เหตุการณ์นักท่องเที่ยวเสียชีวิตจากการดื่มเครื่องดื่มปนเปื้อนเมทานอล ที่เมืองวังเวียง ประเทศลาว ยังคงเป็นข้อถกเถียงอยู่ว่าเกิดขึ้นได้อย่างไร 

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อผู้เสียชีวิตทั้งหมดเป็นนักท่องเที่ยวต่างชาติ ทำให้หลายประเทศออกมากดดันให้ทางการลาวดำเนินการสอบสวนอย่างโปร่งใสและครอบคลุม

ในขณะเดียวกัน ก็มีการออกประกาศเตือนพลเมืองให้ระมัดระวังความเสี่ยงจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และค็อกเทล ที่อาจมีการปนเปื้อนสารอันตราย 

โดยแนะนำให้เลือกซื้อเครื่องดื่มจากร้านค้า บาร์ หรือโรงแรม ที่มีใบอนุญาต และหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ท้องถิ่นที่ทำเองในทุกกรณี พร้อมกับตรวจสอบบรรจุภัณฑ์ให้แน่ใจว่าไม่มีการปลอมแปลง หรือดัดแปลง

เพราะมีโอกาสที่เครื่องดื่มที่ไม่ได้ผ่านกระบวนการผลิตอย่างมาตรฐาน อาจมีการปนเปื้อนของสารเมทานอล ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้มีผู้เสียชีวิตในช่วงที่ผ่านมา 

โดยผู้เสียชีวิตจากการดื่มเครื่องดื่มปนเปื้อนเมทานอลในลาว ที่ได้รับการยืนยันแล้วจนถึงตอนนี้ อยู่ที่อย่างน้อย 6 ราย เป็นชาวเดนมาร์ก 2 ราย อเมริกัน 1 ราย อังกฤษ 1 ราย และออสเตรเลีย 2 ราย 

ผู้เสียชีวิตรายล่าสุด เป็นหญิงชาวออสเตรเลียวัย 19 ปี ชื่อ ฮอลลี โบวล์ส ตามรายงาน เธอถูกส่งตัวมารักษาที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในประเทศไทย ตั้งแต่สัปดาห์ที่แล้ว พร้อมกับ  เบียงกา โจนส์  เพื่อนสนิทที่เป็นชาวออสเตรเลียเช่นกัน และเสียชีวิตไปก่อนหน้าเธอเพียงแค่วันเดียว

ส่วนผู้เสียชีวิตอีกรายที่มีการเปิดเผยรายชื่อออกมา คือ ซีโมน ไวท์ ทนายความชาวอังกฤษอายุ 28 ปี เสียชีวิตเมื่อวันที่ 21 พ.ย. ที่ผ่านมา 

ทั้งหมดนี้อยู่ในกลุ่มนักท่องเที่ยวต่างชาตินับสิบคนที่ล้มป่วย และถูกนำตัวส่งโรงพยาบาล ไม่นานหลังจากดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์สังสรรค์กับกลุ่มเพื่อน ในคืนวันที่ 12 พ.ย.

โดยตอนนี้ยังคงมีนักท่องเที่ยวที่มีอาการป่วยรุนแรง กำลังอยู่ระหว่างรักษาตัวในโรงพยาบาลอีกจำนวนหนึ่ง 

หลังเกิดเหตุ รัฐบาลลาวได้ออกแถลงการณ์แสดงความเสียใจอย่างสุดซึ้งต่อการเสียชีวิตของนักท่องเที่ยวต่างชาติ ในเมืองวังเวียง พร้อมกับยืนยัน จะเร่งหาสาเหตุ และนำตัวผู้กระทำผิดมาลงโทษตามกฎหมาย

แม้ว่าคดีนี้จะยังไม่แน่ชัดว่า นักท่องเที่ยวเคราะห์ร้ายทั้งหมดได้รับเมทานอลมาจากไหน  โดยเจ้าหน้าที่ตำรวจเชื่อว่า ทั้งหมดอาจจะได้รับสารพิษมาจากเครื่องดื่มฟรีที่แจกในโฮลเทล หรือจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในบาร์

แต่สิ่งที่ปฏิเสธไม่ได้คือ สาเหตุสำคัญของโศกนาฏกรรมที่เกิดขึ้นคือ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ปนเปื้อนเมทานอล ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญของหลายประเทศในเอเชีย ไม่ใช่แค่เฉพาะลาว

• รู้จักเมทานอล มัจจุราชเงียบในเหล้าเถื่อน

เมทานอลเป็นแอลกอฮอล์ชนิดไม่มีสี ที่พบได้ในผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน อย่างเช่น สีทาบ้าน เครื่องสำอางค์ และสารป้องการแข็งตัวของน้ำ 

โดยสารชนิดนี้เป็นสารอันตราย หากสัมผัส หรือบริโภคในปริมาณมาก จะทำให้อันตรายถึงขั้นส่งผลให้เสียชีวิตได้ 

เนื่องจากเมทานอล เมื่อเข้าสู่ร่างกายของมนุษย์แล้ว จะถูกเผาผลาญให้กลายเป็นฟอร์มาลดีไฮด์ และกรดฟอร์มิก ซึ่งเป็นสารพิษที่เป็นอันตรายต่อระบบประสาท ระบบการหายใจ และการมองเห็น ทำให้เลือดกลายสภาพเป็นกรด ทำลายเซลประสาท บางรายหากมีอาการรุนแรง อาจถึงขั้นตาบอด หรือเสียชีวิตได้ 

โดยสาเหตุที่พบเมทานอลในเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เป็นเพราะ เมทานอล มีราคาถูกกว่า เอทานอล ซึ่งเป็นแอลกอฮอล์ชนิดที่สามารถบริโภคได้ ทำให้ผู้ผลิตบางรายเลือกที่จะนำเมทานอลมาใช้แทน หรืออาจนำมาผสมกับเอทานอล เพื่อลดต้นทุนการผลิต 

ซึ่งเป็นเรื่องที่อันตรายมาก โดยจากข้อมูลของสถาบันเมทานอล ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ดูแลด้านการใช้เมทานอลในอุตสาหกรรมโดยตรง ระบุว่า การรับเมทานอลเข้าสู่ร่างกายแค่เพียง 25-90 มิลลิลิตร ก็อาจส่งผลให้เสียชีวิตได้แล้ว 

โดยเมทานอลจะดูดซึมเข้าสู่ลำไส้ภายในเวลาไม่ถึง 10 นาที แต่ผู้ป่วยอาจจะยังไม่แสดงอาการในช่วงเวลา 12-24 ชั่วโมงแรก หลังจากนั้นจึงค่อยเริ่มมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้องอย่างรุนแรง ตามด้วยหายใจเร็ว และหายใจลำบาก บางรายอาจมีอาการปวดหัว สับสนมึนงง วิงเวียนศีรษะ ตาพร่ามัว ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที จะส่งผลให้ตาบอดได้ในที่สุด 

สำหรับการรักษาหลังจากได้รับพิษเมทานอล ผู้ป่วยอาจมีโอกาสรอดสูงหากได้รับสารในปริมาณที่ไม่มาก และได้รับการวินิจฉัยอย่างรวดเร็วภายใน 10-30 ชั่วโมง แต่หากร่างกายได้รับสารในปริมาณมาก อาจส่งผลให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด เกิดอาการชักเกร็ง หมดสติ และเสียชีวิตได้ หากไม่ได้รับการรักษาทันท่วงที 

• ไม่ใช่แค่ลาว หลายประเทศในเอเชียก็พบเหล้าปนเปื้อนเมทานอล

มีข้อมูลที่น่าตกใจจากองค์กรแพทย์ไร้พรมแดน ระบุว่า ในแต่ละปี มีผู้ป่วยที่มีอาการป่วยจากการได้รับสารเมทานอลหลายพันคนต่อปี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทวีปเอเชียพบผู้ป่วยที่ได้รับสารพิษเมทานอลมากที่สุด 

ซึ่งประเทศที่พบผู้ป่วยได้รับสารพิษเมทานอลมากที่สุดก็คือ อินโดนีเซีย นอกจากนั้น ยังมี อินเดีย บังกลาเทศ จีน กัมพูชา และเวียดนาม 

โดยที่อินโดนีเซีย มีการระบุเลยว่า สาเหตุที่พบเคสเหล้าเถื่อนปนเปื้อนเมทานอลจำนวนมาก เป็นเพราะ อินโดนีเซียมีกฎหมายเข้มงวดเกินไป ทำให้ผู้คนหาทางออกด้วยการบริโภคเหล้าเถื่อนแทน 

ขณะที่อินเดีย ก็เป็นอีกประเทศหนึ่งที่อุตสาหกรรมเหล้าเถื่อนเฟื่องฟูมาก 

จากรายงานของหนังสือพิมพ์ Hindustan Times ของอินเดีย เมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา เพิ่งเกิดกรณี พบผู้เสียชีวิตจากการดื่มเหล้าเถื่อนปนเปื้อนเมทานอล 63 ราย และตาบอดหลายรายในเมืองทางใต้ของประเทศ 

เช่นเดียวกับกรณีที่เกิดขึ้นในประเทศไทย เมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมา ที่เกิดเหตุการณ์ ผู้ป่วยได้รับสารพิษจากการดื่มยาดองที่มีการปนเปื้อนเมทานอล ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตต่อเนื่อง 10 ราย 

โดยกรณีดังกล่าวในประเทศไทย มีการตรวจพบเหล้าขาวที่นำมาใช้ดองเหล้าปนเปื้อนเมทานอลในปริมาณมาก 

ซึ่งหลายๆ กรณีที่เกิดขึ้นในเอเชีย องค์กรแพทย์ไร้พรมแดน ระบุว่า สาเหตุสำคัญที่พบผู้ป่วยจำนวนมาก เพราะประชาชนยังขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับอันตรายของเมทานอล และขาดแคลนอุปกรณ์วินิจฉัย ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญในการวินิจฉัยโรคเพื่อให้การรักษาอย่างทันท่วงที

นี่ทำให้ผู้เชี่ยวชาญด้านเภสัชกรรม ออกมาเรียกร้องให้มีการให้ความรู้เกี่ยวกับความเสี่ยงจากสารพิษเมทานอลมากขึ้น โดยเฉพาะเมื่อเดินทางมาท่องเที่ยวในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 

หนึ่งในผู้เชี่ยวชาญที่ออกมาพูดถึงเรื่องนี้ คือ ดร. เลย์ลา ฮันเบ็ค ประธานของ Association of Independent Multiple Pharmacies ในอังกฤษ แสดงความคิดเห็นหลังมีนักท่องเที่ยวชาวอังกฤษเป็นหนึ่งในเหยื่อที่เสียชีวิตจากการดื่มเหล้าเถื่อนในลาวว่า “คนหนุ่มสาวควรได้รับความรู้มากขึ้นว่าบางพื้นที่ในโลกก็มีเรื่องแบบนี้เกิดขึ้นได้”

เพราะเมื่อพวกเขาเดินทางไปต่างประเทศ พวกเขาจะได้ระมัดระวัง และเลือกบริโภคเฉพาะเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่มีชื่อเสียง ที่ไม่ผสมส่วนผสมอื่น

ดร.ฮันเบ็ค ระบุเลยว่า “คนเหล่านั้นแค่ต้องการให้เครื่องดื่ม มีฤทธิ์แรงขึ้น ด้วยการเติมแอลกอฮอล์ลงไปเพิ่ม และใช้วิธีประหยัด ซึ่งน่าเสียดายที่คุณรู้ว่าไม่มีทางแยกแยะได้เพราะพวกมันดูคล้ายกันมาก” 

“วิธีเดียวที่คุณจะรู้ได้ ก็คือเมื่อคุณถูกวางยาพิษแล้วจริงๆ ดังนั้นการศึกษาและการตระหนักรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้จึงมีความสำคัญมาก โดยเฉพาะในกลุ่มคนหนุ่มสาว” ดร.ฮันเบ็ค กล่าว 

ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่า ปัญหาเหล้าเถื่อนที่มีการปนเปื้อนเมทานอล เป็นปัญหาที่หลายชาติกำลังตระหนัก