เส้นทาง 50 ปี ‘ฟู้ดแลนด์’ ซูเปอร์มาร์เก็ต 24 ชั่วโมงรายแรกของไทย

หลัง ‘แจ็คสัน หวัง’ ไอดอลชื่อดังวง GOT7 ไปกินอาหารในร้านถูกและดี ซึ่งเป็นร้านอาหารตามสั่งในฟู้ดแลนด์ แล้วเอ่ยปากชมเมนูข้าวผัดอเมริกันและซุปข้าวโพด จนเกิดปรากฏการณ์ร้านแตก ส่งผลให้ชื่อของซูเปอร์มาร์เก็ตอย่าง ‘ฟู้ดแลนด์’ เป็นที่พูดถึงมากขึ้น

แต่รู้หรือไม่ว่าฟู้ดแลนด์เป็นซูเปอร์มาร์เก็ต 24 ชั่วโมงรายแรกของไทยที่ดำเนินกิจการมากว่า 50 ปีแล้ว และร้านอาหารในฟู้ดแลนด์ ก็ครองใจผู้คนหลายต่อหลายคนมานานแล้วเช่นกัน

เส้นทางของ ‘ฟู้ดแลนด์’ เป็นไปเป็นมาอย่างไร TODAY Bizview ชวนย้อนอ่านเรื่องราวของซูเปอร์มาร์เก็ตวัยเก๋ารายนี้ไปด้วยกัน

จุดกำเนิดของฟู้ดแลนด์เริ่มต้นจาก ‘สมศักดิ์ ตีระพัฒนกุล’ หรือแฟรงค์ ชาวจีนผู้เกิดในจีนแผ่นดินใหญ่ เติบโตในฮ่องกง และย้ายมาปักหลักในประเทศไทยหลังจากจบการศึกษาสูงสุดที่โรงเรียนเซนต์สตีเฟ่นส์ ฮ่องกง

ก่อนจะเข้ามาสู่ธุรกิจซูเปอร์มาร์เก็ต สมศักดิ์ผ่านการทำงานต่างๆ มามากมายกับบริษัทข้ามชาติ ไม่ว่าจะเป็นการเขียนบิลให้ลูกค้า หรือการขายเวชภัณฑ์

ช่วงนั้นเองที่ทำให้เขามีโอกาสเดินทางไปหลายประเทศ ทำให้มีโอกาสได้สังเกตและหาโอกาสทางธุรกิจควบคู่ไปกับการทำงาน

15 ปีกับการทำงานเป็นลูกจ้างให้บริษัทข้ามชาติ สมศักดิ์เริ่มรู้สึกเบื่อ จึงลาออกมาทำธุรกิจของตัวเอง ซึ่งด้วยความที่เป็นชอบอะไรใหม่ๆ และได้ไปศึกษาธุรกิจซูเปอร์มาร์เก็ตในต่างประเทศ จึงเห็นโอกาสทำธุรกิจซูเปอร์มาร์เก็ตในไทย

เพราะตอนนั้นคู่แข่งก็มีไม่มาก มีเพียง ‘เดลี่ เลน’ ในย่านชิดลมเท่านั้นที่เป็นค้าปลีกในรูปแบบซูเปอร์มาร์เก็ต

กระทั่งปี พ.ศ. 2515 สมศักดิ์ที่ตกลงปลงใจแน่แล้วว่าจะทำซูเปอร์มาร์เก็ตในไทย เขาและผู้ร่วมทุนอีก 7 คน จึงตัดสินใจทุ่มงบลงทุน 3 ล้านบาท เปิดซูเปอร์มาร์เก็ตสาขาแรกภายใต้ชื่อ ‘เพลินจิต ซูเปอร์มาร์เก็ต’ ซึ่งตั้งอยู่ในเพลินจิตอาเขต พื้นที่ราวๆ 400 ตารางเมตร

จากนั้น 6 เดือนต่อมา สมศักดิ์และผู้ร่วมทุนอีก 2 คน เปิดซูเปอร์มาร์เก็ตแห่งที่ 2 ชื่อ ‘พัฒน์พงษ์ ซูเปอร์มาร์เก็ต’ ซึ่งมีขนาด 200 ตารางเมตร ตั้งอยู่ในย่านพัฒน์พงษ์

โดยจุดเด่นของซูเปอร์มาร์เก็ตทั้ง 2 แห่ง ก็คือ ‘ให้บริการ 24 ชั่วโมง’

แม้ช่วง 2-3 ปีแรกที่ให้บริการจะไม่ค่อยดีนัก เนื่องจากคนไทยยังไม่คุ้นชินกับซูเปอร์มาร์เก็ตที่ติดแอร์ และประตูปิด แต่สมศักดิ์ก็ยังสู้ต่อเพราะเห็นว่ามีโอกาส เขาจึงตัดสินใจเปิดให้บริการสาขาที่ 3 ในย่านเอกมัย ด้วยการไปซื้อกิจการซูเปอร์มาร์เก็ต ‘เดลี่ เลน’

แต่ที่ต่างไปจากคราวก่อนๆ คือ ซูเปอร์มาร์เก็ตที่เปิดใหม่นี้ใช้ชื่อว่า ‘ฟู้ดแลนด์’ เป็นสาขาแรก ก่อนจะทยอยเปลี่ยนชื่อของซูเปอร์มาร์เก็ตทั้ง 2 อันก่อนหน้าให้เป็นชื่อฟู้ดแลนด์ด้วย เพื่อความคล่องตัวในการบริหาร

เนื่องจากซูเปอร์มาร์เก็ต 2 อันก่อนหน้านี้ใช้ชื่อต่างกัน อยู่ภายใต้บริษัทคนละบริษัทกัน ทำให้สมศักดิ์ทำงานได้ลำบากมาก และการยุบรวมกันก็ทำให้เขาต่อรองซื้อสินค้ามาวางขายได้ง่ายกว่า

ในช่วงที่เปิดให้บริการสาขาแรกมา 2 ปี การแข่งขันเริ่มรุนแรงขึ้น สมศักดิ์จึงคิดว่าต้องหาคนที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญในธุรกิจค้าปลีกเข้ามาช่วย เขามองว่าตัวเองไม่มีความรู้มากพอ จึงไปจ้างชาวฮ่องกงที่อยู่ในวงการค้าปลีกมา 20 ปีมาร่วมทัพ

และนั่นก็ดูเหมือนจะได้ผลที่ดี เพราะจากซูเปอร์มาร์เก็ตในอาคารห้องแถว ฟู้ดแลนด์สามารถขยายอาณาจักรจนมีสาขาขนาดใหญ่ในรูปแบบสแตนด์อะโลนได้

แม้ค้าปลีกจะมีคู่แข่งผุดขึ้นมากมาย แต่สมศักดิ์บอกว่าจุดแข็งของฟู้ดแลนด์ที่แตกต่างจากคนอื่นในตลาด คือสินค้า โดยเฉพาะในกลุ่มอาหาร ที่นอกจากจะมีให้เลือกหลากหลายแล้ว ยังมีการพิถีพิถันใส่ใจในเรื่องคุณภาพอย่างแท้จริง

ยกตัวอย่างคือ เนื้อวัว ก่อนนำมาขาย ฟู้ดแลนด์จะแช่ห้องเย็นไว้ 15 วัน เพื่อให้เนื้อไม่เหนียว พอเข้าสู่วันที่ 16 ค่อยนำมาขาย เป็นต้น

ส่วน ‘ร้านถูกและดี’ ร้านอาหารตามสั่งซึ่งเป็นอีกแม็กเน็ตของฟู้ดแลนด์ เปิดมาพร้อมๆ กับซูเปอร์มาร์เก็ตแห่งแรกของเครืออย่างเพลินจิต ซูเปอร์มาร์เก็ต

ในยุคแรกนั้น ร้านถูกและดีมีมุม Coffee Shop ที่มีจุดประสงค์หลักคือให้คุณสามีมานั่งรอภรรยาระหว่างช้อปปิ้งซื้อของเข้าบ้าน

ก่อนที่ใน 6-7 ปีต่อมา หรือราวปี 2521-2522 ร้านถูกและดีจะถูกต่อยอดอย่างจริงจัง ด้วยการจัดตั้งบริษัท ถูกและดี จำกัด ขึ้นมาดูแลธุรกิจนี้โดยเฉพาะ

โดยร้านมีคอนเซ็ปต์ว่า “ปรุงสดใหม่ ที่คุ้มค่า คุ้มราคา สามารถรับประทานได้ทุกวัน” มีจุดเด่นในการหมุนเวียนวัตถุดิบภายในซูเปอร์มาร์เก็ตได้เป็นเมนูอาหารกว่า 100 เมนู มีราคาตั้งแต่ 70 ไปจนถึงกว่า 200 บาท

ที่น่าสนใจคือร้านถูกและดียังมีบริการ ‘ปรุงอาหารตามความต้องการ’ คือลูกค้าสามารถซื้อวัตถุดิบในฟู้ดแลนด์แล้วนำมาสั่งปรุงได้ คิดค่าบริการเริ่มต้น 100 บาท ถือเป็นอีกจุดเด่นที่สร้างความยั่งยืน และช่วยลดปริมาณขยะอาหาร หรือ Food Waste จากการทำธุรกิจได้เป็นอย่างดี

ทุกวันนี้ร้านถูกและดีมีอยู่ 23 สาขา เท่ากับฟู้ดแลนด์ มีการขยายธุรกิจทำไส้กรอกของตัวเองในแบรนด์ Butcher’s choice รวมถึงเบเกอรี่ของตัวเองคือ Oven Fresh นอกจากนี้ยังมีธุรกิจร้านอาหารที่รับสิทธิ์แฟรนไชส์มาจากต่างประเทศด้วย เช่น Tim Ho Wan เป็นต้น

และในปัจจุบัน สมศักดิ์ในวัย 90 ปี ก็ส่งไม้ต่อการบริหารอาณาจักรฟู้ดแลนด์มาให้เจเนอเรชั่นที่ 2 อย่าง ‘อธิพล ตีระสงกรานต์’ แล้ว

หลังจากผ่านวิกฤตมาหลายต่อหลายครั้ง (ครั้งที่รุนแรงครั้งหนึ่งคงหนีไม่พ้นเหตุกราดยิงที่โคราช ซึ่งสร้างความเสียหายให้ฟู้ดแลนด์มหาศาล) เช่นเดียวกับธุรกิจอื่นๆ ฟู้ดแลนด์เองก็เป็นอีกหนึ่งรายที่ได้รับผลกระทบจากการระบาดของโควิด-19 อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ไม่ว่าจะเป็นผลกระทบที่ต้องเปิดๆ ปิดๆ สาขา แถมต้องมาเจอกับปัญหาวิกฤตสินค้าราคาแพง กำลังซื้อหดหาย ต้นทุนการดำเนินงานสูงขึ้น จนฟู้ดแลนด์มีกำไรน้อยลงมาก จำเป็นต้องปลดพนักงานบางส่วน ส่วนร้านถูกและดีขาดทุนเป็นครั้งแรก

‘อธิพล’ ให้สัมภาษณ์กับประชาชาติธุรกิจว่า วิกฤตดังกล่าวทำให้เขาต้องปรับกลยุทธ์และหาทางแก้ไขสถานการณ์ด้วยการพยายามตรึงราคาสินค้าและจัดโปรโมชั่นแรงขึ้น เพื่อช่วยเหลือผู้บริโภค พร้อมๆ กับต้องขึ้นราคาสินค้าบางอย่าง เช่น เนื้อหมู เนื่องจากแบกรับต้นทุนไม่ไหว

ส่วนโมเดลร้านในรูปแบบ Grab & Go หรือร้านขนาด 50-60 ตารางเมตร เน้นขายสินค้าประเภทเค้ก แซนด์วิช สลัด และเบเกอรี่ ที่มีไอเดียมาตั้งแต่ปี 2563 คาดว่าจะได้เห็นความเคลื่อนไหวหรือรีไรต์แผนงานอีกครั้งในปีนี้

ส่วนปีนี้บริษัทยังเดินหน้าลงทุนโครงการคอมมูนิตี้มอลล์ใหม่บน ถ.รามอินทรา ภายใต้งบประมาณ 150 ล้านบาท คาดว่าจะเปิดตัวอย่างเป็นทางการภายในไตรมาส 2-3 ปีนี้

อธิพลยังเชื่อว่าหากสัญญาณบวกต่างๆ กลับมา ไม่ว่าจะเป็นการกลับมาใช้ชีวิตปกติได้ คนมีงานทำ กำลังซื้อเริ่มกลับมา ตลาดก็จะฟื้นขึ้นมาอีกครั้งได้ โดยตั้งเป้าการเติบโตปีนี้ไว้ที่ 1-3%

แม้เป็นเรื่องที่คาดเดาไม่ได้และต้องติดตามกันต่อไปว่าฟู้ดแลนด์จะทำได้ตามที่หวังไว้หรือไม่ แต่ที่แน่ๆ ในตอนนี้ ‘แจ็คสัน หวัง’ ก็ช่วยทำให้บรรยากาศของฟู้ดแลนด์และร้านถูกและดีคึกคักขึ้นมาได้เป็นที่เรียบร้อยแล้วแน่นอน

อ้างอิง:

https://www.posttoday.com/politic/report/393871

https://www.thansettakij.com/business/454071

https://www.prachachat.net/marketing/news-501003

https://www.brandbuffet.in.th/2022/07/foodland-jackson-wang-phenomenon/

https://www.prachachat.net/marketing/news-855366