รอด vs ล่ม แผนหาเงินเข้าประเทศด้วยกาสิโน

ประเทศไทยเมืองพุทธห้ามมีกาสิโน?
แต่เพื่อนบ้านเมืองพุทธทั้งลาว กัมพูชา มาเลเซีย สิงคโปร์ ศรีลังกา ต่างก็มีกาสิโนถูกกฎหมาย เน้นดึงเม็ดเงินจากต่างชาติให้เข้ามา

แล้วประเทศไทยพร้อมแล้วหรือยังที่จะมีกาสิโน (เอ็นเตอร์เทนเม้นท์คอมเพล็กซ์) เพื่อเพิ่มแม็กเน็ตด้านการท่องเที่ยวดึงเม็ดเงินต่างชาติเข้าประเทศ?

ตอนนี้ขยับเข้าไปทีละขั้นแล้ว หลังคณะรัฐมนตรี (ครม.) ไฟเขียวร่าง พ.ร.บ.การประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร พ.ศ. … จากนี้จะมีการส่งร่างกฎหมายให้กฤษฎีกาตรวจพิจารณา ก่อนเสนอสภาผู้แทนราษฎรพิจารณาในขั้นต่อไป

ส่วนกฎหมายกาสิโนนี้จะรอดหรือร่วงซะก่อน อันนี้น่าจับตา เพราะในสังคมยังมีทั้งความเห็น ‘สนับสนุน’ กับ ‘คัดค้าน’

[ แผนหาเงินเข้าประเทศไทยแก้ขาดดุลงบประมาณ ]

ที่ผ่านมารัฐบาลไทยให้ความสนใจกับกิจกรรมการพนันทุกประเภทอย่างจริงจัง เนื่องจากเผชิญกับการขาดดุลงบประมาณเป็นประวัติการณ์ที่ 865,700 ล้านบาท หรือคิดเป็น 4.3% ของจีดีพีในประเทศ ซึ่งเป็นตัวเลขคาดการณ์ในปีงบประมาณใหม่นี้ นายกรัฐมนตรี ระบุว่าจะนำเศรษฐกิจใต้ดินเข้าสู่ระบบภาษี พร้อมทั้งพูดถึงแผนการสร้างเอ็นเตอร์เทนเมนท์คอมเพล็กซ์

รัฐบาลให้ความสนใจเอ็นเตอร์เทนเมนท์คอมเพล็กซ์ นำมาสู่การร่าง พ.ร.บ.สถานบันเทิงครบวงจร

ในต่างประเทศการใช้คำว่า เอ็นเตอร์เทนเมนท์คอมเพล็กซ์ หรือ Integrated resort เป็นกาสิโนที่ออกแบบมาให้เหมาะสมกับลูกค้ากลุ่มครอบครัว นอกจากมีกาสิโนก็มีสถานที่ช้อปปิ้ง มีความบันเทิง และบริการอื่นๆ ให้กับคนทุกวัย

สื่อต่างประเทศอย่าง นิคเกอิ เอเชีย รายงานว่าหากประเทศไทยจะเปิดเอ็นเตอร์เทนเมนท์คอมเพล็กซ์ในฐานะเป็นจุดหมายปลายทางยอดนิยมสำหรับนักท่องเที่ยวในเอเชีย ก็ถือเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับประเทศไทย แต่ยังมีข้อติดขัดที่ว่าจะสามารถเอาชนะความวิตกกังวลของประชาชน และแรงต่อต้านทางการเมืองที่ยังมีอยู่ได้หรือไม่ และหากรัฐสภารับรองกฎหมายได้จริง ยังมีกระบวนการขั้นตอนที่มีรายละเอียดอย่างมาก

[ ทุนต่างชาติจับตาดูแผนเปิดกาสิโนไทยใกล้ชิด ]

“มีเงินสดหมุนเวียนอยู่เป็นจำนวนมากในระบบนี้และถ้าพูดถึงคนไทย ไม่ใช่หน้าใหม่หรือคนที่ไม่ประสีประสากับการพนันในรูปแบบกาสิโน” ทิม เชพเพิร์ด หุ้นส่วนอาวุโสของบริษัทลงทุนด้านเกม Fortuna Investments Worldwide ซึ่งตั้งอยู่ในฮ่องกง และเคยเกี่ยวข้องกับกาสิโนในกัมพูชาและลาว พูดถึงความจริงที่ปฏิเสธไม่ได้

ตอนนี้ผู้ประกอบการธุรกิจกาสิโนทั่วโลกต่างจับตามองความเป็นไปได้ที่ไทยจะทำเรื่องกาสิโนถูกกฎหมาย

‘เครก บิลลิ่ง’ ซีอีโอของ Wynn Resorts กล่าวว่า ประเทศไทยมีโครงสร้างพื้นฐานด้านการท่องเที่ยวที่ยอดเยี่ยม มีจุดแข็งด้านการบริการ และมีโครงสร้างต่างๆ ที่เอื้ออำนวย ดังนั้นเราจึงติดตามกระบวนการออกกฎหมายกาสิโนอย่างใกล้ชิด

ส่วนความสนใจในการลงทุนเอ็นเตอร์เทนเมนท์คอมเพล็กซ์ในไทยหรือไม่นั้น เขาบอกว่า จำเป็นต้องดูรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับโครงสร้างการกำกับดูแลและใบอนุญาตก่อน

บริษัทจะไม่ดำเนินการใดในสถานการณ์ที่ผลตอบแทนจากการลงทุนดู “ไม่เหมาะสม”

[ มองธุรกิจกาสิโนประเทศอื่นๆ ]

หากดูจากรายละเอียดที่มีการเปิดเผยออกมาเบื้องต้นรัฐบาลไทยระบุถึงการกำหนดอัตราภาษีการพนันไว้ที่ 17% ซึ่งต่ำกว่าอัตราภาษีที่มีผลบังคับใช้ของมาเก๊าที่ 40% ส่วนจำนวนใบอนุญาตที่เป็นไปได้นั้นไม่ได้ระบุชัดเจน แต่ก็มีการพูดถึงธุรกิจที่สนใจประมูลอาจได้รับการอนุมัติมากถึง 10 ราย เมื่อเทียบกับมาเลเซียที่มีกาสิโน 1 แห่ง และสิงค์โปร์มี 2 แห่ง โดยภายใต้ร่างกฎหมายของไทย ผู้รับใบอนุญาตจะต้องมีทุนจดทะเบียนอย่างน้อย 10,000 ล้านบาท และในโครงการแรกจะต้องลงทุนอย่างน้อย 100,000 ล้านบาท

ตัวเลขที่ดูสูงขนาดนี้อาจไม่ใช่เรื่องลำบากหรือน่ากังวลสำหรับบริษัทหรือธุรกิจในวงการนี้ โดยนักธุรกิจรายหนึ่งในวงการ ให้ความเห็นว่า กรุงเทพฯ มีศักยภาพที่จะดึงดูดการลงทุนมหาศาลนี้ได้ รองลงมาคือ จังหวัดที่อยู่ในระยะขับรถ 2-3 ชั่วโมงจากกรุงเทพฯ ขณะที่ถ้าประเมินพื้นที่จังหวัดท่องเที่ยวในภาคเหนือและพื้นที่จังหวัดท่องเที่ยวทะเลดังๆ ในภาคใต้อาจจะไม่ได้ดึงดูดการลงทุนจากบริษัทกาสิโนมากนัก

‘วิทาลลี อูมันสกี้’ นักวิเคราะห์อาวุโสผู้เชี่ยวชาญด้านกาสิโนจาก Seaport Research Partners ในฮ่องกง ให้ข้อสังเกตว่า แม้รีสอร์ทในแถบแคริบเบียนและเมดิเตอร์เรเนียนหลายแห่งจะมีกาสิโน แต่ก็เป็นเพียงสิ่งอำนวยความสะดวกเสริมอย่างหนึ่งมากกว่าจะเป็นแหล่งสร้างรายได้หลักให้กับผู้ประกอบการหรือประเทศนั้นๆ เพราะผู้คนไม่ได้เข้ากาสิโนหรือเข้าไปเที่ยวเล่นการพนันโดยเฉพาะ พวกเขาต้องการพักผ่อนอยู่บนชายหาด ไม่ได้ต้องการอยู่ในกาสิโน

และยังตั้งคำถามต่อแนวทางกำกับดูแลของไทยด้วยว่าจะเข้มงวดเพียงพอหรือไม่ รวมทั้งหน่วยงานกำกับดูแลเรื่องนี้จะมีอิสระแค่ไหนในการพิจารณาผู้รับใบอนุญาต และยังต้องพิจารณาความเสี่ยงเกี่ยวกับการฟอกเงินและความเสี่ยงเกี่ยวกับอาชญากรรมอื่นๆ ด้วย

[ ทุนใหญ่ในไทยสนใจกาสิโนถูกกฎหมายหรือไม่? ]

มีรายงานว่าในบรรดากลุ่มธุรกิจในไทยมีชื่อของ Royal Turf Club of Thailand ซึ่งเคยดำเนินกิจการสนามแข่งม้า เป็นหนึ่งในไม่กี่องค์กรที่แสดงความสนใจอย่างเปิดเผยในการเสนอราคาเพื่อขอใบอนุญาต

ทางสโมสรได้เปิดเผยแผนงานโครงการมูลค่า 200,000 ล้านบาท ซึ่งประกอบด้วยสนามแข่งม้าแห่งใหม่ สนามกอล์ฟ สโมสรเรือยอทช์ และโรงพยาบาลด้านการท่องเที่ยวเชิงการแพทย์ นอกจากนี้เคยมีกระแสข่าวว่ากลุ่ม AWC ของเจ้าสัวเจริญ สิริวัฒนภักดี ก็ให้ความสนใจด้วยเช่นกัน

อย่างไรก็ตามได้รับการปฏิเสธจาก ‘วัลลภา ไตรโสรัส’ ซีอีโอ ที่ออกมาให้ความเห็นว่า การลงทุนด้านการท่องเที่ยวที่เน้นความบันเทิงระดับนานาชาติของ AWC มุ่งเป้าไปที่นักท่องเที่ยวคุณภาพ เช่น กลุ่มครอบครัวและนักเดินทางเพื่อธุรกิจ เราไม่ได้วางแผนที่จะรวมกาสิโนไว้ในโครงการของเรา เนื่องจากไม่สอดคล้องกับตำแหน่งและจุดหมายปลายทางที่เรากำลังพัฒนา

นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึง เดอะมอลล์กรุ๊ป ที่ปรากฎเป็นรายงานข่าว แต่ ‘ศุภลักษณ์ อัมพุช’ ประธานกรรมการบริหารของกลุ่มเดอะมอลล์ กรุ๊ป บอกว่า ยังเร็วเกินไปที่จะบอกว่าบริษัทจะเข้ามาเกี่ยวข้องหรือไม่ เพราะกฎระเบียบและข้อบังคับยังไม่ชัดเจน

ขณะที่เครือเจริญโภคภัณฑ์ ซึ่งเป็นกลุ่มบริษัทเอกชนที่ใหญ่ที่สุดของประเทศไทย เป็นอีกหนึ่งบริษัทที่ได้รับความสนใจจากสื่อว่า จะเข้ามามีบทบาทในการพัฒนากาสิโนหรือไม่ แต่กลุ่มซีพีไม่ได้มีความเคลื่อนไหวในเรื่องนี้แต่อย่างใด

นิคเกอิ เอเชีย สอบถามผู้เชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมนี้ มองว่าผู้เล่นในประเทศไทยที่มีเงินทุนมาก อาทิ เครือซีพีหากจะเข้ามาในอุตสาหกรรมนี้ สามารถจัดการรีสอร์ทกาสิโนได้ด้วยศักยภาพของตัวเอง โดยไม่ต้องได้รับความช่วยเหลือจากผู้ประกอบการระดับโลก เช่น Las Vegas Sands หรือ MGM Resorts โดยยกกรณีศึกษาของ Galaxy Entertainment Group ในมาเก๊า และ Bloomberry Resorts ของฟิลิปปินส์

ทั้งสองบริษัทได้สร้างรีสอร์ทกาสิโนที่มีชื่อเสียงในตลาดของตนเอง บริษัทเหล่านี้ใช้ผู้บริหารและผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์ระดับนานาชาติ โดยไม่แบ่งกำไรกับบริษัทใหญ่ๆ ในลาสเวกัส

นักธุรกิจในแวดวงอุตสาหกรรมนี้ยังมั่นใจว่า ประเทศไทยมีศักยภาพที่จะพัฒนากาสิโนให้เติบโต และสามารถแข่งขันขึ้นมามีขนาดเทียบเท่ากับฟิลิปปินส์ที่มีกาสิโนที่ได้รับอนุญาต 14 แห่ง หรือสิงคโปร์ ซึ่งทั้งสองประเทศสร้างรายได้รวมจากธุรกิจนี้ราว 5,000 ล้านดอลลาร์ในปีที่แล้ว แม้จะยังน้อยกว่ามาเก๊าที่ทำรายได้ 2.2 หมื่นล้านดอลลาร์

[ กาสิโนถูกกฎหมายยังเป็นเรื่องก้ำกึ่งในประเทศไทย ]

พูดกันตามความเป็นจริงหากไปสังเกตการณ์กาสิโนตรงข้ามชายแดนไทยที่เมืองไพลิน ประเทศกัมพูชา ตั้งอยู่ห่างจากชายแดนไทยเพียง 600 เมตร จะเห็นมีคนไทยข้ามฝั่งเข้าไปเล่นกันจำนวนมาก แม้กระทั่งเงินเดิมพันที่รับแทงก็เป็นเงินบาท ไม่ใช่เงินสกุลเรียลของกัมพูชา

ลักษณะแบบนี้เกิดขึ้นกับกาสิโนอีกหลายแห่งตามแนวชายแดนไทยกับกัมพูชา ลาว และพม่า หลายแห่งมีความหรูหราเทียบเท่า หรืออาจจะมากกว่าในมาเก๊าและสิงคโปร์ด้วยซ้ำ โดยหากมีนักเล่นระดับไฮเอนด์จากฝั่งไทยมาเยือนก็จะมีทีมงานฝ่ายลูกค้าสัมพันธ์ที่พูดภาษาไทยได้มาให้บริการ ส่วนถ้าใครไม่มีเวลามาถึงชายแดนก็มีกาสิโนใต้ดินในประเทศไทย ที่ถูกปราบปรามอยู่เป็นระยะ

อย่างไรก็ตามการทำให้กาสิโนถูกกฎหมายยังเป็นความเห็นที่ก้ำกึ่ง หากดูจากแบบสำรวจโดยมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย แม้ส่วนใหญ่จะสนับสนุนแบบไม่เต็มใจร้อยเปอร์เซ็นต์ แต่จำนวนไม่น้อย 41.6% บอกว่าต่อต้าน และยังมีคำถามว่ารัฐบาลจะมีศักยภาพควบคุมธุรกิจนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ แต่ส่วนใหญ่กังวลใจมากที่สุดว่า กาสิโนถูกฎหมายจะทำให้คนที่ติดการพนันอยู่แล้วติดมากขึ้นไปอีก

ตอนนี้หนี้ครัวเรือนของไทยอยู่ที่ 90.8% ของจีดีพี ซึ่งถือว่าตัวเลขติดในกลุ่มสูงของเอเชีย ทำให้เกิดความกังวลว่าหากมีกาสิโนถูกกฎหมายอาจส่งผลต่อหนี้ครัวเรือนด้วย เพราะจะมีหนี้ใหม่เกิดขึ้นมาในระบบ แม้รัฐบาลเสนอแนวคิดเก็บค่าธรรมเนียมเข้ากาสิโนครั้งละ 5,000 บาท กับคนไทย แต่ก็ไม่ได้ทำให้หลายคนสบายใจ

สื่อต่างประเทศ ได้ไปสอบถามนักพนันคนไทยรายหนึ่ง ให้ความเห็นว่า ถึงแม้ไทยจะมีกาสิโนถูกกฎหมายได้จริงในอนาคต แต่พวกเขาก็อาจจะข้ามไปเล่นที่ฝั่งกัมพูชาอยู่ดี ยกเว้นว่าถ้ากาสิโนในไทยมีตัวเลือกเท่าๆกัน เช่น ราคาค่าเข้าเอื้อมถึงและมีความสะดวกสบาย

แต่ที่น่าคิดคือ นักพนันรายนี้ มองว่า ถึงไทยจะมีกาสิโนถูกกฎหมาย แต่เงินจะไม่ไปถึงมือประชาชนอยู่แล้ว แต่จะกระจุกอยู่กับบริษัทที่ร่ำรวยเท่านั้น