Bloomberg ยกไทยเป็นกรณีศึกษา น้ำท่วมปากการทูตวัคซีนจีน

ไทยกลายเป็นกรณีศึกษาของโลก เกี่ยวกับนโยบายการทูตวัคซีน ที่เชื่อมโยงระหว่างการจัดหาวัคซีนซิโนแวค (Sinovac) กับความสัมพันธ์จีน-ไทย

นี่คือบทความจากเว็บไซต์ Bloomberg ที่ออกมาไล่เรียงให้เห็นภาพว่า จากการที่ไทยต้องพึ่งพาวัคซีนจีน ในช่วงแรกที่หาวัคซีนยี่ห้ออื่นไม่ได้ ประกอบกับทิศทางความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ทำให้ในตอนนี้ไทยอยู่ในภาวะน้ำท่วมปาก ไม่สามารถพูดอย่างตรงไปตรงมา ถึงการหยุดใช้วัคซีนจากจีน แล้วหันไปใช้วัคซีนที่พัฒนาโดยบริษัทสัญชาติตะวันตกแทน

บทความของ Bloomberg พูดถึงไทยว่าอย่างไร วันนี้ workpointTODAY จะนำมาเรียบเรียงให้อ่านกัน

1.) วันที่ 30 ก.ย. 2564 เว็บไซต์ Bloomberg เผยแพร่บทความ “China Vaccine Diplomacy Wavers as Nations Seek Western Shots” หรือแปลเป็นไทยชื่อ “การทูตวัคซีนจีนริบหรี่ หลังหลายชาติหันไปใช้วัคซีนตะวันตก” มีเนื้อหาพูดถึงทิศทางของหลายประเทศ ที่เริ่มหันไปใช้วัคซีนโควิด-19 ที่พัฒนาโดยบริษัทสัญชาติตะวันตกมากขึ้น

2.) บทความชิ้นนี้ยกตัวอย่างหลายประเทศ แต่ที่ถูกพูดถึงมากที่สุดคือประเทศไทย ที่ผู้เขียนบทความอธิบายสถานการณ์ของประเทศไทยให้เห็นภาพตั้งแต่ช่วงต้นปี ที่ไทยเผชิญการระบาดระลอกใหม่ แต่ไม่สามารถจัดหาวัคซีนโควิด-19 ยี่ห้ออื่นได้ ยกเว้นวัคซีนของซิโนแวค ที่มีของส่งให้ทันเวลา

3.) ในเวลาต่อมา รัฐบาลไทยประกาศปรับสูตรการฉีดวัคซีน โดยเลือกฉีดไขว้ระหว่างซิโนแวคกับแอสตร้าเซนเนก้า ซึ่งถือเป็นชาติแรกของโลกที่ใช้สูตรนี้ เพราะหลายประเทศที่เริ่มใช้วัคซีนไขว้ จะใช้วัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าเป็นเข็มแรก ตามด้วยวัคซีนชนิด mRNA เป็นเข็มที่สอง

4.) สอดคล้องความกังวลประสิทธิภาพวัคซีนซิโนแวคทั่วโลกที่เริ่มมีผลการศึกษาประสิทธิภาพวัคซีน และผลการใช้จริงในประเทศต่างๆ มากขึ้น ประกอบกับการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 สายพันธุ์เดลตา ที่ดูเหมือนจะส่งผลให้ประสิทธิภาพของวัคซีนซิโนแวคลดลงจนสู้ไม่ได้

5.) ตัวอย่างหนึ่งคืองานวิจัยโดยมหาวิทยาลัยฮ่องกง ที่พบว่าวัคซีนโควิด-19 ของไฟเซอร์ (Pfizer) มีประสิทธิภาพสร้างภูมิคุ้มกันในร่างกายมากกว่าวัคซีนซิโนแวค 10 เท่า ยังไม่รวมผลการใช้จริงในประเทศอื่นๆ อย่างไรก็ตาม นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกยืนยันว่า วัคซีนโควิด-19 ทุกยี่ห้อปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยงป่วยรุนแรงหรือเสียชีวิตจากโควิด-19 ได้จริง

6.) บริษัทซิโนแวคชี้แจงถึงประสิทธิภาพของวัคซีนที่อาจน้อยกว่ายี่ห้ออื่นว่า เป็นเพราะหลายประเทศใช้วัคซีนซิโนแวคกับกลุ่มผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงเข้าโรงพยาบาลจากการป่วยโควิด-19 มากกว่าคนกลุ่มหนุ่มสาว ซึ่งถูกจัดให้ได้รับวัคซีนยี่ห้ออื่น ทำให้นี่อาจเป็นปัจจัยส่งผลต่อการรายงานประสิทธิภาพวัคซีนซิโนแวค

7.) ความไม่มั่นใจวัคซีนโควิด-19 ของจีน ทำให้มีคนจำนวนมากกำลังหาโอกาสฉีดวัคซีนยี่ห้อของตะวันตก ทั้งๆ ที่ได้รับวัคซีนซิโนแวคไปแล้ว โดยบทความดังกล่าว ยกตัวอย่างครูคนหนึ่งในจังหวัดทางภาคเหนือของไทยที่ได้รับวัคซีนซิโนแวคเข็มแรกไปแล้วว่า เขาไม่ใช่พวกต่อต้านวัคซีนซิโนแวค และพร้อมรับวัคซีนซิโนแวคหากมีเพียงยี่ห้อเดียวในโลก แต่ถ้ามีตัวเลือกอื่น เขาก็จำเป็นต้องเลือกสิ่งที่ดีที่สุด ทำให้เขาตัดสินใจจองวัคซีนทางเลือกกับโรงพยาบาลเอกชน

8.) จนกระทั่งเดือน ต.ค. ที่ผ่านมา รัฐบาลไทยตัดสินใจสั่งวัคซีนซิโนแวคล็อตสุดท้ายจำนวน 6 ล้านโดส พร้อมประกาศว่าหลังจากนี้ จะเน้นสั่งซื้อวัคซีนจากแอสตร้าเซนเนก้าและไฟเซอร์เป็นหลักแทน

9.) อย่างไรก็ตาม บทความของ Bloomberg ตั้งข้อสังเกตว่า รัฐบาลไทยกำลังเผชิญกับการที่ต้องรักษาสมดุลระหว่างปกป้องสาธารณชน กับรักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับจีน เห็นได้จากท่าทีของกระทรวงสาธารณสุขที่ระมัดระวังในการบอกว่า จะมีแผนจัดซื้อวัคซีนซิโนแวคอีกหรือไม่ รวมทั้งไม่พูดถึงประสิทธิภาพของวัคซีนซิโนแวค

10.) ขณะที่พรรคก้าวไกล ซึ่งเป็นพรรคการเมืองฝ่ายค้านของไทยออกมาเรียกร้องให้รัฐบาลเปิดเผยยอดผู้ได้รับวัคซีนซิโนแวคครบโดสแล้ว โดยนายวิโรจน์ ลักขณาอดิศร ส.ส.พรรคก้าวไกลให้สัมภาษณ์ว่า รัฐบาลรับทราบดีถึงผลการวิจัยที่ชี้ว่า วัคซีนเชื้อตายมีประสิทธิภาพต้านไวรัสกลายพันธุ์ได้น้อยกว่าเมื่อเทียบกับวัคซีนชนิด mRNA ดังนั้นต้องมีข้อมูลแยกเฉพาะผู้ได้รับวัคซีนซิโนแวคครบ 2 เข็ม เพื่อนำมาพิจารณาถึงระดับภูมิคุ้มกัน รวมทั้งพิจารณาถึงความปลอดภัยในการเปิดเมืองต่อไป

11.) รายงานของ Bloomberg ติดต่อไปยังกระทรวงสาธารณสุขเพื่อขอความเห็นในเรื่องนี้ แต่ไม่มีการตอบกลับมาแต่อย่างใด

12.) นอกจากประเทศไทยแล้ว บทความชิ้นนี้ยังยกตัวอย่างประเทศอื่น เช่น สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ฟิลิปปินส์ ตุรกี บราซิล และเอกวาดอร์ ที่ตัดสินใจลดการใช้งานวัคซีนซิโนแวค และจัดซื้อวัคซีนชนิด mRNA เพื่อฉีดกระตุ้นให้กับผู้ที่ได้รับวัคซีนซิโนแวคไปแล้ว