รู้จักโรค ‘ลีเจียนแนร์’ ติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ ระบาดที่อาร์เจนตินา

สธ.เฝ้าระวังสถานการณ์โรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ ‘ลีเจียนแนร์’ กรมควบคุมโรคยืนยันไม่ใช้โรคใหม่ ไทยป่วยสะสมตั้งแต่ปี 2556 ถึงปัจจุบัน จำนวน 131 ราย

จากกรณีประเทศอาร์เจนตินา พบการแพร่ระบาดของโรคลีเจียนแนร์ ซึ่งเป็นโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ ระบาดในสถานพยาบาลแห่งหนึ่ง พบผู้ป่วยที่มีอาการปอดอักเสบ 11 ราย เป็นบุคลากรทางการแพทย์ 8 ราย และผู้ป่วย 3 ราย ในจำนวนนี้มีผู้เสียชีวิต 4 ราย

• โรคลีเจียนแนร์ ติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ

ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการพบเชื้อแบคทีเรีย Legionella pneumophila เป็นเชื้อก่อโรคลีเจียนแนร์ (Legionnaires’ disease) พบได้ในแหล่งน้ำธรรมชาติที่มีอุณหภูมิ 32-45 องศาเซลเซียส การติดต่อและรับเชื้อเกิดจากการหายใจเอาละอองฝอยของเหลว หรือละอองฝอยของน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อนี้ เช่น น้ำจากหอหล่อเย็น (cooling towers) ของระบบปรับอากาศ น้ำฝักบัวอาบน้ำ อ่างน้ำวน เครื่องช่วยหายใจ และน้ำพุประดับอาคาร สถานที่ต่างๆ รวมถึงสำลักน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อ โดยเฉพาะผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น ผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรัง หรือผู้สูบบุหรี่หนัก ทั้งนี้ยังไม่เคยพบการแพร่เชื้อจากคนสู่คน

นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ อธิบดีกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยว่า โรคลีเจียนแนร์ไม่ใช่โรคใหม่ เกิดจากการหายใจเอาละอองน้ำ หรือของเหลวที่ปนเปื้อนเชื้อก่อโรค หรือจากระบบปรับอากาศที่ไม่สะอาดเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งโรคเป็นโรคที่พบได้ประปราย และการระบาดมักอยู่ในวงจำกัดเฉพาะผู้ที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมเดียวกัน

• อาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ อันตรายถ้าเชื้อลงปอด

ผู้ติดเชื้อโรคลีเจียนแนร์จะมีอาการเป็น 2 ลักษณะ คือ อาการเบาไปจนถึงอาการหนัก อาการเบาจะมีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ คือ มีไข้ ปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อ ไอ คลื่นไส้อาเจียน เรียกว่า โรคไข้ปอนเตียก (Pontiac fever)

หากติดเชื้อลงไปที่ปอด ทำให้ปอดอักเสบ มีไข้สูง ไอ หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย และอาจเป็นสาเหตุทำให้เสียชีวิต จะเรียกว่า โรคลีเจียนแนร์ หากไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสมอาจเกิดระบบทางเดินหายใจล้มเหลวได้

โรคลีเจียนแนร์สามารถรักษาได้โดยปกติทั่วไปแล้วโรคนี้ไม่ติดต่อจากคนสู่คน ผู้ที่มีร่างกายแข็งแรงจะไม่มีอาการป่วยใดๆ แต่อาการของโรคจะชัดเจนในกลุ่มเสี่ยง คือ ผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำและผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรัง

• แนวทางการป้องกัน สำหรับมาตรการในการป้องกันโรคลีเจียนแนร์ สถานประกอบการ ดังนี้

1.ตรวจสอบระดับคลอรีนตกค้างของน้ำในบ่อพักทุกวันต้องไม่น้อยกว่า 0.2 ppm.

2.ตรวจสอบน้ำในระบบน้ำร้อนรวมต้องมีอุณหภูมิสูงกว่า 60 องศาเซลเซียส และน้ำที่ส่งออกต้องมีอุณหภูมิสูงกว่า 50 องศาเซลเซียส

3.ระบบปรับอากาศให้ใช้คลอรีนเข้มข้น 10 ppm.ในท่อที่ไปหอผึ่งเย็น 3-6 ชม.ให้ทั่วถึงทั้งระบบและทำความสะอาดเครื่องปรับอากาศทุก 1-2 สัปดาห์

สถานการณ์โรคลีเจียนแนร์ในประเทศไทย ตั้งแต่ปี 2556 ถึงปัจจุบัน พบผู้ป่วยสะสม 131 ราย เสียชีวิต 1 รายในปี 2563 พบผู้ป่วยรายล่าสุดเมื่อปี 2564 อายุเฉลี่ย 62 ปี (อายุต่ำสุด 23 ปี และอายุสูงสุด 85 ปี) ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นเพศชายวัยกลางคนถึงสูงอายุ และเป็นนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทย

อธิบดีกรมควบคุมโรค ย้ำว่า โรคลีเจียนแนร์ ไม่ใช่โรคใหม่ และไม่ได้เกิดขึ้นได้ง่าย การแพร่ระบาดมักอยู่ในวงจำกัดเฉพาะผู้ที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมเดียวกัน จึงขอแนะนำทุกหน่วยงานหรือสถานประกอบการที่พักนักท่องเที่ยวจัดการระบบคลอรีนในน้ำประปา ตรวจสอบระบบน้ำร้อนรวม ระบบปรับอากาศ อุปกรณ์ในห้องน้ำ ให้เป็นไปตามมาตรฐาน ทำความสะอาดสิ่งของที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์น้ำอย่างสม่ำเสมอ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ได้ที่สายด่วนกรมควบคุมโรค โทร. 1422