นักโบราณคดีพบหลักฐานใหม่ บรรพบุรุษไก่บ้านที่เลี้ยงกันทั่วโลกมีต้นกำเนิดในประเทศไทย

นักโบราณคดีพบหลักฐานใหม่ที่มีข้อบ่งชี้ว่าต้นกำเนิดของไก่บ้านที่เลี้ยงกันอยู่ทั่วโลกอาจอยู่ที่แหล่งโบราณคดีบ้านโนนวัด อ.โนนสูง จ.นครราชสีมา ในช่วง 1,650-1,250 ปีก่อนคริสตกาล เดิมทีไม่ได้ถูกเลี้ยงไว้เป็นอาหาร แต่เป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ที่ได้รับการเคารพบูชา

ที่ผ่านมามีงานวิจัยหลายฉบับที่เผยข้อค้นพบเกี่ยวกับบรรพบุรุษของไก่บ้านว่ามีต้นกำเนิดจากไก่ป่าที่ถูกนำมาเลี้ยงและพัฒนาสายพันธุ์จนกลายมาเป็นไก่บ้านที่ผู้คนทั่วโลกเลี้ยงกันอยู่วันนี้ โดยไก่ป่าสายพันธุ์ที่ถูกระบุว่าเป็นบรรพบุรุษของไก่บ้านก็คือ ‘ไก่ป่าสีแดง’ ( Red junglefowl) ซึ่งมีถิ่นกำเนิดอยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

แต่งานวิจัยล่าสุดของทีมนักโบราณคดีในยุโรป ซึ่งได้รับการตีพิมพ์ลงในวารสาร PNAS มีการเปิดเผยข้อมูลที่น่าสนใจว่า ต้นกำเนิดที่แท้จริงของไก่บ้านนั้นอยู่ที่บริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยเมื่อประมาณ 3,600 ปีมาแล้ว

การวิจัยดังกล่าวอ้างถึงการค้นพบกระดูกไก่ที่เก่าแก่ที่สุดในแหล่งโบราณคดีบ้านโนนวัด หลังจากที่ได้ทำงานตรวจสอบอายุของซากกระดูกไก่จากแหล่งโบราณคดีทั่วโลกกว่า 600 แห่งใน 89 ประเทศ ซึ่งพบว่ามีหลักฐานบางอย่างที่มีการคาดคะเนผิดพลาด

การค้นพบครั้งใหม่นี้ได้มาโต้แย้งข้อมูลที่มีการระบุก่อนหน้านี้ว่า ไก่ถูกนำมาเลี้ยงตั้งแต่เมื่อ 10,000 ปีก่อนในประเทศจีน เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือบริเวณอนุทวีปอินเดีย ก่อนที่จะไปปรากฏอยู่ในทวีปยุโรปเมื่อประมาณ 7,000 ปีก่อน

หลักฐานใหม่ที่ถูกค้นพบชี้ว่า ไก่ป่าสีแดงซึ่งเป็นบรรพบุรุษของไก่บ้าน เริ่มเข้ามามีความสัมพันธ์ในวิถีชีวิตของมนุษย์หลังจากที่เริ่มมีการทำนาปลูกข้าวแบบแห้ง โดยพวกมันเข้ามากินอาหารที่เป็นเมล็ดข้าวและธัญพืชที่เพาะปลูกไว้ ก่อนถูกจับมาเลี้ยงและมีวิวัฒนาการกลายมาเป็นไก่บ้านทุกวันนี้

ศาสตราจารย์เกรเกอร์ ลาร์สัน หนึ่งในทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ดอธิบายถึงเรื่องนี้ว่า “การศึกษาต้นกำเนิดของไก่บ้านอีกครั้งอย่างครอบคลุม ทำให้เราได้รู้ว่าความเข้าใจในเรื่องเวลาและสถานที่ก่อนหน้านี้นั้นคลาดเคลื่อนไปอย่างไร และที่น่าตื่นเต้นไปกว่านั้นก็คือ เราค้นพบกันว่าการเริ่มต้นทำนาปลูกข้าวแบบแห้งเป็นสิ่งที่ดึงดูดให้ไก่ป่าเข้ามาใกล้ชิดวิถีชีวิตของมนุษย์จนมีการพัฒนาสายพันธุ์กลายมาเป็นไก่เลี้ยงและแพร่กระจายไปทั่วโลก”

การวิจัยยังชี้ด้วยว่า สายพันธุ์ไก่บ้านเริ่มแพร่กระจายไปทั่วภูมิภาคเอเชียเป็นลำดับแรก ก่อนที่จะถูกส่งไปตามพื้นที่แนวชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนตามเส้นทางการเดินเรือที่พ่อค้าชาวกรีก อีทรัสกัน และฟีนีเชียน ใช้กันในยุคแรก

อย่างไรก็ตาม ไก่บ้านในยุคแรกไม่ได้ถูกเลี้ยงไว้เป็นอาหารแต่ถือเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ โดยโครงกระดูกไก่ที่มีอายุเก่าแก่ซึ่งถูกค้นพบส่วนใหญ่ พบว่าถูกฝังในลักษณะที่มีความสมบูรณ์ไร้ร่องรอยของการถูกฆ่า และมีหลายโครงกระดูกที่ถูกพบว่าฝังอยู่เคียงข้างโครงกระดูกของมนุษย์ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ในเชิงพิธีกรรมมากกว่าสัตว์ที่ถูกเลี้ยงเอาไว้เพื่อเป็นอาหาร

ศาสตรจารย์นาโอมิ ไซเคส นักโบราณคดีจากมหาวิทยาลัยเอ็กซิเตอร์กล่าวว่า “การกินไก่ทุกวันนี้เป็นเรื่องปกติมากจนผู้คนคิดว่าไก่ต้องถูกนำมากินเป็นอาหารมาตั้งแต่แรกเริ่ม แต่หลักฐานใหม่ที่เราค้นพบได้แสดงให้เห็นว่าความสัมพันธ์ระหว่างไก่และมนุษย์ในอดีตนั้นมีความซับซ้อนกว่าที่เคยคิดกันอยู่มาก พวกมันเป็นสัตว์ที่ถูกสรรเสริญและเป็นที่เคารพสักการะมาเป็นเวลานานหลายศตวรรษ”