‘ดานันตารา’ (Danantara) กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติของอินโดนีเซีย ที่หลายคนเปรียบว่าจะมาเป็น ‘เทมาเส็ก’  (Temasek) เวอร์ชันอินโดนีเซีย เรียกเสียงฮือฮา หลังเพิ่งเปิดตัวมาแค่เดือนเดียว 

เมื่อวานนี้ (24 มี.ค.) นิกเคอิ เอเชีย สื่อญี่ปุ่นรายงานว่า มีการเปิดเผยรายชื่อคณะที่ปรึกษาจำนวน 22 คน ที่จะมาปูทางยุทธศาสตร์การบริหารกองทุน

ปรากฏชื่อ อดีตนายกรัฐมนตรีทักษิณ ชินวัตร เป็นหนึ่งในสมาชิกทีมที่ปรึกษา ร่วมกับ เรย์ ดาลิโอ (Ray Dalio) มหาเศรษฐีชาวอเมริกัน และ เจฟฟรีย์ แซคส์ (Jeffrey Sachs) นักเศรษฐศาสตร์ชื่อดังจากมหาวิทยาลัยโคลัมเบียร์ 

ทำความรู้จักกองทุน ‘ดานันตารา’

‘ดานันตารา อินโดนีเซีย’ (Danantara Indonesia) เป็นกองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติของอินโดนีเซีย ที่เกิดจากความคิดริเริ่มของ ประธานาธิบดีปราโบโว ซูเบียนโต ซึ่งตั้งใจตั้งกองทุนนี้ขึ้นมาให้มาช่วยผลักดันการเติบโตของเศรษฐกิจอินโดนีเซีย ให้บรรลุเป้าหมาย 8% ภายในปี 2029  

กองทุนนี้มีชื่อเต็มว่า ‘ดายา อนากาตา นูซันตารา อินโดนีเซีย’ (Daya Anagata Nusantara Indonesia) มาจากคำในภาษาอินโดนีเซีย 3 คำ ได้แก่ Daya ที่หมายถึง พลังงาน, Anagata หมายถึง อนาคต และ Nusantara ซึ่งแปลว่า หมู่เกาะ (ความหมายโดยนัยคือ ประเทศอินโดนีเซียที่มีลักษณะหมู่เกาะ) ซึ่งสะท้อนถึงถึงพันธกิจหลักของกองทุนในการช่วยผลักดันอนาคตของอินโดนีเซีย ช

กองทุนดานันตารา ถือเป็นกองทุนลำดับที่ 2 ของอินโดนีเซีย ต่อจากกองทุน Indonesia Investment Authority (INA) แต่มีรูปแบบการบริหารกองทุนไม่เหมือนกัน คือ ดานันตารามีการบริหารกองทุนในรูปแบบเดียวกับกองทุนเทมาเส็ก (Temasek) ของสิงคโปร์ คือจะเข้าไปถือหุ้นในรัฐวิสาหกิจที่รัฐบาลถืออยู่

ดานันตารามีเป้าหมายจะเป็นกองทุนที่ใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และคาดว่าจะเข้าไปบริหารสินทรัพย์มูลค่ามากกว่า 9 แสนล้านดอลลาร์ (30 ล้านล้านบาท) โดยระยะแรกมีงบประมาณเริ่มต้น 2 หมื่นล้านดอลลาร์ (6.8 แสนล้านบาท) จะเน้นลงทุนก่อนใน 4 ด้านหลัก คือ การแปรรูปทรัพยากรธรรมชาติ, การพัฒนา AI, ความมั่นคงด้านพลังงาน และความมั่นคงทางอาหาร

เปิดตัวพร้อมเสียงวิจารณ์ เสี่ยงถูกแทรกแซงทางการเมือง

แม้ว่ากองทุนดานันตารา จะได้รับการเปิดตัวออกมาด้วยเป้าหมายยิ่งใหญ่ ทั้งผลักดันการเติบโตของเศรษฐกิจอินโดนีเซีย และจะมาเป็นกองทุนที่ใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 

แต่เมื่อตอนที่กองทุนนี้เปิดตัวออกมา มีนักวิเคราะห์และผู้เชี่ยวชาญหลายคนออกมาแสดงกังวล และตั้งคำถามมากมายเกี่ยวกับการบริหารจัดการกองทุนนี้ 

หนึ่งในข้อกังขาสำคัญคือ ความกังวลเกี่ยวกับการแทรกแซงทางการเมืองที่อาจจะเกิดขึ้นในกองทุนดานันตารา เนื่องจากกองทุนนี้มีมูลค่ามหาศาล และจะได้รับการบริหารจัดการโดยรัฐบาล ทำให้ถูกมองว่าการตัดสินใจลงทุนของกองทุนอาจได้รับอิทธิพลจากปัจจัยทางการเมืองมากกว่าปัจจัยทางเศรษฐกิจ แม้ประธานาธิบดีปราโบโวจะยืนยันว่า กองทุนดานันตารามีการบริหารงานอย่างโปร่งใส และพร้อมให้ใครก็ได้เข้ามาตรวจสอบได้ตลอดเวลา 

อีกข้อกังวลหนึ่ง คือความเสี่ยงด้านการคลัง เนื่องจากก่อนหน้านี้รัฐบาลอินโดนีเซียได้ออกมาประกาศว่า มีแผนจะลดงบประมาณของกระทรวงและหน่วยงานต่างๆ ของรัฐ ประมาณ 300 ล้านล้านรูเปียห์ (6.1 แสนล้านบาท) เพื่อมาสนับสนุนกองทุนดานันตารา ทำให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์เป็นวงกว้างว่าจะกระทบต่อการดำเนินการของหน่วยงานภาครัฐ 

ยิ่งไปกว่านั้น อีกข้อกังวลสำคัญที่เริ่มถูกพูดถึงมากขึ้นในเวลานี้ คือถ้าหากทุนนี้ไม่ได้รับการบริหารจัดการอย่างเหมาะสม อาจโอกาสที่จะเกิดปัญหาอื้อฉาวซ้ำรอยกองทุน ‘1MDB’ ของมาเลเซียที่เกิดการทุจริตจนกลายเป็นคดีความใหญ่โตสะเทือนไปทั่วโลก 

เปิดรายชื่อ ‘ดรีมทีม’ มาขับเคลื่อนกองทุน

ข้อกังวลและคำถามมากมายเกี่ยวกับกองทุนดานันตาราได้กลายมาเป็นความท้าทายใหญ่ จนทำให้รัฐบาลอินโดนีเซียต้องพยายามสร้างความเชื่อมั่นให้กับกองทุนนี้ นำไปสู่การตัดสินใจดึงผู้เชี่ยวชาญระดับโลกมาเป็นคณะที่ปรึกษาของกองทุน

โดยนอกจากจะมีการแต่งตั้งที่ปรึกษากองทุน 22 คน รวมถึงอดีตนายกรัฐมนตรีทักษิณ ชินวัตร นายเรย์ ดาลิโอ มหาเศรษฐีชาวอเมริกัน และ นายเจฟฟรีย์ แซคส์ นักเศรษฐศาสตร์ชื่อดังจากมหาวิทยาลัยโคลัมเบียร์ เพื่อมาให้คำแนะนำเชิงกลยุทธ์ต่อประธานาธิบดีปราโบโวโดยตรงแล้ว 

ยังมีการแต่งตั้งผู้บริหารระดับสูงของกองทุนเพิ่มเติมอีก 2 คน คือ นายเหลียงเซง วี นักการธนาคารอาวุโส และผู้ร่วมก่อตั้งบริษัทที่ปรึกษาเชิงกลยุทธ์ดรากอนฟลาย ((Dragonfly) มาดำรงตำแหน่งกรรมการผู้จัดการด้านความเสี่ยงและความยั่งยืน และนายเฟเบรียนี เอ็ดดี้ ซีอีโอบริษัทเวล อินโดนีเซีย (Vale Indonesia) รับตำแหน่งกรรมการผู้จัดการกองทุน

ทั้งยังให้อดีตประธานาธิบดีอินโดนีเซีย 2 คน ได้แก่ นายซูซิโล บัมบัง ยูโดโยโน และนายโจโก วิโดโด มารับตำแหน่งในคณะกรรมการขับเคลื่อนกองทุน เพื่อให้มั่นใจว่าการบริหารจัดการกองทุนเป็นไปอย่างสมบูรณ์แบบ และสอดคล้องกับผลประโยชน์ของประเทศ 

โดยหลังจากที่ประกาศรายชื่อทั้งหมดออกมา โรซาน โรสลานี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการลงทุนของอินโดเซีย ซึ่งดำรงตำแหน่งประธานเจ้าหน้าที่บริหารกองทุนดานันตารา ได้ออกมาแสดงความมั่นใจว่า 

บุคคลที่ได้รับการแต่งตั้งมาเข้าร่วมในคณะบริหารและทีมให้คำปรึกษากองทุน จะช่วยสร้างความรู้สึกเชิงบวกให้กับกองทุนนี้ ตลอดจนเศรษฐกิจโดยรวมของอินโดนีเซีย เนื่องจากบุคคลเหล่านี้ล้วนเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียงด้านการลงทุนในเขตเศรษฐกิจที่มีเสถียรภาพ