อาลัย นพ.มงคล ณ สงขลา เจ้าของผลงาน “ซีแอลยา” ที่ทำให้คนไทยเข้าถึงยาได้ง่ายขึ้น

นพ.มงคล ณ สงขลา อดีตรมว.กระทรวงสาธารณสุข ถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคมะเร็งไต นพ.มงคลมีบทบาทในการผลักดันให้รัฐบาลไทยใช้นโยบาย “ใช้สิทธิเหนือสิทธิบัตรยา(Compulsory Licensing : CL) ” ทำให้การเข้าถึงยารักษาโรคสำคัญ ๆ เป็นไปในราคาถูกและเข้าถึงได้อย่างแพร่หลายมากขึ้น 

วานนี้ (11 ธันวาคม 2563) นายแพทย์มั่นจิตต์ ณ สงขลา บุตรนายแพทย์มงคล ณ สงขลา โพสต์เฟซบุ๊กส่วนตัว ระบุ ว่านพ.มงคล ผู้เป็นบิดา ถึงแก่อนิจกรรมในเวลา 22.52 น. ด้วยโรคมะเร็งที่ไต

นพ.มงคล ณ สงขลา ถูกจดจำในฐานะแพทย์ชนบทดีเด่น ปี พ.ศ.2519 รับราชการแพทย์ตั้งแต่สำเร็จการศึกษา เคยดำรงตำแหน่งเป็นอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ปี 2539 เลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาปี 2540-2542 อธิบดีกรมการแพทย์ปี 2542 และปลัดกระทรวงสาธารณสุข ปี 2543

หนึ่งในผลงานโดดเด่นของ นพ.มงคล เกิดขึ้นขณะดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ในรัฐบาลพลเอกสรุยุทธ์ จุลานนท์ ระหว่างปี 2549-2551 ได้แก่การการผลักดันให้รัฐบาลไทยใช้นโยบาย “ใช้สิทธิเหนือสิทธิบัตรยา(Compulsory Licensing : CL) ” ทำให้การเข้าถึงยารักษาโรคสำคัญ ๆ เป็นไปในราคาถูกและเข้าถึงได้อย่างแพร่หลายมากขึ้นผ่านนโยบายบัตรประกันสุขภาพ

ยาที่ราคาถูกลงจากผลของการบังคับใช้สิทธิเหนือสิทธิบัตร เช่น เอฟฟาไวเรนซ์ (Effavirenz) หรือยาต้านไวรัสเพื่อรักษาการติดเชื้อเอชไอวี ยาโคลพิโดเกรลหรือยาละลายลิ่มเลือด เป็นต้น 

ต้นปี 2563 ขณะที่รับบาลพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีพิจารณาว่าจะเข้าร่วมการเจรจาความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก หรือ CPTTP หรือไม่ พ.มงคล ณ สงขลา อออกมาแสดงความไม่เห็นด้วย โดยกล่าวว่าจะกระทบกับการดูแลรักษาประชาชนในระบบประกันสุขภาพแห่งชาติหลักแสน

“เราช่วยชีวิตคนติดเชื้อเอดส์ ไม่ให้เป็นโรคเอดส์แล้วก็รอดจากการตายเป็นแสน ๆ คนในช่วงปี 2459-2550 ไม่ใช่น้อยที่เดียวที่คนเป้นโรคเอดสืเป็นมะเร็งไม่มียารักษา เพราะสปสช.ไม่มีเงินที่จะไปซื้อยาที่จะมาให้คนไข้อยู่กับเชื้อโดยไม่มีใครเสียหายซึ่งกันและกัน แต่ทีนี้พอเราสามารถที่จำทำซีแอลได้(ประกาศบังคับใช้สิทธิ) มันก็ทำให้คนที่ติดเชื้อเอดส์สามารถจะอยู่กับเชื้อได้จนบัดนี้” นพ.มงคลกล่าว

“คุณพ่อได้สั่งเสียมาตลอดว่าอยากให้จัดงานสั้นๆอย่างเรียบง่าย และจะบริจาคร่างกายเป็นอาจารย์ใหญ่ให้กับคณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล”  นายแพทย์มั่นจิตต์ เผยผ่านเฟซบุ๊ก

สอดคล้องกับโพสต์เฟซบุ๊กส่วนตัวของ นพ.มงคล ที่โพสต์ไว้เมื่อวันที่ 6 พ.ย. 2563 ว่า  “แม้แต่ในวันตาย ผมจะเอาศพส่งไปบริจาคที่ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ ศิริราชพยาบาล ซึ่งเป็นบ้านเก่าของผม เพราะผมเคยเรียน เคยนอนอยู่ที่นั่น ศพของผมจะได้ใช้ประโยชน์ให้กับนักศึกษาแพทย์ ถึงแม้ว่าจะมีประโยชน์น้อย เพราะโดนตัดไตไปแล้ว และร่างกายส่วนอื่นๆ ก็ไม่ค่อยสมบูรณ์ แต่ก็ไม่เป็นไร ยังเอาไปใช้ประโยชน์ได้อีกหลายอย่าง”