‘สาว สาว สาว’ ในอุโมงค์เวลาของ ‘T-Pop เกิร์ลกรุ๊ป’ บทความโดย พอล เฮง

รางวัล TOTY Music Awards นั้น มีรางวัลเกียรติยศ Lifetime Achievement Award ในแต่ละปีที่คัดสรรมาเชิดชูเกียรติ ถือเป็นรางวัลแห่งความสำเร็จตลอดชีพ และเป็นการร่วมบันทึกประวัติศาสตร์ของดนตรียอดนิยมที่เป็นตัวแทนของบทเพลงสมัยนิยมแห่งยุคที่ผ่านมา

ปีแรก 2021 เบิร์ด-ธงไชย แมคอินไตย์ ได้รับเกียรติในฐานะผู้เป็นเบอร์ 1 ของเพลงพ๊อพยอดนิยมสมัยใหม่ของไทยที่อยู่เหนือกาลเวลา ซึ่งเหมาะสมเป็นอย่างยิ่ง

TOTY Music Awards 2022 รางวัลเกียรติยศ Lifetime Achievement ได้แก่ คณะดนตรีเกิร์ลกรุ๊ป สาว สาว สาว ซึ่งมีสมาชิกประกอบด้วย  แอม-เสาวลักษณ์ ลีละบุตร, แหม่ม-พัชริดา วัฒนา, และ ปุ้ม-อรวรรณ เย็นพูนสุข

ความหมายและการยืนอยู่ในวงการในภาพจำของเกิร์ลกรุ๊ปที่เปี่ยมด้วยสีสันลูกกวาดของ ‘บับเบิลกัม พ๊อพ’ แบบไทยๆ นั้น เกือบ 1 ทศวรรษ ระหว่างพ.ศ.2524-2533 ที่ทั้ง 3 สาว ได้สร้างสรรค์ผลงานออกมา รวมถึงการแสดงสดผ่านคอนเสิร์ตต่างๆ ได้พิสูจน์ว่า สาว สาว สาว เป็นหลักหมายของประวัติศาสตร์ดนตรีพ๊อพหรือดนตรีสมัยนิยมของไทย ผ่านความยอดนิยม (Popular) อยู่เหนือกาลเวลา

ไวรัลประโยค ‘รักมิใช่ดวงดาวที่พราวแสง’ น่าจะเป็นตัวอย่างที่ดีในยุคโซเชียล มีเดีย ว่า พลานุภาพและคำร้องในบทเพลงฮิตของสาว สาว สาว เพียงประโยคเดียวก็สามารถสร้างกระแสให้กลับมาฟังเพลงพวกเธออีกครั้งได้ในอี 40 ปีต่อมา

หากว่าแล้ว คุณสมบัติใด? ที่ใช้ในการประเมินคุณค่าและคุณภาพของคณะเกิร์ลกรุ๊ป สาว สาว สาว จากอดีตที่ผ่านมา ซึ่งจะบอกว่า พวกเธอคือ ตำนานเกิร์ลกรุปบับเบิลกัม-พ๊อพ ในยุคทศวรรษที่ 2520 ของไทยอย่างแท้จริง

1. เกิร์ลกรุ๊ปคณะแรกของไทยในโลกดนตรีสมัยนิยม

            ในบทความวิจัยที่สรุปว่า ‘สาว สาว สาว’ เป็นคณะเกิร์ลกรุ๊ปคณะแรกของไทย นั่นคืองานวิจัยที่ชื่อ ‘รูปแบบการประพันธ์และการใช้คำในวรรณกรรมเพลงของวงสาว สาว สาว’ โดย กัษมาภรณ์ บุญศรี หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชาไทยศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ปี 2563 โดยอ้างอิงจากการสัมภาษณ์ส่วนบุคคล หนึ่งในสมาชิกของคณะคือ ปุ้ม-อรวรรณ เย็นพูนสุข เมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม 2562 โดยบันทึกว่า

‘ …สาว สาว สาว ได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะในหมู่วัยรุ่นนอกจากบทเพลงที่เป็นที่ น่าสนใจแล้ว ลักษณะเด่นอีกอย่างหนึ่งคือเน้นการขับร้องแบบประสานเสียง โดยทุกครั้งที่มีการแสดง บนเวทีคอนเสิร์ตหรือตามงานต่างๆ เช่น รายการโลกดนตรี, 7 สีคอนเสิร์ต มักจะให้ความสำคัญกับการแต่งตัวและท่าเต้นประกอบ สร้างความโดดเด่นและแตกต่างจากศิลปินในสมัยนั้น ซึ่งมีความคล้ายคลึงกับกลุ่มนักร้องหญิงที่เรียกว่า ‘เกริล์กรุป’ ในยุคปัจจุ บัน จึงได้รับฉายาว่า เกิร์ลกรุป (Girl Group) คณะแรกของเมืองไทย คณะเกิร์ลกรุ๊ปสาว สาว สาว ได้รับความนิยมจะผู้ฟังชาวไทยจำนวนมากและได้รับเลือกจากประเทศญี่ปุ่นให้

เป็นตัวแทนประเทศไทยเข้าร่วมงานโตเกียวมิวสิค เฟสติวัล (Tokyo music festival) ประจำปี 2532… ‘

2. กลุ่มนักร้องสาวที่ร้องเพลงได้ดีที่สุดในแบบบับเบิลกัม-พ๊อพ

การได้ขึ้นแสดงสดที่ ที่นิปปอน บูโดกัน ซึ่งเป็นสถานที่แสดงคอนเสิร์ตซึ่งคณะดนตรีและนักร้องจากทั่วโลกในยุคนั้นใฝ่ฝันที่จะได้มาเล่นที่นี่ เพราะฉะนั้นการที่ สาว สาว สาว ได้มาแสดงคอนเสิร์ตในฐานะตัวแทนจากประเทศไทย จึงเป็นบทสรุปถึงการยอมรับอย่างสูงจากซีนดนตรีของเอเชียในเวลานั้น

จุดนี้พิสูจน์ได้ว่า สาว สาว สาว เป็นเกิร์ลกรุ๊ปที่มีการขับร้องร่วมกัน (Vocal Group) ที่ดีที่สุดเท่าที่วงการดนตรีไทยเคยมีมา

ในความเป็นของจริงของนักร้องหรือคณะดนตรีจะวัดกันที่การแสดงสด คนฟังคนดูจะจับตามองและไปฟังคอนเสิร์ตแสดงสดเพื่อพิสูจน์ว่าร้องเพลงได้จริงและเก่งอย่างในวิทยุหรือในเทปหรือไม่

สมาชิกทั้ง 3 คน ของ สาว สาว สาว ถือว่าเป็นนักร้องที่มีคุณภาพในยุคนั้น นอกจากขับร้องและประสานเสียง แอม-เสาวลักษณ์ เล่นกีตาร์ ร้องเพลง / แหม่ม-พัชริดา เล่นเปียโน ร้องคอรัส  ส่วนปุ้ม มีน้ำเสียงอ่อนหวานเป็นเอกลักษณ์ ทุกคนสามารถเอนเตอร์เทนคนดูได้อยู่หมัด ร้องได้หลายภาษา แถแต่ละคนยังมีพรสวรรค์ในการแต่งเพลง

3. มาก่อนความเป็น ‘ไอดอล’ ปักหมุดตลาดเพลงวัยรุ่นไทย

 ไอดอลตัวจริงของวัยรุ่นในยุคนั้น ซึ่งเป็นยุคที่ยังไม่มีใครเรียกกลุ่มนักร้องวัยรุ่นสาวว่า ไอดอล อย่างทุกวันนี้

ก่อนหน้นนั้น ตลาดเพลงพ๊อพไทยหรือ T-Pop ยังรวมศูนย์คนฟังไม่แยกย่อยกลุ่มตลาด ส่วนมากเป็นตลาดฟังเพลงที่มีนักร้องผู้ใหญ่มืออาชีพที่ร้องเพลงมาออกอัลบัม โดยเฉพาะสายนักร้องหญิงดูโอและทริโอที่โด่งดังมีเพลงยอดนิยม อาทิ คณะดอกไม้ป่า คณะเดอะฮอทเปปเปอร์ ซิงเกอร์ส ตลาดเพลงวัยรุ่นในยุคแรกๆเลยทีเดียว ไม่เคยมีกลุ่มนักร้องเพลงหญิงวัยรุ่น เกือบทั้งหมดเป็นผู้ชายในแนวของกลุ่มสตริงคอมโบ

เพราะฉะนั้น การแหวกตลาดเพลงทำให้กลุ่มคนฟังวัยรุ่นมอง สาว สาว สาว ว่า พวกเธอเปรียบเสมือนตัวแทนของคนรุ่นเดียวกันจริงๆ ที่ได้มีโอกาสแสดงออกบนเวทีดนตรี

ภาพจำของสาวสาวสาว มันคือสดใส ความเป็นวัยรุ่น

จากชื่อเดิมที่วางไว้คือ ‘สามใบเถา’ เป็นชื่อแรกที่คิดไว้ แต่มีภาพยนตร์ชิงออกฉายเสียก่อน และผู้คิดชื่อชอบเพลงฝรั่งชื่อว่า Girl Girl Girl จึงกลายมาเป็น ‘สาว สาว สาว’ และเกือบไม่ได้เดหรือบันทึกเสียงเทปต่อจนสำเร็จ โดยอัลบัมแรก ‘รักปักใจ’ ยังไม่ประสบความสำเร็จทั้งยอดขายและกระแสจากแฟนเพลง

อัลบัมที่ 2 ‘ประตูใจ’ ดังระเบิดระเบ้อ มียอดจำหน่ายเทปทะลุไปกว่า 300,000 ตลับ จากนั้นทีมงานของโลกดนตรีได้บันทึกเสียงการแสดงสดคอนเสิร์ตไว้และออกนำมาวางจำหน่ายในชื่อชุด ‘อิน คอนเสิร์ต’ ทำยอดขายได้อีก 200,000 ตลับ

สาว สาว สาว เป็นเกิร์ลกรุ๊ปที่เกาะกระแสเทรนด์ญี่ปุ่นซึ่งทันสมัยที่สุดในเอเชียยุคนั้น ด้วยการศึกษาและเลียนอย่างจากนิตยสารญี่ปุ่นและวิดีโอมาเป็นตัวอย่าง โดยประเพณีของ สาว สาว สาว จะชอบเอาเพลงญี่ปุ่นมาร้องในคอนเสิร์ตทุกครั้ง

โดยเฉพาะการร้องที่ต้องมีท่าเต้นร่วมด้วย สมาชิกสาว สาว สาว จะออกแบบท่าเต้น (Choreography) กันเอง รวมถึงการออกแบบเสื้อผ้าที่แปลกกว่านักร้องและคณะดนตรีร่วมยุคด้วย

4. บทเพลงยอดนิยมที่เป็นหมุดหมายของยุคสมัย

‘ก๊อก ก๊อก ก๊อก เปิดประตู เปิดออกดู เขาเป็นใคร’

บทเพลง ‘ประตูใจ’ จากอัลบัมชุดที่ 2 ส่งให้ ‘สาวสาวสาว’ แจ้งเกิดอย่างเต็มตัว ส่วนผลงานสร้างชื่อต่อมาอย่าง รักคือฝันไป, เป็นแฟนกันได้ยังไง และอีกมากมายที่เป็นเพลงยอดนิยมฮิตในหมู่วัยรุ่นและคนฟังเพลงกระแสหลักไทยพ๊อพ

โดยเฉพาะเพลง ประตูใจ, รักคือฝันไป, เป็นแฟนกันได้ยังไง และรักครั้งแรก ถูกนำมาใช้ในภาพยนตร์เมกะฮิตเรื่อง ‘แฟนฉัน’ ในปี 2546 กลายเป็นที่รู้จักของเด็กยุคใหม่ที่ได้ชมภาพยนตร์เรื่องนี้

สำหรับการใช้คำในวรรณกรรมเพลงของ สาว สาว สาว ในงานวิจัยที่ชื่อ ‘รูปแบบการประพันธ์และการใช้คำในวรรณกรรมเพลงของวงสาว สาว สาว’ พบว่ามีการใช้คำภาษากวีซึ่งเป็นคำที่ไม่ค่อยได้พบเห็นในเพลงไทยสากลในปัจจุบัน แต่กลับพบว่ามีการใช้คำลักษณะนี้ในเพลงสำหรับวัยรุ่นยุคแรกลักษณะ ของการเลือกใช้คำภาษากวีนั้นจะเลือกคำที่มีความหมายเข้าใจง่ายไม่ซับซ้อน และพบการใช้ภาษากวีในอัลบั้มชุดที่ 1-6 ส่วนอัลบั้มชุดที่ 8-10 ไม่นิยมใช้ภาษากวีแล้ว

ทั้งนี้กลับพบว่านิยมใช้ภาษาที่ใกล้เคียงกับการสื่อสารในชีวิตประจำวันโดยทั่วไปมากกว่า และมีการใช้คำอุทานเพื่อแสดงความรู้สึกทำให้เพลงมีความหลากหลาย การใช้คำทับศัพท์ภาษาอังกฤษและคำภาษาปากนั้นที่ทำให้บทเพลงดูทันสมัย และทำให้ รู้สึกว่าภาษาอังกฤษนั้นไม่ใช่เรื่องไกลตัวของวัยรุ่นอีกต่อไป

นอกจากนั้น มีการใช้คำเลียนเสียงเพื่อเกิดความสมจริงทำให้ เพลงมีความโดดเด่นและเข้าถึงผู้ฟังได้ง่ายเกิดจินตนาการร่วม และจดจำวลีนั้นได้ง่ายขึ้น โดยมีเพลงที่ใช้คำลักษณะนี้และเป็นที่ได้รับความนิยมตลอดกาลของ สาว สาว สาว ได้แก่บทเพลง ‘ประตูใจ’

5. สร้างปรากฏการณ์ห้องส่งแตก ปฏิวัติสู่ฟรีคอนเสิร์ตลานเพลินกลางแจ้ง

รายการแสดงดนตรีถ่ายทอดสดในยุคเริ่มต้นของทีวีกำลังรุ่งเรืองที่ทำให้คณะสาว สาว สาว เป็นที่รู้จักไปทั่วประเทศ  นั่นคือฟรีคอนเสิร์ต ‘โลกดนตรี’ ซึ่งเป็นเสมือนเวทีวัดความสามารถหรือวัดความดังของนักร้องนักดนตรีในสมัยนั้น ใครได้ออกรายการ โลกดนตรี ถ่ายทอดสดทางช่อง 5 ถือว่ามีเกียรติมาก การันตีว่าเป็นนักร้องหรือคณะดนตรีโด่งดังของยุคนั้น

วันที่ 8 พฤษภาคม 2526 สาว สาว สาว แสดงสดครั้งแรกในรายการโลกดนตรี โดยมีคณะสตริงคอมโบบาราคูดัสเป็นแบ็คอัพให้คอนเสิร์ตครั้งนี้ โดยคอนเสิร์ตในครั้งนั้นจัดที่ห้องส่งสนามเป้า ช่อง5

ห้องส่งจัดแสดงโลกดนตรีแตก ตอนนั้นเพลงของ สาว สาว สาว โด่งดังทางวิทยุอย่างพุ่งแรง ตำนานที่อยู่คู่กับ สาว สาว สาว คือช่วงเวลานี้ เมื่อก่อนรายการคอนเสิร์ตโลกดนตรีจะเล่นกันในห้องส่งของสถานีโทรทัศน์ ททบ. 5 ซึ่งในห้องส่งมันรับคนได้ประมาณสัก 300 คน เป็นห้องเล็กๆ ไม่ได้ใหญ่มาก

การแสดงคราวนั้นคนมาชมแย่งกันเข้าจนแออัดยัดทะนานจนล้นห้อง ต้องเอาสารวัตรทหารมารักษาความปลอดภัย โดยเฉพาะดูแลป้องกันแฟนเพลงไม่ให้เข้าถึงตัวคณะสมาชิก สาว สาว สาว และได้ถูกบันทึกอย่างเป็นทางการว่า เป็นครั้งที่คอนเสิร์ตโลกดนตรีต้องมีการ์ด และวันนั้นคณะสาว สาว สาว เล่นคอนเสิร์ตไม่จบ ห้องส่งแตกต้องเลิกก่อน

หลังจากนั้นทางช่อง 5 และ 72 โปรโมชั่น ซึ่งเป็นบริษัทผู้ผลิตก็เลยต้องออกมาประกาศขอโทษผู้ชมที่เข้าชมไม่ได้ พร้อมกับสัญญาว่า โลกดนตรี จะจัดคอนเสิร์ตสาว สาว สาว ขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง โดยจะจัดที่ลานด้านนอก บริเวณที่จอดรถ เพื่อที่จะได้จุผู้คนได้มากขึ้น ซึ่งนั่นเป็นครั้งแรกของรายการ โลกดนตรี ที่มีการย้ายผู้ชมออกมานอกห้องส่ง

นับจากนั้น ททบ.5 ต้องทำลานคอนเสิร์ตถาวรขึ้นมาเพื่อเอาไว้จัดรายการคอนเสิร์ตโดยเฉพาะของโลกดนตรี

สาว สาว สาว ได้ทำอัลบัมทั้งหมด 10 อัลบัม โดยในแต่ละอัลบัมมีเพลงคุณภาพออกมาให้ได้ฟังกันตลอด แต่เนื่องจากกระแสเพลงเริ่มลดลง บวกกับมีนักร้องหน้าใหม่เข้ามา จึงต้องประกาศยุบวงในปี 2533

สุดท้าย บทสรุปปรากฏการณ์ T-Pop ของ สาว สาว สาว เมื่อ 42 ปีที่แล้ว ก็ต้องยกย่องมันสมองของผู้อยู่เบื้องหลังอย่างแท้จริง ‘ระย้า-ประเสริฐ พงษ์ธนานิกร’ เจ้าของค่ายเพลงรถไฟดนตรีที่ปลุกปั้นเกิร์ลกรุ๊ปคณะนี้ และอยู่เบื้องหลังการผลิตเพลงและคัดเลือกทีมวางดนตรี รวมถึงการใช้สื่อวิทยุและโทรทัศน์ยุครุ่งเรืองที่สุดสร้างเพลงยอดนิยมให้เป็นหลักหมายของเกิร์ลกรุ๊ปเมืองไทย

หวังว่าจะเจอ คณะสาว สาว สาว มาแสดงสดในฟรีคอนเสิร์ต T-Pop Stage เรียกความรู้สึกเก่าๆ ของ ‘โลกดนตรี’ วันชื่นคืนสุขให้กลับมาในปลายยุคทศวรรษที่ 2560 นี้สักครั้ง…

บทความโดย พอล เฮง