‘ 30 ชั่วโมง เดิมพันด้วยชีวิต’ ปฏิบัติการช่วยตัวประกัน ถูกจับบนรถไฟในปากีสถาน

“มีเสียงระเบิด ทันใดนั้นพวกก่อการร้ายก็เข้ามาในรถไฟพร้อมอาวุธครบมือ แล้วเริ่มยิงใส่ผู้คนทันที เสียงกรีดร้องดังระงมไปทั่ว”

คำบอกเล่าจากหนึ่งในผู้โดยสารรถไฟ Jaffar Express ที่ถูกจี้โดยกลุ่มแบ่งแยกดินแดน ขณะกำลังเดินทางพาผู้โดยสารหลายร้อยชีวิตไปยังจุดหมายปลายทางในภาคตะวันตกเฉียงเหนือของปากีสถาน

คงเพียงพอให้เห็นภาพความตื่นตระหนกตั้งแต่วินาทีแรกที่เกิดเหตุ โดยไม่ต้องมีคำขยายความใดๆ เพิ่มเติม แต่ที่บีบหัวใจกว่านั้น คือผู้บริสุทธิ์นับร้อยชีวิตต้องติดอยู่ในรถไฟโดยไม่รู้ชะตากรรมของตัวเองนานกว่า 30 ชั่วโมง

และแน่นอนว่า 30 ชั่วโมงนั้น ก็บีบหัวใจคนทั่วโลกเช่นเดียวกัน เกิดอะไรขึ้นในปากีสถาน กลุ่มแบ่งแยกดินแดนที่ก่อเหตุนี้คือใคร พวกเขาต้องการอะไรจากการจี้รถไฟครั้งนี้ Explainer สรุปให้ตั้งแต่ต้นจนจบในโพสต์เดียว

1) เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นในช่วงบ่ายของวันที่ 11 มีนาคม 2568 ขณะที่รถไฟสาย จาฟาร์ เอ็กซ์เพรส (Jaffar Express) กำลังเดินทางจากเมืองเควตตา (Quetta) ในแคว้นบาลูจิสถาน (Balochistan) มุ่งหน้าไปยังปลายทางที่เมืองเปศวาร์ (Peshawar) ของแคว้นแคบาร์ ปัคตูนควา (Khyber Pakhtunkhwa)

2) รถไฟขบวนนี้ออกเดินทางจากสถานีต้นทางในเวลา 9.00 น. พร้อมกับผู้โดยสารประมาณ 450 คน โดยตามกำหนดการจะใช้เวลาราว 34 ชั่วโมง ไปถึงจุดหมายปลายทาง ซึ่งอยู่ห่างออกไปกว่า 1,600 กิโลเมตร

3) แต่หลังออกเดินทางจากเมืองเควตตามาแค่ประมาณ 160 กิโลเมตร มาถึงอุโมงค์ในเขตเมืองซิบิ (Sibi) ซึ่งเป็นพื้นที่ห่างไกลของแคว้นบาลูจิสถาน รถไฟถูกดักวางระเบิดบนรางจนวิ่งต่อไปไม่ได้

4) ก่อนที่ชายฉกรรจ์หลายสิบคนจะถืออาวุธบุกขึ้นไปปฏิบัติการจี้รถไฟ จับผู้โดยสารเป็นตัวประกัน และเริ่มลงมือสังหารผู้โดยสารบางคน แต่ยังโชคดีที่มีตัวประกันบางส่วนหนีออกมาได้

5) ต่อมา กองกำลังปลดปล่อยบาลูจิสถาน หรือ BLA ซึ่งเป็นกลุ่มติดอาวุธแบ่งแยกดินแดนในแคว้นบาลูจิสถาน ออกมาอ้างว่าเหตุการณ์นี้เป็นฝีมือของพวกเขา

6) BLA เรียกร้องให้รัฐบาลปากีสถานปล่อยตัวชาวบาโลชที่ถูกจับเป็นนักโทษการเมืองออกมาภายใน 48 ชั่วโมง มิเช่นนั้นพวกเขาจะสังหารตัวประกันทั้งหมด

7) พอ BLA ออกมาอ้างแบบนี้ ทำให้สถานการณ์ยิ่งเครียดขึ้น เนื่องจาก BLA ถือเป็นกลุ่มติดอาวุธชาติพันธุ์ใหญ่สุดที่เป็นปรปักษ์กับรัฐบาลปากีสถาน และที่ผ่านมาก็มีการเคลื่อนไหว ก่อเหตุรุนแรงอยู่หลายครั้ง

8 ) กลุ่มติดอาวุธกลุ่มนี้มีฐานที่มั่นหลักอยู่ในแคว้นบาลูจิสถาน ซึ่งเป็นแคว้นที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในปากีสถาน ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศ มีพรมแดนติดกับอัฟกานิสถาน อิหร่าน และทะเลอาหรับ

9) ต้นสายปลายเหตุที่ BLA ขัดแย้งกับรัฐบาลปากีสถาน ก็เพราะแคว้นบาลูจิสถานแห่งนี้ เป็นบริเวณที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติจำนวนมาก มีทั้งก๊าซธรรมชาติ น้ำมัน ถ่านหิน ทองแดง รวมถึงทองคำ แต่กลับเป็นแคว้นที่ยากจนที่สุดในประเทศ

10) ทำให้ชาวบาลูจิสถานรู้สึกว่าตัวเองไม่ได้รับความยุติธรรม และถูกเอาเปรียบ เพราะรัฐบาลเอาทรัพยากรของพวกเขาไปพัฒนาแต่แคว้นอื่นๆ

11) พอไม่พอใจหนักขึ้นๆ ประชาชนบางส่วนก็เริ่มมีความต้องการอยากจะแบ่งแยกดินแดน ลุกขึ้นมาจับอาวุธ สู้กับรัฐบาลกลางมาจนทุกวันนี้

12) จริงๆ แล้ว BLA เคลื่อนไหวมานานหลายสิบปีแล้ว แต่เพิ่งจะมาเป็นที่รู้จัก ถูกพูดถึงในช่วงศตวรรษที่ 20 หลังจากที่พวกเขาเริ่มก่อเหตุรุนแรงขึ้น และบ่อยขึ้นเรื่อยๆ

13) จนมาถึงปฏิบัติการล่าสุด คือการบุกจี้รถไฟสาย Jaffar Express ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นการก่อเหตุที่อุกอาจ และถือเป็นเหตุการณ์จี้รถไฟครั้งแรกที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์ปากีสถาน

14) ที่สำคัญกว่านั้น นี่เป็นการก่อเหตุที่ท้าทายรัฐบาลและกองทัพปากีสถานอย่างมาก เพราะไม่ใช่แค่มีพลเรือนถูกจับเป็นตัวประกันจำนวนมาก

15) แต่ปฏิบัติการช่วยเหลือตัวประกันยังดำเนินไปอย่างยากลำบาก เพราะผู้ก่อเหตุ ใช้วิธีติดระเบิดฆ่าตัวตายไว้กับตัวเองและไปนั่งปะปนกับผู้โดยสารคนอื่นๆ ทำให้ทหารต้องใช้ความระมัดระวังในการช่วยเหลือ

16) จากการเปิดเผยของกองทัพปากีสถาน การช่วยเหลือตัวประกันในครั้งนี้ต้องใช้กำลังหลายร้อยนายทั้งจากกองทัพอากาศ และหน่วยรบพิเศษ มาร่วมกันปฏิบัติการ

17) หลังผ่านไปนานกว่า 30 ชั่วโมง สุดท้าย กองทัพก็สามารถช่วยเหลือผู้โดยสารที่ยังอยู่บนรถไฟเกือบ 350 คนได้สำเร็จ โดยกลุ่มติดอาวุธถูกสังหาร 33 คน มีตัวประกันเสียชีวิต 21 คน และทหารเสียชีวิตไป 4 นาย