Google ชนะคดี ศาลตัดสิน “สิทธิในการถูกลืม” ใช้ได้แค่ในยุโรป

Google ชนะคดี “สิทธิในการถูกลืม” ในยุโรป มีผลให้ข้อมูลส่วนตัวหรือข้อมูลเท็จที่มีผู้ร้องขอให้ลบออกไป ถูกทำให้มองไม่เห็นเฉพาะในยุโรปเท่านั้น แต่ยังคงเข้าถึงได้จากทั่วโลก

คดีนี้เป็นหมุดหมายสำคัญของแนวคิด “สิทธิในการถูกลืม (Right to be forgotten)” ซึ่งเริ่มตั้งแต่ปี 2558 ที่องค์การสารสนเทศและเสรีภาพแห่งชาติ (Commission nationale de l’informatique et des libertés) หน่วยงานกำกับดูแลของฝรั่งเศส สั่งให้กูเกิ้ลลบข้อมูลส่วนตัวหรือข้อมูลเท็จออกไปตามคำร้องขอ

หลังมีคำสั่งเกิดขึ้น กูเกิลก็เพียงแค่สร้างระบบที่ทำให้ผู้ใช้จากยุโรปมองไม่เห็นข้อมูลที่ได้ขึ้นบัญชีไว้ แต่ไม่ได้ลบข้อมูลออกไปจริง ๆ  เรื่องจึงขึ้นไปถึงชั้นศาลของยุโรป เพื่อบังคับให้ข้อมูลส่วนตัวของบุคคลหรือข้อมูลเท็จถูกลบหายออกไปจนเข้าถึงไม่ได้จากทั่วโลกจริง ๆ

อย่างไรก็ดี ศาลยุโรปตัดสินว่า สิทธิในการถูกลืมจะถูกบังคับใช้ในยุโรปเท่านั้น ไม่สามารถขยายอาณาเขตออกไปใช้ทั่วโลกได้

“สิทธิในการถูกลืม” เป็นสิทธิใหม่ที่เกิดขึ้นในปี 2557 โดยนายมาริโอ กอสเตฆา กอนซาเลส นักธุรกิจและทนายความชาวสเปน ฟ้องกูเกิลให้ลบข้อมูลเกี่ยวกับคดีการเงินของตัวเขาออกจากหน้าค้นหาของกูเกิล ศาลพิพากษาให้นายกอนซาเลสชนะ ส่งผลให้ผูกพันต่อการตีความกฎหมายของรัฐต่าง ๆ ที่เป็นสมาชิก และถือเป็นการรับรองว่าสิทธิในการถูกลืมเป็นส่วนหนึ่งของสิทธิในการคุ้มครองข้อมูลส่วนตัว (Right to protection of personal data)

อย่างไรก็ดี แม้กูเกิลจะชนะคดีครั้งนี้ในยุโรป แต่ในประเทศอื่น ๆ ก็กำลังขยับตัวเพื่อควบคุมการจัดการข้อมูลของบริษัทดังกล่าวเช่นกัน เช่น รัฐแคลิฟอร์เนีย ในสหรัฐอเมริกาเพิ่งออกกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค (the California Consumer Privacy Act) ที่จะเริ่มบังคับใช้วันที่ 1 มกราคม 2563 ซึ่งเป็นครั้งแรกที่สหรัฐฯอเมริกาออกกฎหมายที่ให้ “สิทธิในการลบข้อมูล (Right to erasure)” แก่ประชาชน โดยบุคคลมีสิทธิเรียกให้บริษัทห้างร้านต่าง ๆ ลบข้อมูลส่วนตัวของตน แต่มีข้อยกเว้นว่าหากข้อมูลเป็นข้อมูลที่ได้มาจากตัวกลางอื่น ๆ จะไม่สามารถลบได้