เปิดสถิติ ความหลากหลายทางเพศสภาไทย 2566

สภาผู้แทนราษฎรคือตัวแทนของราษฎรทั้งประเทศ ในประเทศที่มีสัดส่วนชายหญิงเกือบครึ่งต่อครึ่งและมี LGBTQI จำนวนมาก เรามาส่องความหลากหลายทางเพศของ ‘สภา 66’ กันว่าสะท้อนสัดส่วนประชากรทั้งประเทศในเรื่องเพศหรือไม่ และมีแนวโน้มอย่างไรจากอดีตสู่ปัจจุบัน

จำนวน ส.ส.หญิงในประเทศไทยรอบนี้เพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดด จากปี 2562 ที่เคยมี ส.ส.หญิงได้รับเลือก 16.20% มาปีนี้ตัวเลขกระโดดถึง 19.88% ถือเป็นหนึ่งในความสำเร็จนการเพิ่มความหลากหลายทางเพศในสภา

อย่างไรก็ดี ถ้าเทียบกับค่าเฉลี่ยสัสส่วน ส.ส.หญิงในสากลโลกแล้ว ยังถือว่าน้อยกว่าค่าเฉลี่ยโลกที่อยู่ที่ 26.8% ไปมาก ซึ่งประเทศที่เป็นแชมป์มีสัดส่วน ส.ส.หญิงในสภาฯ เยอะะที่สุดในโลกในขณะนี้ได้แก่ รวันดา (61.3%) คิวบา (55.7) นิการากัว (51.7) เม็กซิโก (50%) และ นิวซีแลนด์ (50%)

ทั้งนี้ แนวโน้มการมี ส.ส.หญิงเพิ่มขึ้นในสภาดีขึ้นมาตลอด ยิ่งช่วงเวลาที่มีการเรื่องตั้งแบบประชาธิปไตยยาวนานกราฟยิ่งขึ้น จุดพีคของการมีผู้หญิงในสภาจำนวนมากล้วนแต่เป็นจุดสำคัญที่สอดคล้องกับกระบวนการประชาธิปไตยของไทย เช่น ปี 2516 ที่มีเหตุการณ์ 14 ตุลาฯ และมีการเลือกตั้งมีจำนวนผู้หญิงในสภาพุ่งขึ้นมา หรือช่วงทศวรรษ 2550 ที่มีรัฐบาลพลเรือนตั้งแต่ปี 2551-2557 จะเห็นได้ว่าจำนวนผู้หญิงเข้าสภาเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจนถึงจุดพีคในปี 2554 ที่มีผู้หญิงถึง 15.80% ก่อนถูกตัดตอนไปด้วยรัฐประหารปี 2557 ที่ถูกแทนที่ด้วยสนช.ที่สมาชิกสภากว่า 95% เป็นผู้ชาย

จาก 18 พรรคการเมืองที่ได้รับที่นั่ง ส.ส.ในรอบนี้ มี 8 พรรคการเมืองที่ผู้หญิงเป็นส่วนหนึ่งของรายชื่อ ส.ส.ที่ได้รับเลือก

พรรคก้าวไกลมี ส.ส.หญิงมากที่สุดอยู่ที่ 27 คน (คิดเป็น 17% ของ ส.ส.ทั้งหมดของพรรค) ตามมาติด ๆ ด้วยเพื่อไทยที่ได้มา 26 คน (คิดเป็น 18.4% ของ ส.ส.ทั้งหมดของพรรค) ขณะที่ภูมิใจไทย รวมไทยสร้างชาติ พลังประชารัฐ และประชาธิปัตย์ก็มีจำนวน ส.ส.หญิง 10 ที่ 7 ที่ และ 5 ที่ตามลำดับ ขณะที่ไทยสร้างไทยและเพื่อไทรวมพลัง แม้จะได้ที่นั่งไม่มากแต่ก็มี ส.ส.หญิงเข้ามาพรรคละ 1 ที่ด้วยเช่นกัน

การเลือกตั้งครั้งนี้ยังเป็นการเลือกตั้งที่ ส.ส.แบบเขตเป็น ส.ส.หญิงเยอะที่สุดเท่าที่เคยมีมา จากปี 2562 ที่เคยมี ส.ส.หญิงแบบเขตเยอะที่สุดในประวัติศาสตร์ โดยมีอยู่ 54 เขต แต่ปีนี้ ส.ส.แบบเขตที่เป็นผู้หญิงเพิ่มขึ้นเป็นเท่าตัว

จังหวัดที่มีส.ส.หญิงมากที่สุดได้แก่ กทม. (10 คน) อุบลราชธานี (7 คน) เชียงใหม่ (5 คน) จังหวัดที่มี ส.ส.หญิงทั้งจังหวัดได้แก่ จังหวัดอำนาจเจริญ ที่มี ส.ส.หญิงเป็นผู้แทนทั้ง 2 ที่ในทั้ง 2 เขตของจังหวัด มีจังหวัดที่ยังไม่มีผู้แทนเป็นผู้หญิงเลย 38 จังหวัด

ในเส้นทางการเป็น ส.ส. การได้มาซึ่งตำแหน่ง ส.ส.แบบเขตนั้นมีความท้าทายเป็นอย่างมาก ขณะที่การเป็น ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของโครงสร้างภายในพรรค แต่การเป็น ส.ส.แบบเขตมีปัจจัยมากมาย ซึ่งจากการศึกษาของ Westminster Foundation for Democracy ที่ศึกษาเรื่องการเป็น ส.ส.หญิงในอาเซียน ปัจจัยอื่น ๆ ที่ต้องก้าวผ่านมีทั้งเรื่องต้นทุนทางเศรษฐกิจและสังคม ทัศนคติของคนในพื้นที่ และอื่น ๆ

จากจำนวนที่นั่ง 33 ที่นั่งของ ส.ส.กทม. มี ส.ส.หญิงเป็นส่วนหนึ่งในนั้นถึง 10 ที่ด้วยกัน แบ่งออกเป็น ส.ส.จากพรรคก้าวไกล 9 ที่ และ ส.ส.จากพรรคเพื่อไทย 1 ที่

สำหรับตัวเลข ส.ส.ที่เปิดเผยว่าไม่ได้นิยามตนเองว่ามีอัตลักษณ์ทางเพศตรงกับเพศกำเนิด จำนวนปีนี้เท่ากับปี 2562 ที่เคยมี 4 ที่นั่งด้วยกัน

เดิมทีหลังการเลือกตั้ง สภา 2566 จะมี ส.ส. LGBTQI อยากเปิดเผย 5 ราย ได้แก่ ธัญวัจน์ กมลวงศ์ววัฒน์ ณธีภัสร์ กุลเศรษฐสิทธิ์ และ ปารมี ไวจงเจริญ จากบัญชีรายชื่อ และกฤษฏิ์ ชีวะธรรมานนท์ จากชลบุรีเขต 6 และ ปรัชญาวรรณ ไชยสืบ จากจันทบุรี เขต 2

แต่ ณธีภัสร์ กุลเศรษฐสิทธิ์ ประกาศลาออกไปในวันที่ 16 พฤษภาคม 2566 จากเหตุเมาแล้วขับ

*รายชื่อข้างต้นนี้มาจากการนิยามตนผ่านสื่อและโทรสอบถามความสมัครใจ จึงอาจไม่ใช่ตัวเลขท้ายสุด