สงครามชิง EV Hub แห่งอาเซียน เวียดนาม-อินโดเบียดไหล่ ‘ไทย’ รอรับอานิสงส์จีนลงทุนหลัง 2024

สงครามชิง EV Hub แห่งอาเซียน ตอนนี้ ‘เวียดนาม’ เบอร์ 1 ผลิตรถ ‘อินโด’ เบอร์ 1 ลิเธียมแบตเตอรี่ส่วน ‘ไทย’ รอรับอานิสงส์จีนลงทุนหลัง 2024

ก่อนหน้านี้กลายเป็นไวรัลกับข่าว ‘ไทยจะเป็นเจ้าตลาด EV แห่งอาเซียน’ ที่พูดถึงปริมาณการนำเข้า EV ของไทยที่ค่อนข้างโดดเด่นในช่วงครึ่งแรกของ 2022 และการเข้ามาการลงทุนสร้างฐานการผลิต EV จากจีน แต่จริงๆ แล้วสงครามชิง EV Hub แห่งอาเซียนถึงไหนแล้ว ไทยจะมีโอกาสกลายเป็นเจ้าตลาด EV จริงหรือไม่

TODAY Bizview สรุปสาระสำคัญเกี่ยวกับโอกาสของไทยในการเป็น ‘EV Hub’ อาเซียน ที่ควรรู้จากรายงาน Unleashing Thailand’s Electric Mobility Potential จาก อาเธอร์ ดี. ลิตเติล ประเทศไทย มาให้อ่านกัน

1 – รายงานจาก อาเธอร์ ดี. ลิตเติล ประเทศไทย เริ่มอธิบายว่า อุตสาหกรรม EV มีความสำคัญต่อไทยมาก เพราะไทยจำเป็นจะต้องเข้าสู่อุตสาหกรรม EV รักษาตำแหน่ง ‘ศูนย์กลางการผลิตยานยนต์แห่งเอเชีย’ เอาไว้ และดึงเม็ดเงินการลงทุนโดยตรงจากต่างชาติเข้ามา เพราะทั่วโลกกำลังให้ความสนใจอุตสาหกรรมที่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อม

2 – ปัจจุบัน ‘ดัชนีชี้วัดความพร้อมด้านการขับเคลื่อนด้วยระบบไฟฟ้าทั่วโลก’ บอกว่า จาก 15 ประเทศที่ถูกจัดอันดับเข้ามาอย่างนอร์เวย์ จีน เยอรมนี สิงคโปร์ สหราชอาณาจักร สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น สหรัฐอาหรับเอมิเรต เม็กซิโก อินเดีย บราซิล อินโดนีเซีย เวียดนาม แอฟริกา

โดย ‘ไทย’ อยู่ในอันดับ 9 ด้านความพร้อมในการขับเคลื่อนด้วยระบบไฟฟ้าหรืออยู่ในขั้นที่เรียกว่า ‘ตลาด EV เกิดใหม่’ (Emerging EV Market) เช่นเดียวกับสหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์

3 – แต่หากพูดถึงแง่ ‘การผลิตรถยนต์ไฟฟ้า’ อาเธอร์ ดี. ลิตเติล ประเทศไทย มองว่า ปัจจุบัน ‘เวียดนาม’ เป็นอันดับ 1 ในภูมิภาค ‘เอเชียตะวันออกเฉียงใต้’ จากวิสัยทัศน์ที่แข็งแกร่งในด้านการตอบรับการพัฒนาของอุตสาหกรรม EV

ส่วน ‘อินโดนีเซีย’ เป็นอันดับ 1 ในภูมิภาคในด้าน ‘การผลิตลิเธียมแบตเตอรี่’ สำหรับใช้ในยานยนต์ไฟฟ้า โดยมีความแข็งแกร่งจากการถือครองทรัพยากรผลิตแบตเตอรี่อย่าง ‘นิกเกิล’ และฐานประชากรจำนวนมหาศาลที่จะกลายเป็นผู้ใช้ EV ในอนาคต

4 – ส่วน ‘ไทย’ มีความแข็งแกร่งเดิมจากการเป็น ‘ฐานการผลิตรถยนต์แห่งเอเชีย’ แต่พึ่งมีการลงทุนด้าน EV จากจีนเข้ามาในช่วงไม่นาน จึงจะต้องรอดูอานิสงส์จากการลงทุนของจีนหลังปี 2024 เป็นต้นไป แต่เชื่อว่าไทยมีโอกาสจะขึ้นเป็นอันดับ 1 ทางด้าน EV ของภูมิภาคอาเซียนได้ในระยะเวลาอันใกล้

5 – ส่วนของ ‘ยอดขาย’ ในไทย อาเธอร์ ดี. ลิตเติล ประเทศไทย ประเมินว่า ไทยน่าจะพลาดเป้าขายรถ EV ที่ตั้งไว้ 1.123 ล้านคันภายในปี 2030 และต้องเร่งพัฒนาอุปสงค์และอุปทานเพิ่มขึ้น

ยอดขาย EV ในไทยในปี 2020 คือ 1,572 คัน 

คาดเพิ่มเป็นราว 831,161 คันในปี 2030 หรือสูงขึ้นถึง 529 เท่า

คาดว่าอัตราการใช้ EV ภายในปี 2030 จะอยู่ที่

รถยนต์และรถกระบะ 61,000 คัน

รถไฟฟ้า 2 ล้อ 763,000 คัน

รถบัสและรถบรรทุก 7,000 คัน

รายงานระบุว่า ไทยจะบรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้สำหรับรถ 2 ล้อ

แต่จะไม่บรรลุเป้าหมายสำหรับรถยนต์ รถกระบะ รถบัส และรถบรรทุก

6 – อาเธอร์ ดี. ลิตเติล ประเทศไทย ประเมินว่า จุดแข็งของไทย คือ รัฐบาลพยายามผลักดันให้ผู้บริโภคใช้ EV และให้ผู้ประกอบการผลิต EV อย่างเต็มที่ แต่จุดอ่อน คือ โครงสร้างพื้นฐานรองรับผู้ใช้ EV ในไทยยังเติบโตไม่มากพอและทัศนคติคนไทยต่อ EV แม้ดีขึ้น แต่ก็ยังแฝงความกังวล

7 – ความท้าทายของไทยในการเปลี่ยนผ่านสู่ EV 5 อย่าง ได้แก่

– ไทยยังต้องเปลี่ยนผ่านการใช้พลังงาน / จับตาการเปลี่ยนฐานซัพพลายเออร์ชิ้นส่วนยานยนต์

– ไทยจะต้องแข่งขันในด้านซัพพลายเชนของแบตเตอรี่

– ไทยยังต้องพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานสถานีชาร์จ

– ไทยยังต้องสร้างความตระหนักรู้ด้านความเป็นกลางทางคาร์บอนและ EV

– ไทยยังต้องเพิ่มศักยภาพของ EV ไทยในตลาดส่งออก

8 – ดังนั้น สิ่งที่ไทยต้องเร่งทำ 3 อย่าง คือ อย่างแรก พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานสำหรับยานยนต์ไฟฟ้าให้พร้อมสำหรับใช้งานได้อย่างทั่วถึง ไม่ว่าจะเป็นแท่นชาร์จ EV, ศูนย์ซ่อม EV หรือว่าโครงสร้างทางภาษี

อย่างที่สอง คือ หาโมเดล EV ที่หลากหลายและเหมาะกับคนไทย รวมถึงนวัตกรรมแบตเตอรี่ใหม่ๆ ที่เหมาะกับทรัพยากรของไทย อย่างเช่นมอเตอร์ไซค์ไฟฟ้าที่ในไทยมีปริมาณมอเตอร์ไซค์เป็นจำนวนมากและยังมีโอกาสในการพัฒนาอยู่

อย่างที่สาม คือ ตลาดในการส่งออกที่จะต้องเร่งขยายตลาดใหม่ๆ เพราะตลาดรถยนต์เดิมของไทยอย่างญี่ปุ่น จีน และออสเตรเลียมีการคิดค้นและตั้งฐานผลิต EV ของตัวเองแล้ว ในขณะที่ตลาดตะวันออกกลาง บังคลาเทศ และปากีสถานยังออกตัวช้ากว่าไทยและเหมาะเป็นตลาดใหม่

เท่ากับสถานการณ์การแข่งขันแย่งชิงความเป็น EV HUB ของภูมิภาคอาเซียนตอนนี้ มีเวียดนามและอินโดนีเซียเบียดไหล่ชิงความเป็นหนึ่ง ในขณะที่ ‘ไทย’ ที่พึ่งเริ่มเนื้อหอมได้ไม่นาน จะเริ่มเห็นอานิสงส์จากการลงทุนของจีนภายในปี 2024 จึงต้องจับตาโอกาสของไทยในการขยับขึ้นเป็น EV HUB เพื่อรักษาตำแหน่ง ‘ศูนย์กลางการผลิตยานยนต์แห่งเอเชีย’ เอาไว้ให้ได้ในอนาคต