เหล่าผู้นำ 9 ชาติ + ติมอร์-เลสเต เข้าประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 43 ไทยส่งปลัดกระทรวงการต่างประเทศร่วมแทน ‘เศรษฐา’
การประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 43 เปิดฉากขึ้นอย่างเป็นทางการแล้วที่กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย โดยคาดว่าจะมีการหารือประเด็นหลักๆ ในเรื่องของวิกฤตเมียนมา ความตึงเครียดระหว่างชาติมหาอำนาจอย่างสหรัฐฯ และจีน รวมถึงข้อพิพาททะเลจีนใต้
ประธานาธิบดี โจโค วิโดโด ของอินโดนีเซีย กล่าวเปิดการประชุมในวันนี้ (5 ก.ย. 2023) โดยเปรียบอาเซียนเป็นเหมือนเรือลำใหญ่ ที่ต้องรับผิดชอบคนหลายร้อยล้านคนที่อยู่ด้วยกันบนเรือ แม้จะต้องแล่นผ่านพายุ แต่ทุกคนในฐานะผู้นำ จะต้องทำให้เรือลำนี้แล่นต่อไปได้ และเป็นกัปตันบนเรือของตัวเองในการไปสู่สันติภาพ เสถียรภาพ และความเจริญรุ่งเรืองด้วยกัน
โดยในการประชุมครั้งนี้ มีผู้นำและตัวแทนจาก 9 ชาติในอาเซียนเข้าร่วม และมีติมอร์-เลสเตซึ่งมีสถานะเป็นผู้สังเกตการณ์ของอาเซียนเข้าร่วมด้วยเช่นกัน ชาติเดียวที่ไม่ได้ส่งตัวแทนเข้าร่วมคือเมียนมา ที่ไม่สามารถปฏิบัติตามเงื่อนไขได้ คือการส่งผู้แทนที่ไม่ได้เกี่ยวข้องทางการเมืองเข้าร่วม
นอกจากนี้ ยังเป็นการเข้าร่วมประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งแรกของนายกรัฐมนตรี ฮุน มาเนต ของกัมพูชา ที่เพิ่งเข้ามารับตำแหน่งแทน ฮุน เซน เมื่อเดือนก่อน ขณะที่นายกรัฐมนตรี เศรษฐา ทวีสิน ของไทย ไม่ได้เดินทางไปร่วมการประชุม เนื่องจากติดภารกิจนำคณะรัฐมนตรีเข้าถวายสัตย์ปฏิญาณ จึงมอบหมายให้ ศรัณย์ เจริญสุวรรณ ปลัดกระทรวงการต่างประเทศ เข้าร่วมพิธีเปิดแทน
สำหรับการประชุมอาเซียนครั้งที่ 43 จะจัดขึ้นในวันที่ 5-7 กันยายน โดยคาดว่าประเด็นหลักที่หลายฝ่ายจับตามอง คือเรื่องวิกฤตเมียนมา ที่ยืดเยื้อมาตั้งแต่ปี 2021 หลังเกิดการก่อรัฐประหาร แม้ว่าจะมีการกำหนดฉันทามติ 5 ข้อสู่สันติภาพ แต่กลับยังไม่สามารถหยุดยั้งความรุนแรงที่เกิดขึ้นได้
ขณะเดียวกัน ยังมีประเด็นที่เกี่ยวข้องกับชาติมหาอำนาจ ที่ส่งผู้แทนเข้าร่วมการประชุมครั้งนี้ ยกตัวอย่างเช่น รองประธานาธิบดี คามาลา แฮร์ริส ของสหรัฐฯ และ นายกรัฐมนตรี หลี่ เฉียง ของจีน โดยจะมีผู้นำและตัวแทนจากชาติอื่นๆ เข้าร่วมด้วยเช่นกัน
นอกจากนี้ ยังมีประเด็นในเรื่องของการออกแผนที่มาตรฐานปี 2023 ของจีน ซึ่งเปิดเผยออกมาเมื่อสัปดาห์ก่อน ที่มีการลากเส้นประ 10 เส้น ทับซ้อนกับน่านน้ำในทะเลจีนใต้ที่หลายชาติในอาเซียนอ้างกรรมสิทธิ์ และมีส่วนหนึ่งเรียกร้องให้ที่ประชุมอาเซียนมีมติประณามแผนที่ดังกล่าว
