุโรป ล้อมรอบด้วยเนินเขาเขียวชอุ่มและบรรยากาศชนบท พื้นที่สีเขียวกินพื้นที่ประมาณครึ่งเมือง มีขยะน้อย มีกราฟิตีน้อย อากาศและน้ำในเมืองได้รับการรับรองว่าคุณภาพดี น้ำประปาสามารถดื่มได้ รสชาติดี มีน้ำพุอยู่ทั่วเมือง ขณะที่มลพิษทางเสียงและแสงต่ำ

อีกอย่างที่สำคัญ คือ ด้วยผังเมืองและขนาดเมือง ทำให้ทุกอย่างไม่ไกลเกินไป ประกอบกับอัตราการเกิดอาชญากรรมที่ต่ำมาก เคยได้รับตำแหน่งเมืองที่ปลอดภัยที่สุดอันดับ 6 ของโลกในปี 2019 จึงทำให้ชาวเวียนนาสามารถไปไหนมาไหนได้ด้วยการเดิน ไม่ว่าจะเป็นกลางวันหรือกลางคืน

ข้อ 2 ขนส่งดี ราคาถูก

เวียนนามีระบบขนส่งสาธารณะที่มีประสิทธิภาพมาก ตั้งแต่เครือข่ายรถราง รถไฟใต้ดิน หรือรถบัสประจำทาง รถมาตรงเวลา สม่ำเสมอ สะอาด และกว้างขวาง และมาพร้อมกับราคาย่อมเยา อย่างบัตรผ่านรายปีของระบบขนส่งสาธารณะทั้งหมดมีราคา 356 ยูโร ประมาณ 1 ยูโรต่อวัน หรือคิดเป็นเงินไทยแค่วันละประมาณ 36 บาทเท่านั้น ส่วนรถไฟใต้ดินนั้นมีบริการตลอด 24 ชั่วโมงในวันหยุดสุดสัปดาห์ ทำให้ 73% ของการคมนาคมในเวียนนาเป็นการใช้ขนส่งสาธารณะต่างๆ ไม่ใช่รถยนต์ส่วนตัว

นอกจากนั้น เวียนนายังมีถนนและเส้นทางจักรยานที่ดีทั่วเมืองด้วย รวมถึงด้วยที่ตั้งของเวียนนาที่อยู่ตรงกลางของแผ่นดินใหญ่ของยุโรป ทำให้จากเวียนนาสามารถเดินทางไปยังประเทศอื่นๆ อย่างเช่นอิตาลี สโลวีเนีย ฮังการี และเยอรมนีได้ไม่ยาก

ข้อ 3 ถึงอยู่ยุโรป แต่ค่าเช่าถูก

วิสัยทัศน์ของเวียนนามองว่า ‘ที่อยู่อาศัย’ เป็น ‘สิทธิมนุษยชน’ อย่างหนึ่ง ทำให้เมืองมีกฎหมายที่ดินที่เข้มงวดและมีแผนการพัฒนาที่พักอาศัยเพื่อสังคม โดยใช้งบประมาณ 700 ล้านดอลลาร์ต่อปี (ประมาณ 2.4 หมื่นล้านบาท) ในการสร้างและปรับปรุงใหม่ทุกปี จึงทำให้ที่พักอาศัยในเวียนนามีราคาถูก

ถ้าถามว่าถูกแค่ไหนตัวอย่างอพาร์ทเมนต์ขนาด 45 ตารางเมตรในเวียนนา มีค่าเช่าราว 360 ยูโร หรือคิดเป็นเงินไทยราว 13,500 บาทเท่านั้นเมื่อเทียบกับเมืองอื่นๆ ในยุโรปหรือแม้แต่ในออสเตรียเอง ทำให้กว่า 80% ของประชากรเวียนนาล้วนเช่าห้องหรือบ้านอยู่

โดยกว่า 60% ของการเช่าที่พักในเวียนนาเป็นการเช่าที่พักของรัฐบาล (เปิดให้ผู้มีรายได้น้อยและปานกลางเช่า) และทำให้คนเวียนนาจ่ายค่าที่พักอาศัยเมื่อเทียบกับรายได้น้อยที่สุดในยุโรป คิดเป็นค่าที่พักแค่ราว 27% ของรายได้ต่อเดือนเท่านั้น (ค่าเช่าเฉลี่ยของนิวยอร์กคิดเป็น 58% ของรายได้ต่อเดือนเฉลี่ย)

ข้อ 4 ระบบการศึกษาดี มีระบบบริการสุขภาพ

‘ระบบการศึกษา’ ของเวียนนาเองก็โดดเด่น มีมหาวิทยาลัยที่ติดอันดับดีที่สุดในโลก และโด่งดังในการใช้วิธีการแบบมอนเตสซอรี่ (Montessori) หรือการศึกษาแบบก้าวหน้า เน้นส่งเสริมความคิด ความสร้างสรรค์ และความแตกต่างของแต่ละคน เป็นเรื่องปกติในโรงเรียนอนุบาลและประถมศึกษา รวมถึงมีโรงเรียนเฉพาะทางสำหรับเด็กที่ไม่เหมาะกับรูปแบบการสอนแบบเก่า เพื่อให้เด็นที่มีจุดแข็งแตกต่างกันได้รับการศึกษาที่ดีที่สุด

นอกจากนั้น เวียนนาก็ยังมีระบบบริการสุขภาพที่ดี มีบุคลากรทางการแพทย์ที่มีความสามารถ บริการรวดเร็วและเข้าถึงได้ไม่ยาก ในแง่ค่าใช้จ่ายในการรักษา ออสเตรียมีประกันสุขภาพที่เป็นส่วนหนึ่งของระบบประกันสังคมแห่งชาติ ซึ่งประชาชนจะต้องส่งสมทบโดยการหักจากเงินเดือน แต่ฟรีสำหรับผู้ไม่มีรายได้หรือรายได้น้อย โดยรัฐบาลออสเตรียใช้งบมากกว่า 10% ของ GDP ในการบริการสุขภาพ

ข้อ 5 มหานครแห่งดนตรี ศิลปะ สถาปัตยกรรม และอาหาร

นอกจากเป็นนครแห่งเสียงดนตรี เพราะเป็นต้นกำเนิดของนักดนตรีระดับโลกหลายคน อย่าง บีโธเฟ่น, โมสาร์ท, โยฮันน์ ชเตราสส์ รวมถึงมีสถาปัตยกรรมหลากหลายยุค ไม่ว่าจะเป็นกอธิก บาโรก หรือเรอเนสซอง มีพิพิธภัณฑ์และสถานที่แสดงดนตรีมากมาย

อีกอย่างคือ เวียนนายังมีอาหารหลากหลายสัญชาติ และมีวัฒนธรรมคาเฟ่ที่น่าสนใจ เพราะคาเฟ่ในเวียนนาจะเปิดให้บริการในตอนเย็นและขายแอลกอฮอล์ด้วย นอกจากนั้น เวียนนายังมี 4 ฤดูกาล แต่ละฤดูกาลจะมีบรรยากาศและกิจกรรมกลางแจ้งที่น่าใจแตกต่างกันออกไป จะปั่นจักรยานก็ได้ ชมเมืองก็ดี ว่ายน้ำในแม่น้ำก็ยังไหว หรือถ้าเป็นคนชอบไนท์ไลฟ์ก็ยังตอบโจทย์

เราอาจจะพอสรุปได้ว่า ‘กุญแจ’ สำคัญของการสร้าง ‘เมืองน่าอยู่’ นั้นต้องอาศัยปัจจัยพื้นฐานอย่างโครงสร้างพื้นฐาน การศึกษา บริการสุขภาพ สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมแบบเลี่ยงไม่ได้

แต่ที่สำคัญกว่านั้น คือ แม้ว่าการพัฒนาเมืองจะไม่ได้ทำให้เวียนนาไม่มีการแบ่งแยกทางเศรษฐกิจและความไม่เท่าเทียมทางสังคม ระหว่างคนจน คนกลางๆ และคนรวย แต่ด้วยวิสัยทัศน์ในการพัฒนาเมืองที่ผ่านมา ก็ทำให้เวียนนาบรรเทาการแบ่งแยกและความไม่เท่าเทียมเหล่านั้นลงและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนจนกลายเป็นเมืองที่น่าอยู่ที่สุดในโลกได้

ย้อนกลับมาที่ ‘กรุงเทพมหานคร’ เมืองหลวงของประเทศไทย หากใช้กระจกอย่างเวียนนาสะท้อนดูตัว เราอาจจะค่อนข้างห่างไกลจากเมืองน่าอยู่ที่สุดในโลกอยู่สักหน่อย แต่หลังจากอยู่กับความสิ้นหวังมาหลายปี ตอนนี้อาจจะเป็นช่วงเวลาที่ความหวังของชาวเมืองฟ้าอมรมีโอกาสได้เติบโตอีกครั้ง และพอจะจินตนาการถึงกรุงเทพมหานครที่กลายเป็น ‘เมืองน่าอยู่สำหรับทุกคน’ ตามนโยบายของ ‘ชัชชาติ’ ผู้ว่าฯ คนใหม่ที่แข็งแกร่งที่สุดในปฐพี

ที่มา

ทำไม ‘เวียนนา’ เมืองหลวงของออสเตรีย ถึงเป็นเมืองน่าอยู่ที่สุดในโลก

podcast

Spotify

Podbean

Youtube

Apple Podcasts