ฟอร์ติฟายไรท์เผยแพร่เอกสารหลุด ชี้ผู้นำอาเซียนเตรียมยอมให้เมียนมาประชุมด้วย

ฟอร์ติฟายไรท์ แฉเอกสารหลุด ชาติอาเซียนเตรียมยอมให้ผู้แทนเมียนมาเข้าร่วมประชุมด้วย และผสานฉันทามติทั้ง 5 เข้ากับข้อเสนอรัฐบาลเมียนมา

วันที่ 10 พฤศจิกายน 2565 องค์กรฟอร์ติฟายไรท์ เผยแพร่เอกสารหลุดที่เตรียมเสนอในการประชุมอาเซียน ระบุว่าเป็นเอกสารที่สำนักงานอาเซียนของผู้จัดการประจำในปีนี้ในกัมพูชาที่เตรียมไว้หลังมีการประชุมฉุกเฉินระหว่างรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศที่กรุงจาร์กาตา ประเทศอินโดนีเซีย ในวันที่ 27 ตุลาคม 2565 ที่ผ่านมา

เนื้อความในเอกสารมีใจความ 11 ข้อด้วยกัน หนึ่งในนั้นรวมถึงการประเมินสถานการณ์ในเมียนมา และคำแนะนำต่อการดำเนินการต่อไป อย่างไรก็ดี ไม่มีการกล่าวถึงการรัฐประหารในเมียนมา จำนวนนักโทษการเมือง และการโจมตีพลเรือนตลอดช่วงที่ผ่านมา

เอกสารนี้ยังระบุต่อไปว่า ผู้นำการรัฐประหาร มินอ่องหล่ายจะไม่ได้เข้าร่วมการประชุมสุดยอดผู้นำอาเวียนในครั้งนี้ เนื่องจากอาเซียนได้ตกลงที่จะไม่เชิญทั้งผู้นำรัฐบาลและรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ โดยจะมีเพียงผู้เข้าร่วมจากเมียนมาที่ “ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องทางการเมืองเท่านั้น” 

ใจความข้อที่ 4 ของเอกสารนี้ยังเขียนไว้ว่า แม้จะมีนโยบายนี้ แต่ในการประชุมรัฐมนตรีประเภทอื่น ๆ ที่ประชุมก็จะยังคง “รักษาสถานะเดิม” หมายความว่าผู้แทนประเภทอื่น ๆ ของรัฐบาลทหารมินอ่องหล่ายจะยังคงได้เข้าร่วมการประชุม

ขณะที่ใจความส่วนอื่น ๆ ระบุว่าอย่างไรก็ดี ชาติอาเซียนยังคงจะดำเนินการตามแผนฉันทามติทั้ง 5 และเตรียมกำหนดขั้นตอนการดำเนินงานต่อไป 

ทั้งนี้อีกหนึ่งจุดที่น่าสนใจคือใจความข้อที่ 8 ที่เสนอว่าจะมีการดำเนินการต่อเมียนมาโดยจะพยายามหลอมรวมวิธีการดำเนินการแผนฉันทามติทั้ง 5 ที่นำเสนอโดยชาติอาเซียน และแผนโร้ดแมป 5 ขั้นที่นำเสนอโดยรัฐบาลเมียนมาเข้าด้วยกัน

แผนฉันทามติทั้ง 5 เรียกร้องให้รัฐบาลทหารเมียนมาหยุดความรุนแรง และสร้างเวทีหาทางออกร่วมกันจากทุกฝ่าย ขณะที่แผนโร้ดแมป 5 ขั้น ที่นำเสนอโดยรัฐบาลเมียนมา มุ่งไปสู่การเลือกตั้งและการยกเลิกกฎหมายฉุกเฉิน โดยพทริก พงศธร ตัวแทนฟอร์ติฟายไรท์ กล่าวว่า “การเลือกตั้งของรัฐบาลทหารเมียนมานั้นไม่ต่างอะไรกับการแสดงจำอวด”

องค์กรฟอร์ติฟายไรท์ อ้างว่าได้รับเอกสารนี้จากแหล่งข่าวที่ใกล้ชิดการเจรจาระหว่างสมาชิกชาติอาเซียนที่รับผิดชอบเรื่องวิกฤตในเมียนมา  โดยผู้แทนกระทรวงการต่างประเทศของแต่ละชาติจะพิจารณาเอกสารนี้ในวันนี้ (10 พฤศจิกายน 2565) 

ฟอร์ติฟายไรท์ กล่าวว่า เหล่าผู้นำอาเซียนควรใช้เวลาการประชุมผู้นำและรัฐมนตรีต่างประเทศปฏิเสธข้อเสนอดังกล่าว โดย แพทริก พงศธร ผู้เชี่ยวชาญด้านสิทธิมนุษยชนที่ฟอร์ติฟาย ไรท์ กล่าวว่า “ผู้นำอาเซียนต้องจริงจังกับเรื่องนี้ เนื่องจากรัฐบาลทหารเมียนมาเป็นบ่อเกิดของปัญหาที่เกิดขึ้นในเมียนมา ไม่ใช่ทางออกในการแก้ไขปัญหาแต่อย่างใด ความพยายามที่จะจับมือกับรัฐบาลทหารมีเพียงแต่จะยืดระยะเวลาการก่ออาชญากรรมสากล สร้างความทุกข์ยากต่อประชาชนชาวเมียนมาต่อไป และผลร้ายจากการกระทำของรัฐบาลทหารเมียนมาจะส่งผลต่อเนื่องไปยังประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาค รัฐบาลทหารเมียนมาเป็นภัยคุกคามต่อสันติภาพและความมั่นคงระหว่างประเทศและควรได้รับผลของการกระทำนั้น”

ทั้งนี้ยังไม่มีทางการใดรับรองเอกสารดังกล่าว โดยหากเอกสารนี้ได้รับการพิจารณาจะถูกส่งนำเสนอต่อไปยังผู้นำของแต่ละชาติต่อไปในการประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียน ที่จะจัดขึ้นศุกร์นี้ (11 พ.ย. 65) ณ กรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา