“มีพระแท้รุ่นนิยมอยู่กับตัว ก็เหมือนมีเงินสดอยู่ในมือ” ประโยคนี้อาจพอทำให้เห็นภาพว่าทำไมวงการพระเครื่องถึงได้รับความสนใจจากคนรุ่นใหม่ที่มองพระเป็นสินทรัพย์เพื่อการลงทุนมากขึ้นเรื่อยๆผิดจากในอดีตที่วงการพระเครื่องมักถูกมองว่าเป็นวงการลึกลับที่มีแต่ความน่ากลัวในสายตาของคนทั่วไปและการเก็บสะสมพระก็ด้วยวัตถุประสงค์ในด้านพุทธคุณเป็นหลัก

เรื่องนี้อาจต้องยกประโยชน์ให้กับเทคโนโลยีที่ทำให้วงการพระเครื่องสามารถเข้าถึงง่ายขึ้นจากไลฟ์ของเหล่าบรรดาเซียนทั้งมือฉมังมือสมัครเล่นอินฟลูเอนเซอร์ต่างๆรวมไปถึงข้อมูลมากมายในโลกอินเทอร์เน็ตที่ทำให้คนธรรมดาเข้าไปหาความรู้เกี่ยวกับพระเครื่องง่ายขึ้นกว่าเดิม

แต่สนามพระเครื่อง ก็ยังคงไม่ใช่สนามที่คนทั่วไปจะลงไปเล่นเพื่อเก็งกำไรได้ง่ายๆ คิดจะลงสนามนี้ ไม่ใช่แค่รู้เรื่องพระแล้วจะเพียงพอ  สำนักข่าวทูเดย์ มีโอกาสได้พูดคุยกับ คุณสถาพร วิจิตรสุนทร หรือ ‘เอ็ม หัตถ์เทพ’ เซียนพระชื่อดังในยุคออนไลน์มาบอกเล่าสถานการณ์ที่เปลี่ยนไปของตลาดพระเครื่องและกลโกงต่างๆในวงการพระที่มือใหม่ควรต้องรู้ก่อนคิดลงสนามจริง

ราคาพระเครื่อง ขึ้นอยู่กับคนกำหนด

ความน่าสนใจของตลาดพระเครื่องอยู่ตรงที่ตลาดนี้เป็นตลาดใหญ่ที่มีมูลค่ามหาศาลมาเป็นเวลานานที่สำคัญยังต่างจากตลาดทั่วไปตรงที่มูลค่าในตลาดไม่ได้ขึ้นอยู่กับกลไกลที่มีความซับซ้อนอะไรมากไปกว่าการกำหนดราคากันเองในตลาด

อย่างพระรุ่นที่ได้รับความนิยมเป็นพระหายากและเป็นที่ต้องการของตลาดก็จะมีราคาแพงยิ่งหายากมากและเป็นที่ต้องการมากเท่าไหร่ก็จะยิ่งมีราคาสูงขึ้นเท่านั้น

ตรงนี้เองที่ทำให้ตลาดพระเครื่องกลายมาเป็นตลาดที่ถูกมองว่าเป็นหนึ่งในทางเลือกสำหรับการลงทุนเพราะที่ผ่านมามีการพิสูจน์ให้เห็นแล้วว่าพระเก่าที่ดังๆได้รับความนิยมมักจะมีราคาแพงขึ้นๆเรื่อยๆ

แต่ใครที่คิดจะเข้าไปลงเล่นในตลาดพระเครื่อง คงต้องทำความเข้าใจกลไกลในตลาดนี้ให้ถ่องแท้เสียก่อน ซึ่งเรื่องนี้ เซียนพระอย่างคุณเอ็ม เล่าให้ทูเดย์ฟังว่า เมื่อก่อนการกำหนดราคาพระเครื่องขึ้นอยู่กับเซียนที่เป็นคนรับซื้อพระเป็นคนกำหนด

จนพระเครื่องได้รับความนิยมในโลกออนไลน์มากขึ้นมีการซื้อขายพระกันผ่านช่องทางออนไลน์ทำให้ตอนนี้คนที่กำหนดราคาพระกลายเป็นคนที่มีพระอยู่ในมือเจ้าของพระมีสิทธิ์เลือกว่าจะปล่อยพระกับใครในราคาเท่าไหร่ก็ตามที่พึงพอใจ

คุณเอ็มบอกว่า นี่เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในตลาดพระเครื่องตั้งแต่โซเซียลมีเดียได้รับความนิยมขึ้นมา ซึ่งถือเป็นเรื่องดีที่ทำให้ตลาดพระเครื่องเติบโตขึ้นอย่างก้าวกระโดดในช่วงที่ผ่านมา

สนามทดลองฝีมือของเซียนพระมือใหม่

แต่แม้ว่ายุคออนไลน์จะทำให้ตลาดพระเครื่องโตขึ้นพระเครื่องได้รับความนิยมจากคนทั่วไปมากขึ้นและด้วยความที่อินเทอร์เน็ตทำให้การหาความรู้เกี่ยวกับพระเครื่องเป็นเรื่องง่ายขึ้นกว่าเดิมเลยทำให้มีเซียนพระมือใหม่ผุดขึ้นมามากมายตามไปด้วย

ถึงกระนั้นวงการพระเครื่องก็ยังคงเป็นวงการที่ท้าทายสำหรับทั้งเซียนพระมือเก่าและมือใหม่อยู่เหมือนเดิมโดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่เพิ่งคิดจะลงสนามนี้

คุณเอ็มเล่าว่า หนึ่งในกลโกงที่มือใหม่ต้องระวัง คือสิ่งที่ในวงการพระเรียกว่า ‘การบังราคา’ คือการที่เซียนพระปิดบังราคาที่แท้จริงของพระองค์นั้นๆโดยใช้วิธีการเลี่ยงที่จะบอกราคารับซื้อกับผู้ที่นำพระมาปล่อยหรืออาจจะบอกราคาต่ำกว่าความเป็นจริงแล้วคอยสังเกตท่าทีของเจ้าของพระว่าพึงพอใจสามารถปิดจบได้ที่ราคาเท่าใด

หรืออีกวิธีการหนึ่งที่เป็นกลโกงซึ่งมักถูกนำมาใช้กับมือใหม่ คือการที่เซียนที่รับซื้อพระใช้วิธีการเบี่ยงประเด็น ไม่บอกราคาพระตรงๆ แต่ใช้ตัวละครอีกคนหนึ่งมาช่วยตีราคาพระ เพื่อกดราคาพระให้ต่ำลง 

วิธีการแบบนี้ในวงการพระเรียกว่าเป็น ‘การตอกตะปู’ กดราคาพระ โดยเซียนที่รับซื้อพระรู้กันกับบุคคลที่ 3 ที่มาช่วยตีราคา

‘พระเครื่อง’ ไม่ได้มีแค่พระแท้กับพระเก๊

อีกประเด็นสำคัญที่มือใหม่ที่คิดจะลงตลาดพระต้องควรระวังคุณเอ็มเล่าให้ฟังว่าแต่ยังมีพระที่ผ่านการซ่อมแซมให้ดูเป็นพระที่สมบูรณ์มีการอุดโป๊วซ่อมแซมรอยแตกพระหรือแม้แต่การกรอเพื่อให้องค์พระมีความคมชัดขึ้นจะได้ขายได้ราคาดีขึ้น

คุณเอ็มบอกว่า ถ้าเป็นเมื่อก่อน การทำแบบนี้ค่อนข้างตรวจยาก ต้องใช้เครื่องเอ็กซเรย์ตรวจดูถึงจะรู้ ส่วนปัจจุบันถึงแม้ว่าจะมีเครื่องไม้เครื่องมือที่ช่วยให้ตรวจสอบง่ายขึ้น กลโกงนี้ก็ยังคงถูกนำมาใช้หลอกขายพระให้กับคนที่ไม่มีความรู้มากพอ กว่าที่เจ้าของพระจะรู้ตัวว่าถูกหลอกขายก็เมื่อเวลาผ่านไปนาน 2-3 ปีเมื่อวัสดุที่นำมาใช้ซ่อมพระเริ่มเสื่อมถึงมองเห็นว่าพระมีส่วนที่เสียหาย

ส่วนอีกกรณีที่น่าสนใจและต้องระวังไม่แพ้กันคือการที่เซียนหรือคนที่มีความรู้เรื่องพระสร้างพระปลอมหรือพระเก๊ที่เหมือนจริงมากๆมาปล่อยในตลาดโดยอาจจะอาศัยเซียนพระที่มีชื่อเสียงเป็นคนปล่อยให้เมื่อพระที่ถูกทำปลอมขึ้นมาขายออกไปได้ก็เท่ากับว่าพระองค์อื่นๆที่ผลิตในล็อตเดียวกันก็จะขายได้เหมือนกันเพราะจะมีจุดสังเกตหรือมวลสารในลักษณะเดียวกันกลายเป็นว่าพระปลอมถูกทำให้เข้าใจว่าเป็นพระแท้ขึ้นมา

เซียนพระด้วยกัน ยังวางงานกันเอง

จากกลโกงที่เล่ามาคงพอทำให้เห็นภาพความท้าทายในวงการพระที่มือสมัครเล่นควรต้องระวังที่สำคัญกว่านั้นอีกเรื่องหนึ่งที่ควรตระหนักไว้หากคิดจะลงสนามวงการพระเครื่อง

คุณเอ็มเตือนว่า เรื่องหนึ่งที่ต้องรู้ถ้าจะเข้าวงการพระคือ “วงการนี้ เห็นใครเด่นใครดังไม่ได้ หากมีใครที่โดดเด่นขึ้น ก็จะมีความพยายามดิสเครดิตกันเกิดขึ้น เพราะวงการพระเป็นวงการแห่งการช่วงชิงชื่อเสียง ดังนั้น ถ้าใครพลาด เสียเครดิต เสียความเชื่อมั่น ก็อาจจะไม่ได้สามารถอยู่ในวงการได้อีกต่อไป”

โดยคุณเอ็มยกตัวอย่างกรณีที่เกิดขึ้นจริง ก็คือการที่เซียนหลอกให้คนของตัวเอง นำพระเก๊ไปปล่อยให้เซียนอีกคนหนึ่ง หากเซียนที่ถูกหลอกเชื่อและยอมเช่าพระไปก็จะถูกนำไปพูดถึงในวงการว่า ‘ไม่มีฝีมือ’ ยิ่งไปกว่านั้นหากพลาดเช่าพระเก๊แล้วนำไปปล่อยให้ลูกค้าต่อก็จะยิ่งทำให้เสียความน่าเชื่อถือซึ่งเป็นเรื่องสำคัญมากสำหรับเซียนพระทุกคน

ทั้งหมดนี้อาจกล่าวได้ว่าวงการพระเครื่องก็เหมือนกับสังคมอื่นๆทั่วไปๆที่มีทั้งคนดีและคนไม่ดีปะปนกันอยู่ซึ่งคุณเอ็มแนะนำว่าสิ่งสำคัญก็คือการรู้เท่าทันและการหมั่นหาความรู้เพิ่มเติมอยู่เสมอเพื่อไม่ให้ต้องตกเป็นเหยื่อผู้ที่ฉวยโอกาสจากการเติบโตของตลาดพระเครื่องทุกวันนี้