ศาลปกครองกลางพิพากษา นักการเมือง-อดีตบิ๊ก ขรก. ชดใช้ค่าเสียหายคดีข้าวจีทูจีตามคำสั่ง ก.พาณิชย์เป็นธรรมแล้ว

ศาลปกครองกลางพิพากษา นักการเมือง-อดีตบิ๊ก ขรก. ชดใช้ค่าเสียหายคดีข้าวจีทูจีตามคำสั่ง ก.พาณิชย์เป็นธรรมแล้ว ยอดรวมกว่า 2 หมื่นล้าน

วันที่ 29 มี.ค. 2564 ศาลปกครองกลางอ่านคำพิพากษาคดีระหว่าง นายมนัส สร้อยพลอย อดีตอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ ผู้ฟ้องคดีที่ 1 นายทิฆัมพร นาทวรทัต อดีต ผอ.สำนักบริหารการค้าข้าว กรมการค้าต่างประเทศ และอดีตผู้ช่วยเลขานุการในคณะทำงานอนุกรรมการพิจารณาระบายข้าว ผู้ฟ้องคดีที่ 2 นายอัฐฐิติพงศ์ หรืออัครพงศ์ ทีปวัชระ หรือช่วยเกลี้ยง อดีตเลขานุการกรมการค้าต่างประเทศ ผู้ฟ้องคดีที่ 3 นายภูมิ สาระผล อดีต รมช.พาณิชย์ ผู้ฟ้องคดีที่ 4 และนายบุญทรง เตริยาภิรมย์ อดีต รมว.พานิชย์ ผู้ฟ้องคดีที่ 5 ยื่นฟ้องนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ปลัดกระทรวงพาณิชย์ และกระทรวงการคลัง เป็นผู้ถูกฟ้องที่ 1-4 กรณีขอให้ศาลสั่งเพิกถอนคำสั่งกระทรวงพาณิชย์ ที่สั่งให้ทั้งหมดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนกรณีกระทำความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการ ทุจริตโครงการรับจำนำ และโครงการระบายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ (จีทูจี)

ศาลปกครองกลางพิเคราะห์แล้วเห็นว่า ผู้ฟ้องคดีที่ 1-5 มีพฤติการณ์จงใจกระทำการทุจริตร่วมกันกับข้าราชการการเมือง ข้าราชการประจำ และภาคเอกชน รวมถึงมีลักษณะการแบ่งงานกันทำ และจงใจทำให้เกิดความเสียหายในโครงการระบายข้าวจีทูจี ดังนั้น จึงเป็นการละเมิดต่อการปฏิบัติหน้าที่ และจงใจทำให้รัฐเสียหาย ไม่เป็นการปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรี ไม่อาจนำข้าวดังกล่าวมาขายราคามิตรภาพหรือต่ำกว่าราคาตลาดได้ นอกจากนี้ ยังมีการเปลี่ยนแปลงการชำระเงินในสัญญาซื้อขายข้าว โดยมีการเพิ่มวิธีการโอนเงินผ่านธนาคารและแคชเชียร์เช็ค ซึ่งไม่สอดคล้องกับการขายข้าวแบบจีทูจี รวมถึงมีการส่งมอบหน้าคลังสินค้า ทำให้มีการนำข้าวในคลังมาเวียนขายภายในประเทศ การกระทำดังกล่าวจึงทำให้เกิดการแข่งขันอย่างไม่เป็นธรรม ดังนั้น นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ปลัดกระทรวงพาณิชย์ มีอำนาจสั่งให้ผู้ฟ้องคดีที่ 1, 2, 4 และ 5 ชดใช้ 20% จากมูลค่าความเสียหายตามสัญญาระบายข้าวรวม 4 ฉบับ คิดเป็นเงินจำนวน 20,057,723,761 บาท ถือว่าเป็นธรรมแล้ว

ส่วนผู้ฟ้องคดีที่ 3 ศาลเห็นว่า ขณะเกิดเหตุดำรงตำแหน่งเลขานุการกรมการค้าต่างประเทศ ทำหน้าที่ล่ามในการเจรจาซื้อขายข้าว แต่ไม่เคยแสดงความเห็นใดๆ ในการทำสัญญาฉบับที่ 1-2 ต่อมาเมื่อปี 2555 ได้รับแต่งตั้งเป็นผู้อำนวยการสำนักบริหารการค้าข้าว กระทรวงพาณิชย์ และเป็นคณะอนุกรรมการระบายข้าวโดยตำแหน่ง รวมถึงมีการเจรจาและทำบันทึกในการซื้อขายข้าวสัญญาฉบับที่ 3-4 ด้วย ขณะเดียวกันมีส่วนร่วมในการแก้ไขสัญญาซื้อขายข้าวฉบับที่ 2 เช่นกัน ดังนั้น ในการคำนวณค่าเสียหายต้องคำนึงถึงพฤติการณ์แห่งความร้ายแรงและความเป็นธรรมด้วย เมื่อไม่ปรากฏชัดว่า ในช่วงที่ผู้ฟ้องคดีที่ 3 เป็นเลขานุการกรมการค้าต่างประเทศ และทำหน้าที่ล่าม เข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องกับสัญญาฉบับที่ 1-2 โดยตรง แต่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสัญญาฉบับที่ 3-4 และการแก้ไขสัญญาฉบับที่ 2 ในช่วงเป็น ผอ.สำนักบริหารการค้าข้าว กระทรวงพาณิชย์ ดังนั้น การให้ผู้ฟ้องคดีที่ 3 รับผิดทางละเมิด 20% ในสัญญาฉบับที่ 1-2 ด้วยจึงเป็นไม่เป็นธรรม

ศาลปกครองกลางจึงมีคำพิพากษาว่า ให้นายมนัส สร้อยพลอย ผู้ฟ้องคดีที่ 1 ชดใช้ 4,011,544,752.33  บาท นายทิฆัมพร นาทวรทัต ผู้ฟ้องคดีที่ 2 ชดใช้ 4,011,544,752.33  บาท นายภูมิ สาระผล ผู้ฟ้องคดีที่ 4 ชดใช้ 2,242,571,739.67 บาท และนายบุญทรง เตริยาภิรมย์ ผู้ฟ้องคดีที่ 5 ชดใช้ 1,768,973,012.66 บาท ส่วนนายอัฐฐิติพงศ์ หรือ อัครพงศ์ ทีปวัชระ หรือช่วยเกลี้ยง ผู้ฟ้องคดีที่ 3 ให้ชดใช้ในส่วนสัญญาฉบับที่ 1-2 จำนวน 10% และชดใช้สัญญาฉบับที่ 3-4 จำนวน 20% รวมชดใช้ 2,694,464,066.21 บาท

ส่วนกรณีที่ผู้ฟ้องคดีที่ 1-5 ขอให้ศาลเพิกถอนคำสั่งกระทรวงพาณิชย์ และคำสั่งตั้งคณะกรรมการรับผิดทางละเมิด รวม 4 ฉบับนั้น ศาลปกครองกลางเห็นว่า หนังสือทั้ง 4 ฉบับดังกล่าวมิได้มีผลกระทบโดยตรงต่อผู้ฟ้องคดีที่ 1-5 และไม่ใช่คำสั่งทางปกครองที่จะมีผลกระทบ จึงพิพากษาเพิกถอนเฉพาะคำสั่งกระทรวงพาณิชย์ ที่ 453/59 ลงวันที่ 19 ก.ย. 2559 ในส่วนของผู้ฟ้องคดีที่ 3 ที่ให้ชดใช้ 20% จากมูลค่าความเสียหาย ยกฟ้องผู้ฟ้องคดีที่ 1, 2, 4, 5 ส่วนคำร้องอื่นนอกเหนือจากนี้ให้ยก