ไขข้อสงสัย ทำไมถึงต้องยุบสภา ?

เริ่มนับถอยหลัง การเลือกตั้งใหญ่ เมื่อ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ตัดสินใจประกาศยุบสภาฯ ก่อนครบวาระ ในวันนี้ (20 มี.ค. 66) สิ่งที่หลายคนอาจจะสงสัย คือ การประกาศยุบสภาจะมีข้อดีอะไร ในเมื่ออีกไม่นานรัฐบาลก็ครบวาระแล้ว สำนักข่าว TODAY สรุปมาให้อ่านแบบเข้าใจง่าย

สมชัย ศรีสุทธิยากร อดีตคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เคยเล่าให้สำนักข่าว TODAY ฟังว่า การยุบสภาฯ เป็น “ทางเลือก” เชิงเทคนิคที่สำคัญของการเลือกตั้ง เพราะจะทำให้ ส.ส. มีเวลาในการโยกย้ายพรรคการเมือง แถมยังทำให้มีเวลาหาเสียงเพิ่มขึ้นได้ด้วย

กรณี “ยุบสภา”

– กฎหมายกำหนดให้บุคคลที่จะลงสมัครรับเลือกตั้ง ต้องเป็นสมาชิกพรรคการเมือง 30 วันก่อนวันเลือกตั้ง

– หลังยุบสภา ต้องเลือกตั้งภายใน 45 วัน ไม่เกิน 60 วัน

กรณี “ครบวาระ”

– บุคคลที่จะลงสมัครรับเลือกตั้ง ต้องเป็นสมาชิกพรรคการเมือง 90 วันก่อนวันเลือกตั้ง

– การเลือกตั้งจะเกิดขึ้นภายใน 45 วัน หลังจากวันที่รัฐบาลอยู่ครบวาระ

สมชัย ศรีสุทธิยากร

‘สมชัย’ เชื่อมั่นว่า ถ้าไม่หวังชื่อเสียงเกียรติยศว่าเป็นรัฐบาลอยู่จนครบวาระ หวังเชิงเทคนิคว่าจะเป็นประโยชน์แก่ทุกฝ่ายแม้ฝ่ายรัฐบาลเอง นายกรัฐมนตรีก็ควรยุบสภาก่อนครบวาระ เพราะจะทำให้เกิดเงื่อนไข 2 อย่าง คือ พอยุบเสร็จจะเลือกตั้งภายใน 45 วัน ไม่เกิน 60 วัน ซึ่งจะทำให้ทุกพรรคการเมืองหาเสียงได้เต็มที่ คือได้ถึง 60 วัน และการเป็นสมาชิกพรรคก็คิดเพียงแค่ 30 วันก่อนวันเลือกตั้ง ยุบเสร็จแล้วยังย้ายพรรคทัน

“การยุบสภาจะเกิดขึ้นในช่วงที่รัฐบาลไม่สามารถคุมเสียงในสภาได้ เกิดความวุ่นวายในสภา ในการบริหารราชการแผ่นดิน เป็นอุปสรรคต่างๆ ก็จะยุบ แล้วคนยุบตัดสินใจคนเดียวคือนายกรัฐมนตรี คณะรัฐมนตรี (ครม.) ไม่เกี่ยวเลย ไม่ต้องปรึกษาครม. นายกฯ นอนตื่นขึ้นมาอยากยุบ ยุบเลยก็สามารถทำได้” อดีต กกต. ระบุ

เมื่อวันที่ 29 ม.ค. ที่ผ่านมา พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.) ว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร หรือ ส.ส. (ฉบับที่ 2) 2566 และ พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่ 2) 2566 มีผลใช้บังคับแล้ว ซึ่งเป็น 2 กฎหมายที่สำคัญที่เปิดประตูสู่การเลือกตั้ง

แสวง บุญมี / ภาพจาก : สำนักงาน กกต.

ด้าน แสวง บุญมี เลขาธิการ กกต. เคยบอกว่า หลังกฎหมายเลือกตั้ง 2 ฉบับนี้มีผลใช้บังคับ ไม่ว่ารัฐบาลจะยุบสภาหรืออยู่ครบวาระ กกต. จำเป็นต้องมีเวลาเตรียมการสำหรับการจัดการเลือกตั้งราว 45 วัน

เพื่อทำสิ่งที่สำคัญคือ ขั้นตอนของการพิจารณาและประกาศระเบียบ กกต. ว่าด้วยการแบ่งเขตเลือกตั้ง ส.ส. 400 เขต การดำเนินการแบ่งเขตเลือกตั้ง และการรับฟังความคิดเห็นจากผู้มีส่วนได้เสียของผู้อำนวยการการเลือกตั้งประจำจังหวัด

รวมทั้งการพิจารณาเลือกรูปแบบการแบ่งเขตของ กกต. ซึ่งจะใช้เวลารวม 25 วัน และอีก 20 วัน สำหรับพรรคการเมืองที่จะต้องดำเนินกระบวนการคัดสรรผู้สมัคร ส.ส. หรือไพรมารีโหวต

หากเริ่มนับระยะเวลา 45 วัน ที่ กกต. ขอในการเตรียมการสำหรับการจัดการเลือกตั้ง ก็พบว่า ตั้งแต่วันที่ 15 มี.ค. 66 หากจะมีการยุบสภาหรือรัฐบาลอยู่ครบวาระวันที่ 23 มี.ค. 66 ก็จะไม่มีปัญหาเรื่องของการจัดการเลือกตั้ง

เหตุผลจากทั้งหมดนี้จึงสามารถสรุปได้ว่า การเลือก “ยุบสภา” ในวันนี้ เป็นจังหวะเวลา ที่ พล.อ.ประยุทธ์ เห็นว่า เหมาะสม ทุกฝ่ายพร้อม และลงตัวที่สุดแล้ว เพื่อเปิดศึกในสนามเลือกตั้งอย่างเป็นทางการ