คนฮ่องกงร่วมหาทางออกทางการเมืองอย่างสันติ ผ่านงานเสวนาที่จัดเป็นครั้งแรก

นักวิชาการอิสระฮ่องกงรวมตัวจัดงานสานเสวนาเพื่อหาทางออกจากปัญหาการเมือง 

โปสเตอร์งาน Ways Forward: Let’s Talk and Listen ที่บ่งบอกรายละเอียดที่สำคัญไว้

เมื่อวันเสาร์ที่ 16 พฤศจิกายน 2562 ที่ฮ่องกงได้มีการจัดงาน Ways Forward: Let’s Talk and Listen โดยมีจุดประสงค์หลักคือการสานเสวนาเพื่อหาทางออกจากปัญหาการเมือง หลังจากผ่าน 5 เดือนของการชุมนุม

งานนี้จัดในช่วงที่สถานการณ์ตึงเครียดที่สุดจุดหนึ่ง หลังจากต้นสัปดาห์ของการจัดงาน เกิดเหตุตำรวจยิงผู้ประท้วงในวันจันทร์ที่ 11 พฤศจิกายน 2562 ทำให้ตลอดสัปดาห์จันทร์ถึงศุกร์คนฮ่องกงที่ไม่เห็นด้วยกับรัฐบาลจีนได้ออกมารวมตัวกัน ทั้งตามมหาวิทยาลัย ที่มีนักศึกษาเป็นแกนนำ และในตอนพักเที่ยง ที่พนักงานบริษัทจะมารวมตัวแสดงออกถึงจุดยืน

ในงานมีนักวิชาการการเมือง ที่เคยผ่านประสบการณ์ความขัดแย้งทางการเมืองในไอร์แลนด์เหนือ แอฟริกาใต้  มาเลเซีย และ ฟิลิปปินส์ รวมถึงผู้เขียนที่ได้มีโอกาสทำข่าวความขัดแย้งทางการเมืองในไทย

เนื้อหาในงานส่วนใหญ่ วิทยากรได้ลำดับเหตุการณ์ที่ตนเองเคยผ่านมา และสิ่งที่ได้เรียนรู้จากเหตุการณ์นั้นๆ ซึ่งสิ่งหนึ่งที่เห็นพ้องต้องกันคือความรุนแรงไม่ได้นำพาไปสู่ทางออกได้ และภาครัฐต้องรับฟังและพร้อมปรับตัว ปรับท่าทีเมื่อเหมาะสม

ผู่ร่วมงานในงานนี้มี 500 คน โดยมีอีก 300 คนที่สมัครเข้ามาแต่ไม่ได้เข้าร่วม เพราะสถานที่จำกัด

ภาพการปะทะกันระหว่างผู้ชุมนุมและตำรวจ กลายเป็นภาพที่เห็นกันจนชินตาตลอด 2-3 เดือนที่ผ่านมา – ขัดกับความรู้สึกของคนฮ่องกงที่อยู่อย่างสันติมาตลอด

งานนี้มีจุดเด่นที่น่าศึกษาหลายจุด

1. เปิดกว้างให้คนทุกอาชีพ ทุกวัย และทุกแนวคิดทางการเมืองมาเข้าร่วม – ในงานมีกระทั่งการเสนอแนวคิดจากฝั่งผู้สนับสนุนจีนที่ถือว่าสุดโต่ง และมีผู้ชุมนุมที่ใช้เวทีนี้ระบายความรู้สึกที่อัดอั้นมานาน แต่จบลงด้วยความพยายามในการเปิดพื้นที่ให้มีการพูดคุยกัน
2. เวทีพยายามให้เกิดการมีส่วนร่วมของผู้เข้าร่วม – จากเวลางาน 7 ชั่วโมง วิทยากรแต่ละคนมีเวลาพูดเพียงแค่คนละ 8 นาทีเท่านั้น งานออกแบบให้คนมีส่วนร่วมมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ผ่านการพูดคุยในห้อง และการโหวตทางออนไลน์
3. การมีส่วนร่วมทางออนไลน์ – งานมีการไลฟ์สดตลอด และมีการให้คนร่วมโหวตผ่าน minimeter เพื่อแสดงออกผ่านคำถามต่างๆ เช่นคีย์เวิร์ดที่สำคัญที่เหมาะกับฮ่องกงตอนนี้คืออะไร ซึ่งคำที่พูดถึงกันมากที่สุดคือ Solution หรือ ทางออก แต่ในเวลาเดียวกัน ก็มีคนพูดถึงคำว่า Violence หรือ ความรุนแรงด้วยเช่นกัน
4. การสงวนพื้นที่ส่วนตัวของผู้เข้าร่วม – งานใส่ใจกับเรื่องนี้มาก ด้วยสถานการณ์ทางการเมืองที่ตอนนี้คนในฮ่องกงระแวงระวังเรื่องความปลอดภัยไปหมด ทำให้ไม่มีการเก็บชื่อผู้เข้าร่วม ไม่มีการฉายภาพคนในงาน ในช่วงที่มีคนถามคำถาม การไลฟ์ก็จะปิดเสียงไม่ให้รู้ได้เลยว่าเป็นใคร

ผลจากความพยายามในการสานเสวนา

คนที่มาร่วมรับฟังส่วนใหญ่ ได้รับพลังบวกออกไปมาก น่าจะเป็นเพราะนี่เป็นงานแรกที่มีงานลักษณะนี้ ท่ามกลางสถานการณ์การเมืองที่คุกรุ่น แต่ในเวลาเดียวกันผู้เขียนก็จับความรู้สึกได้ว่าหลายคนล้าและเหนื่อยกับสถานการณ์การเมืองเช่นนี้ไม่น้อย และหลายคนก็ใจหายเมื่อมีคำเตือนว่าทุกคนอาจจะต้องคุ้นชินกับภาพการเมืองแบบนี้ไปอีกสักระยะ – อย่างในไทยที่ความขัดแย้งบนท้องถนนกินเวลา 7-8 ปี

สิ่งหนึ่งที่ได้เห็นจากการเข้าร่วมงานนี้คือคนฮ่องกงจะพยายามแสวงหาคำตอบที่เป็นรูปธรรมมากกว่าคนไทยมาก ด้วยสังคมที่รวดเร็วกว่า หลายคนพยายามนำวิธีการแก้ปัญหามาจากการทำงาน จึงได้ยินเสียงเรียกร้องหาแถลงการณ์ หรือวิธีการแบบชัดเจน ซึ่งเวทีนี้ไม่ได้กำหนดว่าจะต้องมีแถลงการณ์ออกมา เพราะถือเป็นเวทีที่จัดตั้งขึ้นมาเพื่อทดลองหาทางออกใหม่ๆ โดยไม่มีการปักธง

ในอีกด้าน ก็มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ว่าการจัดงานในลักษณะนี้ไม่น่าจะส่งผลในทางใดทางหนึ่งชัดเจน และดูจะเป็นการเสียเวลาเสียมากกว่า เนื่องจากบาดแผลทางการเมืองนั้นร้าวลึกเกินกว่าจะกลับมาพูดคุยกันได้

ชาวฮ่องกงออกมาเลือกตั้งท้องถิ่นในวันที่ 24 พฤศจิกายนมากทำลายสถิติปี 2015

ฮ่องกงหลังจากนี้

ผลการเลือกตั้งท้องถิ่นในวันที่ 24 พฤศจิกายน 2562 จะเป็นตัวชี้วัดความรู้สึกของคนฮ่องกงได้ไม่น้อย หลังจากที่การชุมนุมมีแนวร่วมในถนนแตะล้านคน (ตัวเลขตามผู้ชุมนุม) แต่ผลกระทบทางเศรษฐกิจเริ่มชัดเจนมากขึ้น

ฮ่องกงจะมีงานตรุษจีนต้นปี 2563 เป็นช่วงไฮซีซั่น ซึ่งน่าจับตาว่าบรรยากาศเฉลิมฉลองและการตื่นตัวทางเศรษฐกิจจะส่งผลต่อบรรยากาศการเมืองอย่างไรบ้าง

สถานการณ์การชุมนุมจะยังคงมีไปอีกสักระยะ แต่น่าจะจำกัดวงอยู่เฉพาะที่เช่นในมหาวิทยาลัย หรือ Flash Mob ตามจุดต่างๆ – ซึ่งแปลว่าคนไทยยังคงเดินทางไปท่องเที่ยวและทำธุรกิจได้ แต่แนะนำให้ติดตามข่าวสารว่ามีการชุมนุมที่จุดไหน

รายงานโดยนภพัฒน์จักษ์ อัตตนนท์

บรรณาธิการข่าวออนไลน์ Workpoint News