Gen X เจนไร้ความสุข เดอะแบกที่ไม่มีใครพูดถึง เลี้ยงตัวเอง-ลูก- พ่อแม่

บทความเกี่ยวกับคนแต่ละ Generation มีให้เห็นเต็มไปหมดในโลกโซเชียล ใครๆ ก็พูดถึง Gen Z ที่เติบโตมากับโซเชียลมีเดีย พร้อมทั้งแบกรับแรงกดดันจากการเปรียบเทียบ ความคาดหวัง และโรคซึมเศร้าที่กลายเป็นเรื่องใกล้ตัว

หรือไม่ก็พูดถึงมิลเลนเนียลหรือ Gen Y ที่กำลังอยู่ในวัยกลางคน สับสนว่าจะสร้างเนื้อสร้างตัวอย่างไรดีในโลกที่เศรษฐกิจผันผวน บ้านราคาเกินเอื้อม และเงินเก็บก็ไม่เคยพอสำหรับอนาคต

แต่ในระหว่างที่ทุกคนพากันถกเถียงเรื่อง Gen Z ที่เปราะบาง หรือ Gen Y ที่หมดไฟ กลับมีอีกหนึ่งรุ่นที่แทบไม่มีใครพูดถึงเลย นั่นก็คือ คนที่กำลังอยู่ในวัย 40 กว่าๆ ซึ่งบางคนอาจจะลืมไปแล้วด้วยซ้ำว่าเขาคือ Gen X และจริงๆ แล้วคนกลุ่มนี้ไม่ได้หายไปไหน พวกอาจจะแค่กำลังยุ่งอยู่กับการแบกรับทุกอย่างไว้เงียบๆ คนเดียว

สำหรับ Gen X ที่มีอายุ 40 ขึ้นไป ใครๆ ก็มักจะมองว่าอายุเท่านี้ความมั่นคงต้องสูงแล้ว ซึ่ง Gen X บางคนก็ยังเป็นเดอะแบกอยู่แม้มีอายุระดับนึง เพราะถ้ามองดีๆ นี่คือวัยของคนที่เป็นแม่ มีลูกที่ต้องเลี้ยง กับบางคนยังต้องเลี้ยงพ่อแม่อยู่ หลายคนก็ต้องดูแลทั้งลูกและพ่อแม่ไปพร้อมๆ กัน

[ ความสุขหาได้ยาก เพราะโดนบีบจากทุกด้าน ]

จากผลสำรวจของ Ipsos ใน 30 ประเทศ พบว่า 31% ของคน Gen X บอกว่าตัวเองไม่มีความสุข ซึ่งเป็นสัดส่วนสูงที่สุดในทุกเจเนอเรชัน

ขณะที่ ‘David Blanchflower’ นักเศรษฐศาสตร์  ก็พบเช่นกันว่า ความรู้สึกทุกข์ เครียด วิตกกังวล และหมดหวัง มักจะพุ่งสูงสุดในช่วงอายุประมาณ 50 ปีพอดี ทำให้ตรงกับทฤษฎีที่เรียกว่า “U-bend of life” หรือเส้นโค้งชีวิตรูปตัว U ที่บอกว่า คนเรามีความสุขในช่วงวัยเด็กและวัยชรา ส่วนช่วงวัยกลางคนกลับทุกข์ที่สุด ซึ่งก็ตรงกับช่วงวัยของ Gen X เป๊ะ 

อีกหนึ่งข้อมูลที่น่าสนใจ ก็คือในอเมริกา Gen X ใช้จ่ายราว 5% ของรายได้ไปกับการดูแลทั้งลูกและพ่อแม่ มากกว่าคนรุ่น Baby Bommer ถึง 2 เท่า

ส่วนในอิตาลี เด็กวัย 18–34 ปีที่ยังอยู่กับพ่อแม่เพิ่มจาก 61% เป็น 68% ในเวลา 20 ปี และคนที่เป็นพ่อแม่ก็คือ Gen X นั่นแหละ

พูดง่ายๆ ว่า Gen X คือรุ่นที่ต้องอยู่ให้ได้เพื่อคนอื่น แต่ไม่มีใครถามว่า “อยู่ได้ไหม?”

[ Gen X โตมาเผชิญกับวิกฤตเศรษฐกิจเยอะ แต่ต้องฮึบสร้างตัว ]

แม้ Gen X จะมีรายได้สูงขึ้นเมื่อเทียบกับคนรุ่นใหม่ แต่เมื่อคิดตามอัตราเงินเฟ้อ กลับพบว่าพวกเขาได้ผลตอบแทนต่ำที่สุดของทุกเจนเลย

มีงานวิจัยในสหรัฐฯ ของ Kevin Corinth และ Jeff Larrimore ชี้ว่า ในช่วงอายุ 36–40 ปี รายได้ครัวเรือนของ Gen X สูงกว่ารุ่นก่อนหน้าแค่ 16% ซึ่งถือว่าน้อยมากเมื่อเทียบกับการเติบโตของรุ่นอื่น 

เพราะเมื่ออยู่ในช่วงวัยทำงานเต็มที่ พวกเขาดันเจอ “จังหวะผิด” ทั้งหมด เช่น ช่วงอายุ 30–40 ซึ่งควรจะเป็นวัยสร้างตัว กลับตรงกับช่วงวิกฤตเศรษฐกิจซ้อนกันหลายรอบ ทั้งดอทคอมแตกในปี 2000 และวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ในปี 2008

หรือในอังกฤษ ปี 2011 คนวัย 30 กว่า รายได้เพิ่มขึ้นแค่ 1.1% เท่านั้น ในอิตาลีรายได้แทบไม่ขยับ ส่วนในแคนาดา รายได้จริงของคนวัย 35–44 แทบไม่เติบโตเลยตั้งแต่ปี 2011–2017 พูดง่ายๆ ว่า Gen X เหมือนเจอช่วงสร้างตัวที่ไม่ถูกเวลา เพราะต้องเผชิญวิกฤษเศรษฐกิจก่อน 

อีกเรื่องหนึ่งที่น่าคิด มีคนชอบพูดว่า Gen Y เป็นรุ่นที่ไม่มีบ้าน ขณะ Gen X ที่หลายคนมองว่าช่วงนี้คือเจนที่เหมาะกับการมีบ้านเป็นของตัวเอง สร้างมรดกสู่ลูกหลาน แต่ข้อมูลจาก Fed กลับพบว่า จริงๆ แล้ว Gen X ต่างหากที่เริ่มมีบ้านน้อยลงตั้งแต่ช่วงวัยกลางคน

สาเหตุหลักมาจาก ‘ฟองสบู่อสังหาฯ แตก’ ช่วงปี 2007–2009 ทำให้ Gen X ที่กำลังเริ่มซื้อบ้านในช่วงอายุ 30–40 ปี เจอกับการขอสินเชื่อที่ยากลำบาก ดอกเบี้ยสูง และบางคนถึงกับถูกยึดบ้านจนต้องกลับไปอยู่ห้องเช่า

ขณะที่เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมามีงานวิจัยจากธนาคารกลางยุโรปยังบอกไว้อีกว่า ระหว่างปี 2010–2021 คนรุ่น Gen Y ยุโรปเพิ่มทรัพย์สิน 3 เท่า ขณะที่ Gen X เพิ่มได้ไม่ถึง 2 เท่า

อย่างไรก็ตาม แม้หลายข้อมูลจะสะท้อนภาพของ Gen X ในต่างประเทศ แต่กับประเทศไทย เราก็เห็นภาพคล้ายกัน คนวัย 40–50 หลายคนยังเป็นเสาหลักของครอบครัว ต้องรับบททั้งลูก พ่อแม่ และผู้ปกครองในเวลาเดียวกัน ซึ่งแม้จะไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่ก็เป็นภาระที่ไม่เคยเบาลง

เพราะสุดท้าย ไม่ว่าเราจะอยู่ใน Generation ไหน ต่างก็มีเรื่องให้รับมือในแบบของตัวเอง Gen Z อาจแบกความกดดันจากโลกออนไลน์ Gen Y อาจกำลังสับสนกับเส้นทางชีวิต และ Gen X ก็ยังต้องรับผิดชอบทั้งบ้านและงาน โลกอาจเปลี่ยนไปตลอดเวลา แต่บางอย่างที่ยังเหมือนเดิมคือความเหนื่อยที่คนแต่ละรุ่นต่างแบกไว้ แม้จะต่างรูปแบบ แต่ก็คงหนักหนาไม่แพ้กัน

ที่มา

• • • • https://www.economist.com/finance-and-economics/2025/05/08/why-gen-x-is-the-real-loser-generation