“ธุรกิจที่มีหัวใจ” ในยุคโควิด-19

แม้จะดูเหมือนว่าช่วงเวลาที่ยากลำบากจากการที่ทั่วโลกเผชิญกับโรคระบาดกำลัง (อาจจะ) จากเราไปแล้ว แต่เชื่อว่าประสบการณ์ร่วมของคนทั้งโลกที่ต้องเผชิญร่วมกันในขณะนี้คงไม่มีใครลืมได้ลง และในอนาคตเราคงได้เก็บเรื่องนี้ไปเล่าให้ลูกหลานฟังได้ว่า ครั้งหนึ่งเราเองได้มีส่วนร่วมในอีกหน้าประวัติศาสตร์หนึ่งของโลกด้วย

แม้สุดท้ายแล้วโควิด-19 จะจากเราไปอีกไม่ช้าก็เร็วหรือแม้แต่มันจะอยู่กับเราตลอดไป แต่อยู่ในแบบที่สามารถจัดการได้ อย่างไรก็ตามเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้สอนอะไรกับมนุษย์ไว้หลายอย่าง วันนี้ Workpoint Today จะขอนำเสนอในแง่มุมเกี่ยวกับธุรกิจ อ้างอิงบทความจากฮาร์วาร์ด บิสสิเนส รีวิว (Harvard Business Review) ในบทความที่ชื่อว่า “ธุรกิจที่ดีเป็นอย่างไร” (What Good Business Looks Like)

เมื่อ 50 ปีก่อน มีบทความที่เขียนโดย มิลตัน ฟรีด์แมน (Milton Friedman) นักเขียนชื่อดังที่เขียนเรื่อง “ธุรกิจใดที่มีความรับผิดชอบต่อสังคมธุรกิจนั้นจะสามารถทำกำไรได้มากขึ้น” (The social responsibility of business is to increase its profits) ซึ่งแนวคิดนี้ก็ดูเหมือนจะจริงบ้างไม่จริงบ้าง ระหว่างผลประโยชน์ของสังคมกับการเติบโตขึ้นเรื่อยๆของทุนนิยม จนกระทั่งเมื่อช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา ที่เราได้เห็นหลายๆบริษัทออกมาช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ด้วยกันอย่างมี “มนุษยธรรม” แน่นอนว่าอีกด้านหนึ่งก็มีอีกหลายบริษัทที่ยังคงมุ่งแต่แสวงหากำไรสูงสุดอยู่ในวิกฤติโลกครั้งนี้ แต่ธุรกิจที่เราเห็นได้ส่วนใหญ่ก็ก็มีทิศทางที่โชว์แง่มุมดีให้กับสังคมมากกว่า ยกตัวอย่างเช่น บริษัทแฟชั่นหลายแห่งก็เปลี่ยนแผนการผลิตมาเป็นผลิต “หน้ากากอนามัย”แทนเพื่อแจกจ่ายให้กับผู้ขาดแคลน บริษัทกลุ่มที่เกี่ยวข้องกับวิศวะกรรม หรือบริษัทผลิตชิ้นส่วนต่างๆก็เข้ามาช่วยบริจาคอุปกรณ์เพื่อการผลิต “เครื่องช่วยหายใจ”  กลุ่มการบินอย่างสิงคโปร์แอร์ไลน์ (Singapore Airlines) ประกาศให้พนักงานและแอร์โฮสเตสไปช่วยงานในโรงพยาบาล ปฏิบัติหน้าที่ดูแลคนไข้ในฐานะ “ตัวแทนด้านสุขภาพ” (Care Ambassadors) เพื่อช่วยเหลือบุคลากรทางการแพทย์ที่ขาดแคลน โรงแรมในอินเดียก็เปิดให้หมอพยาบาลและบุคลากรทางการแพทย์เข้าพักในช่วงการแพร่ระบาด ส่วนอูเบอร์ (Uber) มีบริการรถรับส่งที่เป็นทางเลือกให้กับคนที่ไม่ต้องการใช้รถสาธารณะ ในสหรัฐอเมริกาและแคนาดาได้ประกาศสนับสนุนและยินดีให้บริการถรับส่งบุคลากรทางการแพทย์ฟรี รวมถึงผู้สูอายุและคนที่ได้รับผลกระทบ ซึ่งคาดว่าจะมีคนในกลุ่มดังกล่าว มากถึง 10 ล้านคน หรือสองยักษ์ใหญ่ด้านไอทีระดับโลกอย่างแอปเปิล (Apple) และกูเกิล(Google) ก็ร่วมกันพัฒนาซอฟต์แวร์แจ้งเตือนผู้ติดเชื้อโควิด-19 ผ่านโทรศัพท์มือถือทั่วโลก

จากเรื่องราวที่เกิดขึ้นทำให้เราพิสูจน์ได้ว่า แม้เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจะเป็นเรื่องน่ากลัวและเป็นภัยพิบัติ แต่สิ่งที่เตือนใจเราจากเหตุการณ์ครั้งนี้ก็คือ “สุดท้ายเราต่างมีชีวิตอยู่บนโลกนี้เพื่อช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน” และภาคธุรกิจก็เป็นส่วนสำคัญในการทำให้เกิดแรงกระเพื่อมที่ยิ่งใหญ่นี้ ปัจจุบันทุนนิยมถือเป็นเครื่องมือที่ทรงพลังที่สุดที่มนุษย์คิดค้นขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการอันไม่จำกัดของตัวเอง ซึ่งมันอาจจะถูกใช้ในแง่ที่อันตรายหรือในแง่ดีก็ได้

การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทำให้สังคมถูกกระตุ้นเตือนถึงเรื่อง “ความอ่อนแอของมนุษย์” และความสำคัญของ “การเห็นอกเห็นใจผู้อื่น” (empathy) ในขณะเดียวกันเราได้เรียนรู้ถึงรูปแบบการทำธุรกิจที่ดีของบริษัทที่มีความรับผิดชอบต่อสังคมเช่นกัน ว่าเมื่อเกิดวิกฤติขึ้น สิ่งที่ภาคธุรกิจที่ดีควรทำคือ การแชร์ความยากลำบากของผู้คนในสังคม เอามนุษยธรรมเป็นตัวตั้ง เอาผลกำไรเป็นเรื่องรอง และไม่ใช่หมกมุ่นอยู่แต่เรื่องผลประโยชน์ของตัวเองแต่เพียงอย่างเดียว

อย่างไรก็ตาม ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วของโลกขณะนี้ “โควิด-19” ไม่ใช่ความท้าทายใหม่ของโลกเพียงอย่างเดียว แต่ในอนาคตอันใกล้นี้โลกจะมีความท้าทายอีกมากมายที่จะเกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นความไม่มั่นคงด้านอาหารของโลก โรคระบาดในอนาคต การเผชิญกับภาวะโลกร้อนและอีกหลายความท้าทายใหญ่ที่กำลังรอให้มนุษย์ต้องเผชิญ การเกิดขึ้นของโควิด-19 เป็นเพียงแค่บททดสอบที่ท้าทายบทหนึ่งสำหรับผู้นำองค์กรณ์ต่างๆ ซึ่งจากนี้ทุกบริษัทต้องเตรียมพร้อมรับมือ ผู้นำขององค์กรต้องมีวิสัยทัศน์กว้างไกล ในการนำพาองค์กรณ์ผ่านวิกฤติครั้งต่อไปที่รอวันมาเยือน