คู่มือการทำ Bubble and Seal ป้องกันโควิด-19 ในโรงงาน

ปัจจุบันโรค covid19 มีการแพร่ระบาดในประเทศไทยอย่างกว้างขวาง สถานประกอบการและอุตสาหกรรมหลายประเภทถูกปิดเพราะมีการระบาด ส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตและรายได้ การควบคุมโรคปัจจุบันจึงมีเป้าหมายที่จะลดการเจ็บป่วยเสียชีวิต และมุ่งหมายให้ประชาชนสามารถทำงาน ดำเนินชีวิตได้พอสมควร จนกว่าจะมีการฉีดวัคซีนได้ครอบคลุมกว้างขวางเพียงพอ คนไทยทุกคนควรประเมินความเสี่ยงต่อการติดเชื้อทุกวัน

พนักงานสามารถประเมินความเสี่ยงต่อการติดเชื้อด้วยตนเองผ่าน application ไทยเซฟไทยได้ง่ายๆ https://savethai.anamai.moph.go.th/main.php ส่วนสถานประกอบการ สามารถประเมินผ่านเว็บไซต์ Thai stop covid plus https://stopcovid.anamai.moph.go.th/webapp/

มาตรการ Bubble and Seal เป็นการควบคุมการระบาดในโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ สามารถทำได้ตั้งแต่ยังไม่มีผู้ติดเชื้อไปจนถึงมีผู้ติดเชื้อจำนวนมาก เป็นการจัดการในสถานที่ที่มีคนอยู่รวมกัน โดยทำการแบ่งคนเป็นกลุ่มย่อยๆตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ แต่ละกลุ่มสามารถทำงานร่วมกันโดยป้องกันตนเอง แต่ไม่ให้มีการทำงานหรือทำกิจกรรมข้ามกลุ่มและไม่ให้พนักงานมีกิจกรรมนอกสถานประกอบการหรือนอกที่พักอาศัย

ดังนั้น หากเกิดการติดเชื้อจะทำให้เชื้อแพร่กระจายน้อยลง ทำให้การควบคุมโรคง่ายขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น โรงงานหรือสถานประกอบการก็ไม่ต้องปิด ทุกคนมีรายได้

สำหรับแรงงานที่พักอาศัยนอกโรงงาน ต้องมีการควบคุมการเดินทางระหว่างที่ทำงานกับที่พักอาศัย ไม่แวะทำธุระระหว่างเดินทางและเมื่อกลับถึงที่พักต้องอยู่ภายในที่พักเท่านั้น

สำหรับแรงงานพักอาศัยในโรงงาน ต้องมีการควบคุมไม่ให้แรงงานออกนอกพื้นที่โรงงาน เพื่อความปลอดภัยสูงสุด

สำหรับโรงงานหรือสถานประกอบการขนาดใหญ่ เราควรเตรียมรับมือการระบาดในโรงงาน ดังนี้

1. จัดเตรียมโรงพยาบาลสนามและพื้นที่พักคอยสำหรับผู้ติดเชื้อ เพราะอาจมีเตียงไม่พอในรพ.สนามที่รัฐเตรียมไว้
2. จัดเตรียมสถานที่พักในโรงงานหรือในชุมชน เป็นที่พักสำหรับผู้สัมผัสผู้ป่วย แต่ยังตรวจไม่พบเชื้อหรือไม่มีอาการ
3. จัดเตรียมระบบเดินทางรับ-ส่งพนักงาน จากที่พักถึงโรงงานหรือสถานประกอบการ ป้องกันการแวะระหว่างทาง
4. จัดหาร้านจำหน่ายอาหาร เครื่องอุปโภคบริโภคราคาย่อมเยา ในบริเวณโรงงานหรือที่พัก ลดการสัมผัสระหว่างพนักงานและคนในชุมชน
5. จัดหาสถานพยาบาลที่พร้อมให้บริการตรวจหาเชื้อ ด้วย PCR หรือ Antigen test kit

หลังจากเราจัดเตรียมความพร้อมกันเรียบร้อยแล้ว ก็ลงมือเริ่มขั้นตอนทำ Bubble and seal กันได้เลย

• จัดพนักงานแยกเป็น Bubble ให้มีสัญลักษณ์แสดงชัดเจน ไม่ให้มีกิจกรรมข้าม bubble  หากbubble ใดมีผู้ติดเชื้อ คนใน bubble นั้นจะถือว่าเป็นผู้สัมผัสเสี่ยงสูง โดยเกณฑ์ในการจัด bubble นั้น ให้ใช้ข้อมูลที่พัก วิธีการเดินทางจากที่พักมายังที่ทำงาน ไลน์การผลิต แผนกที่ทำงาน แผนผังที่ทำงาน
• สิ่งสำคัญในการจัด bubble  อีกเรื่องหนึ่ง คือจำนวนคนในแต่ละ bubble จำนวนคนยิ่งน้อยยิ่งดี เช่น สมมติในโรงงานมีพนักงาน 500 คน bubble หนึ่งไม่ควรอยู่ร่วมกันเกิน 20 คน แต่ถ้าจะจำกัดให้แต่ละ bubble มี 1-5 คน จะดีที่สุด จำนวนคนใน bubble ไม่จำเป็นต้องเท่ากัน
• ในส่วนของผู้สูงอายุ ผู้มีโรคเรื้อรัง คนอ้วนน้ำหนักมากกว่า 90 กก. หญิงตั้งครรภ์ ให้จัดทำงานที่ไม่สัมผัสคนจำนวนมาก หากให้อยู่ใน bubble เฉพาะกลุ่มนี้ได้ จะทำให้เกิดความปลอดภัยสำหรับกลุ่มนี้มากขึ้น
• เราอาจเริ่มต้นค้นหาการติดเชื้อในสถานประกอบการโดยการสุ่มพนักงานตรวจหาเชื้อ ในสถานประกอบการขนาดใหญ่ ให้สุ่ม 75 คน ต่อพนักงานทุกๆ 500 คน สถานประกอบการขนาด 100-500 คน สุ่ม 75 คน โดยกระจายการสุ่มให้ครอบคลุม bubble ต่างๆ ที่เราได้แยกไว้
• หากพบผู้ติดเชื้อ ให้แยกไปอยู่รพ.สนาม ศูนย์พักคอย หรือรักษาตนเองที่บ้าน ส่วนพนักงานที่อยู่ bubble เดียวกับผู้ติดเชื้อถือว่าเป็นผู้สัมผัสให้หยุดงานและกักตัว 14 วันทุกคนในสถานที่ที่จัดเตรียมไว้
• หากพนักงานคนใดพบว่ามีอาการไข้ ไอ หรือมีน้ำมูกเพิ่มเติม ให้ทำการตรวจหาเชื้อทันที ด้วย PCR หรือให้ตรวจด้วย Antigen Test Kit
• สำหรับผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคเรื้อรัง ผู้ที่มีภาวะอ้วน หญิงตั้งครรภ์ ให้ทำการตรวจหาเชื้อโดยใช้ PCR หรือ Antigen Test Kit ทุกคน และหาวิธีการให้คนกลุ่มนี้ได้รับวัคซีน
• หลังจากนั้นทำการทบทวนสาเหตุของการติดเชื้อว่าเกิดขึ้นในสถานที่ทำงานหรือไม่ หากเกิดในสถานที่ทำงานให้ปรับปรุงวิธีการทำงานหรือสิ่งแวดล้อมในการทำงาน เมื่อทำความสะอาดพื้นที่ทำงานที่คาดว่าจะเปื้อนเชื้อและปรับปรุงสภาพแวดล้อมแล้ว พนักงานอื่นๆ สามารถทำงานต่อตามปกติ
• หัวหน้ากลุ่ม bubble จะทำหน้าที่สำรวจหาผู้ที่มีอาการไข้ ไอ หรือสงสัยติดเชื้อ ทุกวัน ถ้าพบผู้มีอาการให้ตรวจด้วย PCR หากไม่สามารถตรวจด้วย PCR ได้ ให้ตรวจด้วย Antigen test kit แทน
• ในสถานการณ์ที่รพ.สนามเต็ม ผู้ประกอบการต้องเปิดทำการพื้นที่พักคอยเพื่อรอส่งต่อผู้ติดเชื้อไปยังโรงพยาบาล (Community isolation) ให้จัดหายาฟ้าทะลายโจร เครื่องเครื่องวัด oxygen ในเลือดปลายนิ้ว เพื่อติดตามอาการผู้ติดเชื้อไม่รุนแรงและไม่มีโรคประจำตัว ติดต่อโรงพยาบาลคู่สัญญาเพื่อให้เตรียมรองรับผู้ที่อาจมีการป่วยหนัก
• ในส่วนของพนักงานที่ไม่มีอาการผิดปกติ ให้ทำงานใน bubble ตนเองต่อไปได้

เราจะหยุดทำ มาตรการ bubble and seal ได้ เมื่อสถานประกอบการมีสัดส่วนคนที่มีภูมิต้านทานสูง ผู้ที่เสี่ยงต่อการป่วยรุนแรงได้รับวัคซีนครบถ้วน ซึ่งโรงงานจะต้องจัดทำทะเบียนประวัติพนักงานเพื่อให้รู้ว่ามีใครเคยติดเชื้อ ใครได้รับวัคซีน และทำการสุ่มตรวจหาภูมิต้านทานในคนที่เหลือเป็นระยะ เพื่อให้รู้ว่ามีพนักงานที่มีภูมิต้านทาน คือติดเชื้อไม่แสดงอาการสักเท่าไร หากพบว่าคนติดเชื้อ คนมีภูมิและคนได้รับวัคซีนรวมกันแล้วมากกว่า 85% ของพนักงานทั้งหมด  อาจพิจารณาผ่อนคลายมาตรการนี้

ขอบคุณข้อมูลจาก กรมควบคุมโรค และ สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย