ปล่อยมือถือแบตหมด อาจกู้เงินไม่ผ่าน เข้าใจ ‘ข้อมูลทางเลือก’ (Alternative Data) ก่อนขอสินเชื่อ

หากยังจำกันได้ TODAY Bizview เคยนำเสนอเรื่อง ‘ตอบไลน์ช้า อาจกู้เงินยาก’ ไปเมื่อ 1-2 ปีก่อน เพราะพฤติกรรมการตอบไลน์ถือเป็น ‘ข้อมูลทางเลือก’ (Alternative Data) ที่บรรดาผู้ให้บริการสินเชื่อนำมาใช้ประเมินความเสี่ยงลูกค้า

ยิ่งลูกค้ากลุ่มที่เดิมเข้าไม่ถึงบริการทางการเงินของธนาคาร (Underbanked) เช่น เป็นพ่อค้าแม่ขาย ประกอบอาชีพอิสระ ไม่มีสลิปเงินเดือนเหมือนพนักงานออฟฟิศ ข้อมูลเหล่านี้ยิ่งมีประโยชน์

แต่ความสนุกของการใช้ Alternative Data ไม่ได้หยุดอยู่แค่การตอบไลน์เท่านั้น ล่าสุดภายในงาน AWS FSI Panel Discussion ซึ่งจัดโดย บริษัท อะเมซอน เว็บ เซอร์วิสเซส (ประเทศไทย) จำกัด (AWS ประเทศไทย)

มีผู้ให้บริการทางการเงิน 2 ราย ได้แก่ ‘ตุลย์ โรจน์เสรี’ ผู้บริหารสายงานข้อมูลและการวิเคราะห์ ธนาคารกรุงศรีอยุธยา จำกัด (มหาชน) และ ‘ถิรนันท์ อรุณวัฒนกูล’ ประธานเจ้าหน้าที่ปฏิบัติการของ MONIX มาเล่าประสบการณ์การใช้ข้อมูลเพื่อกลุ่ม Underbank

โดยช่วงหนึ่ง กรุงศรีฯ แชร์ว่า พฤติกรรมการชาร์จแบตเตอรี่โทรศัพท์มือถือก็มีผลต่อการประเมินสินเชื่อ ซึ่งคนที่ปล่อยให้แบตฯ หมด หรือปล่อยให้แบตฯ เหลือ 1% มักจะขอกู้ไม่ผ่าน เทียบกับคนที่แบตฯ ลด 50% แล้วชาร์จ กลุ่มหลังดูจะมีวินัยมากกว่า

นอกจากเรื่องของการชาร์จแบตฯ แล้ว ทั้ง 2 คนยังมาร่วม อุตสาหกรรมบริการทางการเงินในประเทศไทย (Financial Services Industry: FSI) กำลังเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วซึ่งขับเคลื่อนโดยนวัตกรรมทางเทคโนโลยี

รวมถึงแนวทางและข้อกำหนดต่างๆ จากภาครัฐ ความสามารถในการปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้จึงเป็นปัจจัยสำคัญสำหรับผู้ให้บริการทางการเงินในการให้บริการลูกค้าได้ดียิ่งขึ้น และเพิ่มการเข้าถึงบริการทางการเงินในประเทศไทย

[ บทบาทของกรุงศรีและ MONIX ในอุตสาหกรรมการเงิน รวมถึงกลยุทธ์ในการเข้าถึงกลุ่มที่ไม่ได้รับบริการการเงินที่เพียงพอ ]

MONIX: กำลังร่วมมือกับพาร์ทเนอร์ในการช่วยกลุ่มคนที่มีรายได้ต่ำในการหางานบนแพลตฟอร์มของ MONIX เช่น อาชีพหมอนวด แคชเชียร์ คนขับรถ โดยไม่จำเป็นต้องเป็นลูกค้าที่มีการกู้เงินจาก MONIX

นอกจากนี้ MONIX ยังช่วยในการฝึกอบรมตามสายวิชาชีพต่างๆ ให้บุคคลเหล่านี้มีทักษะที่จำเป็นและสามารถหางานได้ง่ายขึ้น และสอนวิธีการพัฒนาคะแนนเครดิตให้สามารถกู้เงินได้ง่ายขึ้น

กรุงศรี: กลยุทธ์ ‘Krungsri One Retail’ ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อผสานความร่วมมือระหว่างธนาคาร, กรุงศรี คอนซูมเมอร์ และกรุงศรี ออโต้ เพื่ออำนวยความสะดวกและเพิ่มประสบการณ์ที่ดีให้กับลูกค้า

อีกทั้งยังเน้นเพิ่มศักยภาพการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกให้ทุกหน่วยงาน เพื่อเข้าใจพฤติกรรมผู้บริโภคและตอบโจทย์ลูกค้าได้ดียิ่งขึ้น

[ มุมมองเกี่ยวกับแนวโน้มสำหรับประเทศไทยด้านการส่งเสริมการเข้าถึงบริการทางการเงิน ]

กรุงศรี: เน้นการร่วมมือกับคู่ค้าต่างๆ เพื่อวิเคราะห์โปรไฟล์ผู้บริโภคโดยไม่ต้องพึ่งพาเอกสารเช่น หนังสือเดินบัญชี (Statement) จากธนาคารหรือสลิปเงินเดือน โดยอาจจะคำนึงถึงปัจจัยอื่นๆ เช่นการมีรายได้เข้าอย่างสม่ำเสมอทำให้มีความผ่อนปรนมากขึ้นในการเสนอสินเชื่อรายย่อย

จากที่เมื่อก่อนธนาคารพาณิชย์รูปแบบเดิม (Traditional Banking) มีข้อกำหนดมากมายในการปล่อยกู้ ปัจจุบันธุรกรรมจำนวนมากสามารถทำได้ทางออนไลน์หรือผ่านแอปพลิเคชันมือถือโดยไม่จำเป็นต้องไปที่สาขาธนาคาร

อีกทั้งยังมีสินค้าทางการเงินรูปแบบใหม่ๆ ให้เห็นทุกวัน เช่น การเพิ่มเครดิตในสินค้าราคาไม่แพงอย่าง ‘ซื้อก่อนจ่ายทีหลัง’ (Buy Now Pay Later) ที่มีแม้กระทั่งสำหรับการซื้อกาแฟและสินค้าอื่นๆ ในชีวิตประจำวัน

MONIX: ไปในทิศทางเดียวกันแต่คนละรูปแบบ เนื่องจาก MONIX เป็นการ Spin off จากธนาคารไทยพาณิชย์ (SCB) ทำให้มีความจำเป็นในการลดต้นทุนการดำเนินงาน โดยการตัดค่าใช้จ่ายด้านการสร้างสาขาและการจ้างมนุษย์ เพื่อให้สามารถอยู่รอดได้ MONIX จึงพึ่งพาเทคโนโลยีเป็นอย่างมาก

กลุ่มลูกค้าหลักของ MONIX คือบุคคลที่ไม่ได้รับบริการทางการเงินอย่างเพียงพอ โดยสินค้าทางการเงินใหม่ๆ ที่ถูกออกแบบมาจะต้องอยู่ได้ในระยะยาวและตอบโจทย์ลูกค้ากลุ่มนาโนไฟแนนซ์ เช่น การใช้เอกสารรับรองต่างๆ น้อยลงและการอนุมัติที่เร็วยิ่งขึ้น

[ ความสำคัญของเทคโนโลยีในการสร้างสรรค์หรือขยายบริการทางการเงิน ]

MONIX: เป็นบริษัทที่เกิดมาแบบดิจิทัล (Digital Born) โดยมอบบริการให้ลูกค้าผ่านช่องทางออนไลน์ทั้งหมด ฉะนั้นเทคโนโลยีจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก พฤติกรรมผู้บริโภคมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาตามฤดูกาลและขึ้นอยู่กับปัจจัยทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง เช่น

โควิด-19 หรือสงคราม ทำให้องค์กรต้องปรับตัวให้ทันต่อมุมมองพฤติกรรมลูกค้า เพื่อสร้างผลิตภัณฑ์และนวัตกรรมใหม่ๆ ที่สอดคล้องกับความต้องการของลูกค้า เทคโนโลยีมีบทบาทสำคัญในการนำสินค้าใหม่ออกสู่ตลาด ตั้งแต่โครงสร้างพื้นฐาน ไปจนถึงการทำการตลาด

กรุงศรี: กรุงศรีเลือกที่จะจับมือกับผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีต่างๆ เพื่อใช้เทคโนโลยีได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด แม้ว่าสัดส่วนการใช้งานหลักจะยังคงเป็นแบบ On-Premise แต่ระยะหลังเริ่มมีการใช้งานระบบคลาวด์มากขึ้น กรุงศรีมองว่าการร่วมมือกับผู้เชี่ยวชาญในด้านเทคต่างๆ เช่น

AWS สำหรับการใช้งานคลาวด์ ทำให้สามารถเร่งสร้างนวัตกรรมใหม่ๆ ได้ไวขึ้นโดยไม่ต้องเริ่มจากศูนย์ ทั้งนี้การใช้งานบนคลาวด์ยังสามารถลดต้นทุนจากการซื้ออุปกรณ์และโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ อีกทั้งยังช่วยในการปรับขนาดขึ้นหรือลง (Scalable) ได้อย่างง่ายดายอีกด้วย

[ การอนุญาตให้จัดตั้งธนาคารไร้สาขา (Virtual Bank) มีความจำเป็นมากน้อยแค่ไหนและมีประโยชน์อย่างไรบ้าง ]

กรุงศรี: แน่นอนว่าลูกค้าย่อมได้รับประโยชน์จากตัวเลือกที่เพิ่มขึ้นและการเปิดกว้างของการแข่งขันในหมู่ผู้ให้บริการทางการเงิน โดยกรุงศรีมีความมุ่งมั่นที่จะนำจุดเด่น ซึ่งก็คือความน่าเชื่อถือ มาต่อยอด ให้สอดคล้องกับนโยบายของธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ด้าน Open Competition, Open Infrastructure และ Open Data

[ อะไรคือข้อจำกัดและความท้าทายสำหรับการส่งเสริมการเข้าถึงบริการทางการเงิน และ MONIX มีวิธีไหนในการแก้ไขปัญหานี้บ้าง ]

MONIX: ปัญหาหลักคือกลุ่มลูกค้าเราที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการทางการเงิน (Underserved) มี Footprint เช่น เอกสารรองรับทางการเงินที่ไม่เพียงพอ

ซึ่งวิธีแก้ปัญหาของเราคือการใช้ Alternative Data บวกกับการวิเคราะห์ปัจจัยอื่นๆ เช่น เศรษฐศาสตร์มหภาคและแนวโน้มของตลาดในแต่ละช่วง การเสนอผลิตภัณฑ์ทางการเงินใหม่ๆ จึงต้องพึ่งพาเทคโนโลยีเป็นอย่างมาก

ยกตัวอย่างเช่น การสร้างเอกสารยืนยันตัวตนผ่านทางอิเล็กทรอนิกส์ (e-KYC) เพื่อออนบอร์ดลูกค้ารายใหม่จะต้องไม่ยุ่งยากซับซ้อนแต่ในขณะเดียวกันป้องกันการฉ้อโกงได้

แต่ในปัจจุบันได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานมากมาย เช่น ธปท.ทำให้องค์กรอย่าง MONIX สามารถรับคำแนะนำและแก้ไขปัญหาอุปสรรคต่างๆ ได้ง่ายขึ้น

[ ภาครัฐให้ความสำคัญในการช่วยให้ผู้คนเข้าถึงระบบการเงินมากขึ้นได้อย่างไร ]

กรุงศรี: ด้วยแนวทางต่างๆ เช่น Open Data และดีสเตทเม้นท์ (dStatement) ทำให้ลูกค้าที่มีบัญชีในหลายธนาคารสามารถโอนถ่ายข้อมูลระหว่างธนาคารได้ง่ายยิ่งขึ้น (ลูกค้าต้องได้รับความยินยอม)

โดยข้อมูลเช่น Statement สามารถถูกส่งจากธนาคารหนึ่งสู่อีกธนาคาร ทำให้มีการแบ่งฐานข้อมูลและมีความเข้าใจสถานะการเงินของลูกค้าที่ครอบคลุมยิ่งขึ้น

MONIX: หน่วยงานกำกับดูแลมีบทบาทมากขึ้นในการช่วยเหลือและหาแนวทางร่วมกับผู้ให้บริการทางการเงินได้เข้าถึงลูกค้าได้ดียิ่งขึ้น และประสบการณ์การใช้งานเป็นไปได้อย่างราบรื่นขึ้น ยกตัวอย่างเช่นกระบวนการทำ e-KYC ที่สะดวกและง่ายขึ้น

[ มุมมองไปสู่แนวโน้มเทคโนโลยีในอนาคต ]

กรุงศรี: เวลานี้ไม่พูดถึง Generative AI คงไม่ได้ แต่สิ่งที่สำคัญคือการหากรณีการใช้งาน (Use Case) ที่เหมาะสมไม่ได้เพียงแต่ตามกระแส

ยกตัวอย่างการใช้งาน กรุงศรีกำลังหาวิธีการใช้ Generative AI เพื่อช่วยนักพัฒนาในการเขียนโค้ด เพื่อให้นักพัฒนาทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นและอาจลดค่าใช้จ่ายกับจำนวนพนักงานด้านนี้ได้ในอนาคต

MONIX: กำลังทดลองกับ Generative AI เช่นกัน แต่เน้นกรณีการใช้งานด้าน Speech-to-text / Text-to-speech เพื่อช่วยลูกค้าในกระบวนการกรอกข้อมูล รวบรวมฐานข้อมูลภายในองค์กร หรือแม้กระทั่งการสร้าง feature Q&A ในการถามตอบให้ข้อมูลลูกค้า

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นจะต้องคำนึงถึงความคุ้มค่าด้านราคาและประสิทธิภาพ ไม่ใช่แค่การตามเทรนด์แต่ต้องมีการปรับให้เหมาะสมกับโมเดลธุรกิจของ MONIX เองด้วย