หนี้ใหม่ทบหนี้เก่า หลักเกินกว่า 600 ล้านบาท ของสมาคมฟุตบอลฯ ที่ มาดามแป้ง — นวลพรรณ ล่ำซำ เปิดเผยวานนี้ (11 มี.ค.) หลังปัดแถลงผลงานทีมชาติในรอบ 1 ปี ไว้ปลายโต๊ะ จะว่าพลิกโต๊ะเลยก็ว่าได้ กับการประกาศฟ้องร้องไล่เบี้ย อดีตนายกสมาคมฯ พล.ต.อ.สมยศ นับเป็นการเปิดประเด็นใหญ่ในวงการฟุตบอลไทยเลยก็ว่าได้

จนถึงตอนนี้ ยังไม่แน่ชัดว่าแผนการหาเงินหรือประนอมหนี้ของสมาคมฯ จะไปยังไงต่อ จะหวังพึ่งคอนเนกชั่นระดับพรีเมียม ของมาดามแป้ง อย่างเดียวอย่างที่เจ้าตัวออกปากว่าเป็น ‘มือประสานสิบทิศ’ จะไหวแค่ไหน 

เรื่องภาระหนี้สินที่ว่าหนักแล้ว ผู้ที่ติดตามการแถลงต่างไปสะดุดหูต่อกับ ประเด็นการขายสิทธิ์เข้าถึงข้อมูล ‘data analytics’ ให้กับมาเลเซีย เพราะนี่นับเป็นเรื่องราวใหม่ ที่หลายคนอาจคาดเดาไม่ได้ หากไม่ใช่ผู้ที่ใกล้ชิดแวดวงกีฬาฟุตบอลไทย

เพราะความจริงที่ไม่ต้องรอพิสูจน์กันมาแล้ว คือ ฟุตบอลสมัยใหม่ ไม่ได้ตัดสินผลแพ้ชนะกันเพียงในเวลา 90 นาทีของการแข่งขันอีกแล้ว เพราะโลกของ Big Data พลิกโลกของกีฬาไปกว่านั้นมาก

[เกิดอะไรขึ้นในสมาคมกีฬาฟุตบอล]

“สมาคมในยุคที่แล้ว ได้ขายลิขสิทธิ์ถ่ายทอดสดในต่างประเทศ ทั้งไทยลีก 1 ไทยลีก 2 และไทยลีก 3 และแป้งก็ซื้อกลับมา ด้วยเงินของสมาคมอันมีกระเบียดกระเสียร” 

“สมาคมไม่ได้ขายแค่ลิขสิทธิ์ต่างประเทศ แต่ยังได้ขายสิทธิ์ที่นำมาซึ่งผลประโยชน์น่าจะสูงสุด แก่คนนอก นั่นคือ Data Analytics และ Gaming Rights ในสมาคมฟุตบอลต่างชาติ ทุกคนรู้อยู่แล้วว่าสองสิ่งนี้ นำมูลค่าสูงสุดมาให้แก่สมาคมฟุตบอลได้ แป้งไปขอซื้อคืนเขาไม่ขาย ใครจะโง่ขายกลับมา ขายไปถึงปี 2571 ให้กับแพลตฟอร์มของ มาเลเซีย”

อธิบายคร่าวๆ Data Rights เป็นข้อมูลสถิติการแข่ง ที่ใช้สำหรับวิเคราะห์ต่อ อย่าง เปอร์เซ็นต์การบุก เปอร์เซ็นต์การครองบอล จำนวนใบเหลืองใบแดง จำนวนการทำฟาวล์ เป็นต้น ซึ่งเก็บข้อมูล เพื่อใช้ประโยชน์ผ่านในการถ่ายทอดสด 

ขณะที่ Gaming Rights ก็คือข้อมูลลักษณะเดียวกัน ที่ถูกนำมาใช้เพื่อกิจกรรมความบันเทิง อย่างเกมกีฬา 

ระหว่างการแถลง เอกพล พลนาวี เลขาธิการสมาคมฯ มีการขยายความเพิ่มเติมว่า ข้อมูลและสถิติต่างๆ นั้น ไม่ใช่เพียงของไทยลีก แต่ยังรวมถึงทีมชาติไทย ซึ่งถูกนำไปใช้ ‘betting’ หรือการเดิมพัน ซึ่งขาดกันไม่ไม่ได้อยู่แล้วในโลกของกีฬา โดยเฉพาะธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับเว็บพนัน

ถึงตอนนี้ “ท่านจะช็อกกว่านั้น” ประโยคเริ่มต้น ก่อนการเปิดประเด็น ของมาดามแป้ง จึงอาจไม่เกินจริง เพราะกระแสตอบรับและข้อกังวลของคนในสังคม ดูจะไปในทิศทางนั้น

บ้างมองว่า เมื่อถูกขายออกไป สมาคมฯ ไม่มีสิทธิควบคุมการใช้งานข้อมูล นั่นเท่ากับ หากถูกใช้เพื่อการพนัน ไปจนถึงการล็อกผลฟุตบอล ทั้งที่ไม่ได้ตั้งใจ ก็อาจสร้างผลเสียให้กับภาพลักษณ์ฟุตบอลไทย รวมถึงตัวนักกีฬาเอง 

และอย่างที่มาดามแป้งกล่าวไว้ว่า ‘สิ่งนี้นำมูลค่าสูงสุดมาให้แก่สมาคมฟุตบอลได้’ การขายโดยที่ไม่ถูกรับรู้ในวงกว้าง จึงสร้างข้อสงสัยเรื่องผลประโยชน์ทับซ้อน และปิดโอกาสให้สมาคมฯ ใช้ประโยชน์จากข้อมูลนี้เต็มประสิทธิภาพในระยะยาว นั่นเอง

อย่างไรก็ดี คงต้องรอการยืนยันในรายละเอียด ว่าข้อมูลที่ถูกขายไปในเกี่ยวข้องกับอะไร หรือมีความสำคัญมากน้อยเพียงใด รวมถึงว่าผ่านการรับรู้และซื้อขายถูกต้องตามระเบียบหรือไม่ ซึ่งคงไม่มีใครตอบได้ชัดเจนเท่า พล.ต.อ.สมยศ พุ่มพันธุ์ม่วง อดีตนายกสมาคมฯ 

[Sports Analytics เปลี่ยนโลกของกีฬายังไง?]

สำหรับ การวิเคราะห์ข้อมูลกีฬา ถือเป็นศาสตร์และศิลป์ในการใช้เทคนิคการวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อพัฒนาผลงานของนักกีฬาและสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน และการที่จะได้มาจึงต้องอาศัยการจัดเก็บข้อมูลอย่างเป็นระบบ

ตามข้อเขียนของ Master’s in Data Science เขียนอธิบายไว้อย่างน่าสนใจว่า ผู้จัดการทีมกีฬา สามารถใช้ข้อมูลเหล่านี้ วางแผนเตรียมพร้อมก่อนการแข่งขัน ซึ่งเป็นสิ่งที่สโมสร รวมถึงทีมกีฬาอาชีพเลือกใช้ ผ่านการเก็บข้อมูล เช่น ข้อมูลคู่แข่ง ข้อมูลสภาพอากาศขณะแข่ง สถิติการแข่ง เป็นต้น

การวิเคราะห์นักกีฬา ไม่เพียงถูกใช้เพื่อพัฒนาผลงานของนักกีฬา วางแผนการฝึกซ้อม ป้องกันอาการบาดเจ็บของนักกีฬา หรือการจัดทีมที่สมบูรณ์แบบ เพื่อชัยชนะของการแข่งขันเท่านั้น แต่ในเชิงธุรกิจยังใช้วิเคราะห์ ‘แฟนกีฬา’ เพื่อหาโอกาสทำกำไรจากการขายสินค้า และขยายแผนการตลาดไประดับโลก

ขณะเดียวกัน หากข้อมูลชุดนี้ตกไปอยู่ในมือคู่แข่ง ก็ไม่ต่างกับสปายดีๆ นี้เอง เพราะไม่จำเป็นต้องไปวิเคราะห์คู่แข่งถึงริมสนาม หรือไล่ย้อนดูบันทึกการถ่ายทอดสดย้อนหลังให้เสียเวลา ข้อมูลชุดนี้จะช่วยสอดแนม และแสดงผลลัพธ์ให้แบบมืออาชีพ

และสุดท้าย หากไปอยู่ในแวดวงนักเสี่ยงโชค พวกเขาก็จะใช้ประกอบการตัดสินใจได้ แถมบริษัทรับพนันก็จะใช้ข้อมูลชุดเดียวกันนั่นแหละ ในการจูงใจให้คนมาร่วมเดิมพัน ด้วยเหตุผลว่า โอกาสชนะมีมากเพราะมีข้อมูลสถิติสนับสนุน ไม่ได้พึ่งผีพึ่งเจ้าอย่างที่ผ่านมา.