เลิกเถียงกัน เลือกตั้งซ่อมนครปฐมไม่เกี่ยวกับคำนวณ “ส.ส.พึงมี”

อีกประเด็นหลังการเลือกตั้งซ่อมนครปฐมที่ “เผดิมชัย สะสมทรัพย์” จากพรรคชาติไทยพัฒนา คว้าตำแหน่ง ส.ส.เตรียมเดินเข้าสภาฯ แต่เกิดข้อถกเถียงเรื่อง “ส.ส.พึงมี” ระหว่างพรรคชาติไทยพัฒนา กับ พรรคอนาคตใหม่

(ดร.สติธร ธนานิธิโชติ)

ทีมข่าวเวิร์คพอยท์ไขข้อข้องใจ โดยสอบถามกับทาง ดร.สติธร ธนานิธิโชติ รักษาการผู้อำนวยการสำนักนวัตกรรมเพื่อประชาธิปไตย สถาบันพระปกเกล้า ได้ยืนยันว่า การเลือกตั้งใหม่ที่จะนำไปสู่การคำนวณ ส.ส.บัญชีรายชื่อ มีเฉพาะกรณีเดียว คือ การเลือกตั้งใหม่ที่มีการทุจริต ไม่เป็นธรรม หรือใบเหลือง ใบแดงจากคำตัดสินของศาล

กรณี ส.ส.ตาย ลาออก หรือพ้นสภาพไม่ต้องคำนวณใหม่ ไม่เช่นนั้นจะต้องคำนวณใหม่ตั้งแต่กรณีของนายไพบูลย์ นิติตะวัน ส.ส.บัญชีรายชื่อที่ย้ายไปสังกัดพรรคพลังประชารัฐ โดยเป็นอดีต ส.ส.ในสังกัดพรรคประชาชนปฏิรูป สำหรับการเลือกตั้งใหม่ที่จะมีผลให้เกิดการคำนวณ ส.ส.บัญชีรายชื่อใหม่ขณะนี้มีรออยู่หนึ่งเรื่อง คือกรณีของนายกรุงศริวิไล เผือกสุทิน ส.ส.สมุทรปราการ พรรคพลังประชารัฐ ที่กกต. ให้ใบเหลืองรอศาลวินิจฉัย แต่หากศาลตัดสินหลังการเลือกตั้งผ่านไปแล้ว 1 ปี ก็ไม่ต้องคำนวณใหม่

ก่อนหน้านี้ นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ กล่าวว่า ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 91 (3) ระบุว่า ให้นำจำนวน ส.ส.ที่พรรคการเมืองพึงมี ลบด้วย ส.ส.ที่พรรคนั้นได้ในแบบแบ่งเขต ที่เหลือเป็น ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อ แต่การเลือกตั้งซ่อมนครปฐม ไม่ได้นำคะแนนรวม เพราะไม่ใช่การเลือกตั้งซ่อมที่เกิดจากการทุจริต ดังนั้นจึงใช้กระดานเดิมในการคำนวณ ส.ส.พึงมี ของพรรคอนาคตใหม่ยังมี 81 คน แต่ ส.ส.ปัจจุบันมีเพียง 80 คน ดังนั้น ตามรัฐธรรมนูญมาตรา 91 (3) จึงอยากฝากนักกฎหมายมหาชนทั่วประเทศช่วยไตร่ตรอง ว่า นายมานพ ศีรีภูวดล ผู้สมัคร ส.ส.บัญชีรายชื่อ ลำดับต่อไปขึ้นมาเป็น ส.ส.แทน

ขณะที่ นายเทพไท เสนพงศ์ ส.ส.นครศรีธรรมราช พรรคประชาธิปัตย์ กล่าวว่า ผลที่ตามมาหลังเลือกตั้งซ่อม คือ จำนวน ส.ส. ที่พึงจะมีได้ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 91 จะมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงในพรรคการเมืองใดหรือไม่ ถ้าดูจากคะแนนรวมทั้งหมดของพรรคอนาคตใหม่ที่มี ส.ส.พึงมี จะได้ 81 คนเท่าเดิม

ส่วนพรรคการเมืองใดที่จะได้รับผลกระทบ เป็นหน้าที่ของกกต.ที่ต้องคิดคำนวณ และประกาศจำนวน ส.ส.ของแต่ละพรรคกันใหม่ เพราะผลเลือกตั้งซ่อมครั้งนี้ไม่มีผลต่อคะแนนรวมของพรรคการเมืองใดๆ ที่มีอยู่เดิม ต้องปฏิบัติตามมาตรา 94 ไม่สามารถนำคะแนนมาคิดรวมได้ ดังนั้นคะแนนรวม หรือจำนวน ส.ส.ที่พึงมีของพรรคชาติไทยพัฒนาที่มี 10 คน หากคำนวณตามมาตรา 91 เมื่อมี ส.ส.เขต เพิ่มมา 1 คน จะต้องลด ส.ส.บัญชีรายชื่อลงหรือไม่ เชื่อว่า ทำให้เป็นปัญหา และข้อโต้เถียงในการคิดสัดส่วน ส.ส.ที่พึ่งมีแน่นอน คงไม่มีพรรคการเมืองใดที่อยากสูญเสียที่นั่ง ส.ส. นับเป็นอีกปัญหาหนึ่งของการบังคับใช้รัฐธรรมนูญฉบับนี้ จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องศึกษาแก้ไขต่อไป

รัฐธรรมนูญ60