คุยกับ RAAS PAL ผู้นำเข้าหุ่นยนต์บริการเจ้าแรกในไทย ในวันที่ประเทศไทยขาดแคลนคน

ย้อนกลับไป 10 ปีก่อน ยากมากที่เราจะเห็น ‘หุ่นยนต์บริการ’ สักเครื่องทำงานจริงๆ แม้ว่าจะเป็นเมืองหลวงอย่างกรุงเทพมหานคร แต่เมื่อ 4 ปีก่อน ‘ป้อม-สุกัญญา วนิชจักร์วงศ์’ ผู้ก่อตั้งและประธานเจ้าหน้าที่บริหารของ ‘RAAS PAL’ เลือกหักเหแนวทางชีวิตมาทำธุรกิจผู้นำเข้าหุ่นยนต์บริการเป็นรายแรกของประเทศไทย

‘ป้อม-สุกัญญา วนิชจักร์วงศ์’ เล่าว่า เดิมเธอทำงานเป็นผู้บริหารอยู่ในบริษัทเอกชนแห่งหนึ่งและปัญหาที่บริษัทต้องพบบ่อยๆ คือ ปัญหาขาดแคลนแรงงานและการจัดหาแรงงานมาให้ทันกับสถานการณ์ ณ เวลานั้นเพื่อช่วยกันแก้ไขปัญหา ก่อนตัดสินใจลงทุนปรับโรงงานเป็นโรบอทติก เพื่อให้สามารถทำงานได้ยาวนานขึ้น และสามารถรับแรงกระแทกจากการเปลี่ยนแปลงเรื่องทรัพยากรบุคคลได้

ทำให้เธอได้รู้จักและทำความเข้าใจ ‘RPA’ หรือ Robotic Process Automation โปรแกรมช่วยสร้างโรบอทติกที่สามารถทำงานซ้ำๆ หลายๆ งานแทนมนุษย์ได้ เพื่อให้มนุษย์มีเวลาไปทำงานที่ต้องการความสามารถเฉพาะให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

“ตอนนั้น RPA เริ่มเข้ามาในตลาดในประมาณ 5-6 ปีแล้ว ทำให้คนทำงานเร็วขึ้น เชื่อถือไดเ และประหยัด อย่างเมื่อก่อนเวลาบริษัทเติบโตขึ้น กลุ่มงาน HR ก็จะต้องมีจำนวยคนเพิ่มขึ้นในสัดส่วนที่เท่ากับจำนวนพนักงาน ทำให้ออฟฟิศใหญ่เกินไป แต่ RPA เข้ามาทดแทนตรงนี้ได้ ตอนนั้นพี่เลยเข้าใจความหมายของคำว่า โรบอทเข้ามามีผลต่อการทำงาน”

[ เมืองโต ตึกโต ‘ธุรกิจดูแลตึก’ ก็โตตาม ]

เมื่อเห็นถึงโอกาสที่ ‘หุ่นยนต์’ จะเข้ามาเปลี่ยนโลกการทำงาน 4 ปีก่อน ‘ป้อม-สุกัญญา’ จึงเริ่มเข้ามาจับธุรกิจ ‘หุ่นยนต์บริการ’

เพราะตอนนั้นเธอมองหา ‘ธุรกิจขาขึ้น’ และธุรกิจ ‘Facility Management’ ก็คือธุรกิจนั้น

เพราะธุรกิจ Facility Management หมายถึงธุรกิจดูแลอำนวยความสะดวกภายในตึก ที่เดิมเราอาจจะเรียกว่า ‘Cleaning Company’

เพราะมักรวมงานดูแลทำความสะอาดโดยแม่บ้านและดูแลรักษาความปลอดภัยโดย รปภ. เข้าด้วยกัน

เมื่อ 4-5 ปีก่อน ธุรกิจ Facility Management เติบโตต่อเนื่อง เพราะเมืองเติบโตและตึกเติบโต ธุรกิจดูแลตึกจึงเติบโตตาม ณ เวลานั้น ‘ป้อม-สุกัญญา’ จึงเห็นโอกาสและตัดสินใจนำเข้า ‘หุ่นยนต์ทำความสะอาด’ เข้ามาในประเทศไทย

[ เมื่อเป็นคนแรกก็ต้องทำแบบหลงรัก ]

“ตลาดโรบอทติก เป็นตลาดที่รวม Process – Human – Technology เอาไว้ด้วยกัน”

“ช่วงที่เราทำอะไรใหม่ๆ เราจะต้องหลงรักมัน เวลาเราเป็นคนแรกๆ ในธุรกิจ เราก็มีหน้าที่จะต้องให้การศึกษากับตลาดด้วย ทำให้ตลาดในประเทศไทยเห็นว่าเราไม่ได้มีแค่ตัวเลือกเดียว”

ผู้บริหารของ RAAS PAL เล่าถึงช่วงเริ่มต้นในการนำเอาหุ่นยนต์ทำความสะอาดที่ตัวหนึ่งราคาหลักล้านเข้ามานำเสนอให้กับผู้ให้บริการ Facility Management ในประเทศไทย “เรารู้ว่ามันจะยากลำบาก” ดังนั้น เราจึงไม่ได้แค่พรีเซนต์เท่านั้น แต่ต้องพิสูจน์ความเป็นไปได้ว่าไอเดียสามารถทำงานได้จริง คุ้มค่าเมื่อเทียบกับเงินเดือนแม่บ้าน และทดลองใช้งานเพื่อให้ลูกค้าเห็นภาพมากที่สุด

หลังจากนั้น เมื่อเข้าสู่ช่วงโควิด-19 ลูกค้าเริ่มหันมาสนใจ ‘หุ่นยนต์เดลิเวอรี่’ หรือ หุ่นยนต์พนักงานเสิร์ฟมากขึ้น ในช่วงแรกลูกค้าจะถามคำถามเชิงเปรียบเทียบระหว่างคนและหุ่นยนต์ตลอดเวลา ข้อดีของหุ่นยนต์ คือ อย่างน้อยถ้ามีหุ่นยนต์ยืนพื้น ปัญหาและอุปสรรคในการบริหารจัดการร้านก็จะน้อยลง

ลูกค้าหลายเจ้าของ RAAS PAL ฟีดแบคว่า พนักงานมองหุ่นยนต์เป็นคู่แข่ง แต่ผู้บริหารหลายๆ เจ้ามองว่า “ไม่ได้ต้องการจะลดคน” เพราะอยากให้เกิดการทำงานร่วมกันระหว่างคนกับหุ่นยนต์มากกว่านำไปสู่ประสิทธิภาพการทำงานที่ดีขึ้น เนื่องจากปัญหาขาดแคลนบุคลากร รวมถึงปัญหาคนขาดคนลาด้วย 

แต่ร้านอาหารในประเทศไทยก็มี ‘เพนพ้อยท์’ เหมือนกัน เพราะมักจะมีทางเดินแคบกว่า 60 เซนติเมตร ทำให้เล็กเกินไป และเก้าอี้ของลูกค้าที่ยื่นเกินออกมาอีก อาจจะเบียดกับหุ่นยนต์ ถ้าหุ่นยนต์ต้องขอทางตลอดอาจจะก่อให้เกิดความรำคาญ

ส่วน ‘หุ่นยนต์คลีนนิ่ง’ ก็เริ่มกลับมาได้รับความนิยมอีกครั้ง โดยเฉพาะในพื้นที่ขนาดใหญ่อย่างส่วนกลางของตึกออฟฟิศขนาดใหญ่ มหาวิทยาลัย เอ็กฮิบิชันมอลล์ เพราะแม่บ้านไม่สามารถทำพื้นที่ขนาดใหญ่ไหว แต่แม่บ้านสามารถดูแลหุ่นยนต์ให้ทำงานแทนได้

ถ้าถามว่าตลาดประเทศไทยรับเอาการใช้งานหุ่นยนต์บริการไหนมากที่สุด คือ หุ่นยนต์เดลิเวอรี่ ตามด้วยหุ่นยนต์คลีนนิ่ง ส่วนหุ่นยนต์ทำอาหารและหุ่นยนต์ดูแลความปลอดภัยกำลังอยู่ในช่วงนำเข้าสู่ตลาด

“เวลาจะนำหุ่นยนต์ตัวไหนเข้ามาในตลาด เราจะต้องมีสถิติเพียงพอจะพิสูจน์ความสามารถในการทำงานของหุ่นยนต์ที่เลือกนำเข้ามา เพราะเราไม่อยากให้ลูกค้าเป็นตัวทดลองสินค้า หุ่นยนต์ไหนที่ยังอยู่ระหว่างการพัฒนาขั้นต้นๆ ก็ต้องรอดูไปก่อน อาทิ เช็ดกระจก ล้างห้องน้ำ ปีนตึกสูง หรือดับเพลิง”

[ ตลาดแรงงานไทย ไม่เคยได้คนครบ ]

หลายคนกังวลเรื่องหุ่นยนต์จะแย่งงานคน แต่ ‘ป้อม-สุกัญญา’ ยืนยันว่าผู้ให้บริการ Facility Management ในประเทศไทยล้วนพูดคล้ายคลึงกันว่า “ไม่เคยได้คนครบ ไม่เคยรีครูทคนได้ตามต้องการ” เพราะคนเลือกงานมากขึ้นและอาจเลือกไปทำงานที่ได้ค่าแรงมากกว่า ขณะที่หุ่นยนต์ราคาลดลงเรื่อยๆ

ผู้ก่อตั้ง RAAS PAL บอกว่า หุ่นยนต์สามารถแก้ไขหลายๆ ปัญหาให้เราได้ ถ้าเรามีเครื่องคิดเลขแล้ว แล้วบอกให้ต้องคำนวณด้วยตัวเองเท่านั้น ห้ามใช้เครื่องคิดเลขหรือไม่ คล้ายกันกับเรื่องนี้คือเราจะต่อต้านเทคโนโลยีหรือเรียนรู้ที่จะบริหาร ควบคุม และนำเทคโนโลยีมาใช้ประโยชน์

“ผู้เล่นในตลาดที่มีมากขึ้นเป็นไปตามกระแสของธุรกิจ ถ้ามีคนเข้ามาจับก็แปลว่าธุรกิจโตและน่าสนใจ ยิ่งมีคนเข้ามาเท่าไรก็คือการเข้ามาช่วยการสร้างตลาด เราในฐานะที่เป็นเจ้าแรกของตลาด เราก็จะทำให้สิ่งที่เรารับผิดชอบให้ดีที่สุด ช่วยกันพัฒนาตลาดไปพร้อมๆ กัน”

โดย ‘ป้อม-สุกัญญา’ ยืนยันว่า ตลาดหุ่นยนต์บริการยังมีพื้นที่เติบโตอีกมหาศาล ตอนนี้ถ้าเทียบกับตัวไดโนเสาร์ยังเติบโตได้แค่คอไดโนเสาร์เท่านั้น ยังต้องใช้เวลาอีกหลายปีกว่าจะถึงตัวไดโนเสาร์ จะไม่ใช่ธุรกิจที่กลายเป็นเรดโอเชียนอย่างรวดเร็วแน่นอน

ส่วนจุดแข็งของ RAAS PAL คือ โปรดักส์ความหลากหลาย ทีมงานมีประสบการณ์ ใส่ใจการแก้ไขปัญหา มีแคร์ริ่งมายด์หรือเซอร์วิสมายด์ พยายามจะเข้าไปสู่จุดยืนของลูกค้า พร้อมเรียนรู้เพนพ้อยของลูกค้า เลือกโปรดักส์ที่ผ่านมาพิสูจน์มาแล้ว มีสถิติพื้นฐานยืนยัน พร้อมให้บริการทั้งขาย เช่า และลีส รวมถึงเซอร์วิสในการออกแบบและดูแลหลังการขายด้วย