คนไทยคนแรก คว้ารางวัล ‘ผู้นำด้านสาธารณสุข’ ม.ฮาร์วาร์ด สร้างชื่อวงการแพทย์ไทย ไกลระดับโลก

นพ.ชูชัย ศุภวงศ์ ประธานกรรมการมูลนิธิแพทย์ชนบท ได้รับรางวัลผู้นำด้านสาธารณสุข (Leadership Award in Public Health Practice) จาก โรงเรียนสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด (Harvard T.H.  Chan School of Public Health ) นับเป็นคนไทยคนแรก และ คนเอเชียคนที่ 3 ที่ได้รับรางวัลนี้ ซึ่ง รางวัลนี้ยกย่องผู้สำเร็จการศึกษา ที่เป็นแบบอย่างที่โดดเด่นของการเป็นผู้นำที่มีประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานด้านสาธารณสุขในภาครัฐหรือเอกชน

คณะกรรมการพิจารณาเห็นว่ามีผลงานโดดเด่นด้านสิทธิมนุษยชน การคุ้มครองสิ่งแวดล้อม และระบบสุขภาพแห่งชาติ โดยศาสตราจารย์นายแพทย์ Bernard T. Lee เปิดเผยว่า ในฐานะประธานร่วมของคณะกรรมการ ปีนี้เป็นปีที่มีการแข่งขันอย่างสูงยิ่ง อย่างไรก็ตาม ความสำเร็จในอาชีพที่โดดเด่นของ นพ.ชูชัย ศุภวงศ์ สร้างความประทับใจให้กับคณะกรรมการผู้พิจารณา ในหลายๆ ด้าน

นพ.ชูชัย ศุภวงศ์ เผยว่า รู้สึกเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้รับรางวัลผู้นำด้านสาธารณสุข จาก ม.ฮาร์วาร์ด ในครั้งนี้ รางวัลนี้ถือเป็นรางวัลอันทรงคุณค่า สำหรับผู้ทำงานด้านสาธารณสุข ขอขอบคุณคณะกรรมการผู้พิจารณาที่ให้การยอมรับ และเห็นคุณค่าต่องานด้านสาธารณสุข สิ่งแวดล้อม และสิทธิมนุษยชน ที่ตนเองได้ทำมากว่าสี่ทศวรรษ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า รางวัลแห่งเกียรติยศนี้ จะสร้างแรงบันดาลใจให้กับแพทย์และบุคลากรด้านสุขภาพ โดยเฉพาะอาสาสมัครสาธารณสุข(อสม.) นับล้านคน ที่ปฏิบัติงานอยู่ในชุมชนชนบทขณะนี้ ให้ร่วมกันขับเคลื่อนผลักดันการปฏิรูประบบสุขภาพปฐมภูมิหรือระบบสุขภาพชุมชนต่อไป ขอขอบพระคุณต่อศิษย์เก่า ม.ฮาร์วาร์ด ซึ่งเป็นแบบอย่างอันดียิ่ง ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอย่างสุดซึ้งต่อ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ศิษย์เก่าฮาร์วาร์ด พระองค์ทรงเป็นแรงบันดาลใจ ต่อพวกเราแพทย์ไทยทุกคนในการอุทิศตน เพื่อการแพทย์ และสาธารณสุขไทย  ศิษย์เก่าฮาร์วาร์ดอีกท่านหนึ่ง คือ นพ.อมร นนทสุต  ท่านเป็นผู้ริเริ่มและผู้นำทางความคิดในการวางรากฐานระบบสาธารณสุขมูลฐานของไทย

“ผมเชื่อมั่นว่า การเดินตามรอยเท้าของศิษย์เก่าฮาร์วาร์ดทั้งสองท่าน จะนำพาความสำเร็จมาสู่การปฏิรูประบบสุขภาพปฐมภูมิและความยั่งยืนของระบบสุขภาพไทยทั้งมวล” นพ.ชูชัย กล่าว

สำหรับประวัติของ นพ.ชูชัย ศุภวงศ์ สำเร็จการศึกษาจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย  ในช่วงสิบปีแรกหลังสำเร็จการศึกษา นพ.ชูชัย ได้เลือกปฏิบัติงานในโรงพยาบาลชุมชน ในพื้นที่ที่ยากลำบากของประเทศ  สำเร็จการศึกษาปริญญาโทด้านสาธารณสุขและปริญญาโทด้านอาชีวอนามัยจาก โรงเรียนสาธารณสุข มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด (Harvard T.H.  Chan School of Public Health ) และมีปณิธานที่จะปฏิรูประบบสาธารณสุขและปฏิรูประบบและนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย

นพ.ชูชัย ศุภวงศ์ เป็นที่รู้จักกันว่าเป็นหนึ่งในผู้นำการควบคุมการสูบบุหรี่ในประเทศไทย ในการรณรงค์นโยบายปลอดบุหรี่ทั่วประเทศ โครงการวิ่งรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่จัดขึ้นทั่วประเทศ (พ.ศ.2530)โดยมีส่วนร่วมของแพทย์และบุคลากรสาธารณสุขจากโรงพยาบาลชุมชน  มีผู้ลงชื่อสนับสนุนมากกว่า 6 ล้านคน เป็นหนึ่งในการเคลื่อนไหวทางสังคมที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย นำไปสู่การออกกฎหมายควบคุมการสูบบุหรี่ ห้ามโฆษณาบุหรี่และยาสูบทุกชนิด  ห้ามสูบบุหรี่ในพื้นที่สาธารณะ ขนส่งสาธารณะ และสถานที่ทำงานในร่ม และอื่นๆ ความพยายามเหล่านี้นำไปสู่การได้รับรางวัลจากองค์การอนามัยโลก World No Tobacco Day 2008 Award (WNTD 2008 Award) ในปี พ.ศ.2551

ปี 2550 นพ.ชูชัย ในฐานะรองประธานคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญในปี 2550 มีส่วนร่วมในการผลักดันบัญญัติ การประเมินผลกระทบต่อสุขภาพ (Health Impact Assessment: HIA) เป็นครั้งแรกในรัฐธรรมนูญ ในการปกป้องชุมชน ปกป้องคุ้มครองทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อม และความหลากหลายทางชีวภาพ นับแต่นั้นมาการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพสิ่งแวดล้อมจึงถูกนำไปใช้เป็นครั้งแรกภายใต้การปรึกษาหารือกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งหลาย

ในปีพ.ศ. 2560 นพ.ชูชัย ได้ผลักดันการปฏิรูประบบสุขภาพปฐมภูมิ พระราชบัญญัติระบบสุขภาพปฐมภูมิ พ.ศ.2562 และ กระทรวงสาธารณสุข ได้จัดตั้งคณะกรรมการระบบสุขภาพปฐมภูมิ  ทำให้คนไทยทุกคนได้รับสิทธิขั้นพื้นฐานในการเข้าถึงระบบสุขภาพปฐมภูมิหรือระบบสุขภาพชุมชน อย่างทั่วถึงในอนาคตอันใกล้

ปัจจัยบัน นพ.ชูชัย ศุภวงศ์ ยังคงเป็นผู้นำในการขับเคลื่อนการปฏิรูประบบสุขภาพของประเทศไทย  ในฐานะประธานกรรมการมูลนิธิแพทย์ชนบท และกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ  คณะกรรมการระบบสุขภาพปฐมภูมิ กระทรวงสาธารณสุข ได้ประสานความร่วมมือในการขับเคลื่อนการปฏิรูประบบสุขภาพปฐมภูมิหรือระบบสุขภาพชุมชน  ร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ ในการขับเคลื่อนการปฏิรูประบบสุขภาพปฐมภูมิ หรือ ระบบสุขภาพชุมชน ในเกิดผลสำเร็จในอนาคตอันใกล้นี้ จะทำให้ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้ามีความเข้มแข็ง และระบบสุขภาพไทยทั้งระบบมีความยั่งยืน

ด้วยผลงานกว่าสี่ทศวรรษที่ผ่านมา มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด จึงยกย่อง เชิดชู นพ.ชูชัย ศุภวงศ์ เป็น ผู้นำด้านสาธารณสุขประจำปี 2022 (Leadership Award in Public Health Practice)