ปฏิรูปราชการ เวียดนามโมเดล ไทยเอาไง?

รัฐราชการไทยเอาไง?

เวียดนามยุบ 5 กระทรวง กระทบเจ้าหน้าที่ 100,000 คน

ยกเครื่องใหม่ดันจีดีพีประเทศ 8%

เส้นทางการปฏิรูปเวียดนามเริ่มต้นขึ้นแล้ว โดยเวียดนามจะยุบ 5 กระทรวง ควบรวมหน่วยงานจำนวนมาก ให้เหลือเพียง 14 กระทรวง ส่งผลกระทบต่อเจ้าหน้าที่รัฐถึง 100,000 คนที่บางส่วนอาจตกงาน ยังไม่รวมการจัดการหน่วยงานอื่นๆ ที่ทำหน้าที่ทับซ้อนกันทั่วประเทศ

นี่ถือเป็นการยกเครื่องใหญ่ของเวียดนาม นับตั้งแต่การปฏิรูปเมื่อทศวรรษที่ 1980 เป็นต้นมา ที่เปลี่ยนประเทศคอมมิวนิสต์อย่างเวียดนามให้เปิดกว้างสู่โลกทุนนิยมมากขึ้น

เบื้องหลังเรื่องนี้ คือความพยายามของเวียดนาม ซึ่งมีประชากรเกือบ 100 ล้านคน ที่ต้องการปรับตัวกับความท้าทายใหม่ของโลก และเพื่อพุ่งชนเป้าหมายเศรษฐกิจโต 8% ในปีนี้

การปฏิรูปครั้งนี้เป็นอย่างไร วันนี้สำนักข่าวทูเดย์จะเล่าให้ฟังอย่างละเอียด

แผนปฏิรูปนี้จะมีผลในวันที่ 1 มี.ค. นี้ โดยจะทำให้เวียดนามมีกระทรวงเหลืออยู่ 14 กระทรวง ดังต่อไปนี้

กระทรวงเดิม 8 กระทรวง ได้แก่

กระทรวงกลาโหม

กระทรวงความมั่นคงสาธารณะ

กระทรวงการต่างประเทศ

กระทรวงยุติธรรม

กระทรวงอุตสาหกรรมและการค้า

กระทรวงวัฒนธรรม กีฬาและการท่องเที่ยว

กระทรวงศึกษาธิการและฝึกอบรม

กระทรวงสาธารณสุข

แม้ทั้ง 8 กระทรวงนี้จะมีชื่อเดิม แต่ก็จะได้รับการโอนย้ายหรือเปลี่ยนแปลงหน่วยงาน เพื่อให้เข้ากับกระทรวงที่ปรับโครงสร้างใหญ่ หรือเอากระทรวงอื่นมาควบรวม ดังต่อไปนี้

กระทรวงก่อสร้าง

กระทรวงเกษตรและสิ่งแวดล้อม

กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กระทรวงมหาดไทย

กระทรวงชนกลุ่มน้อยและศาสนา

กระทรวงการคลัง

โดย 6 กระทรวงซึ่งผ่านการปรับโครงสร้างครั้งใหญ่เหล่านี้ ทางการเวียดนามอธิบายโครงสร้างใหม่ว่า

🟨 กระทรวงก่อสร้าง จะย้ายหน่วยงานของกระทรวงคมนาคมเดิมมาสังกัด ยกเว้นความรับผิดชอบเกี่ยวกับการสอบใบขับขี่และประกันภัย จะถูกโอนย้ายไปอยู่ภายใต้กระทรวงความมั่นคงสาธารณะ

🟨 กระทรวงเกษตรและสิ่งแวดล้อม จะเป็นกระทรวงใหม่ที่ควบรวม 2 กระทรวงเดิม คือกระทรวงเกษตรและการพัฒนาชนบท กับกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเข้าด้วยกัน โดยกระทรวงนี้จะรับหน้าที่เรื่องการจัดการความยากจนมาดูแลด้วย

🟨 กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จะมีกระทรวงประชาสัมพันธ์และการสื่อสารเดิมมาอยู่ด้วย ยกเว้นหน้าที่เกี่ยวกับสื่อมวลชนและการจัดการสื่อ จะย้ายไปอยู่ภายใต้กระทรวงวัฒนธรรม กีฬาและการท่องเที่ยว

🟨 กระทรวงมหาดไทย จะมีอำนาจมากขึ้น จากการควบรวมกระทรวงแรงงาน ผู้ทุพพลภาพและกิจการสังคมเข้ามา ยกเว้นงานด้านการศึกษา จะไปอยู่กับกระทรวงศึกษาธิการ หรืองานเกี่ยวกับสวัสดิการเด็กและการกำกับดูแลสังคม จะไปอยู่กับกระทรวงสาธารณสุข

🟨 กระทรวงชนกลุ่มน้อยและศาสนา เป็นกระทรวงใหม่ที่ตั้งขึ้น โดยรับภาระหน้าที่จากกรรมาธิการด้านกิจการกลุ่มชาติพันธุ์ ในสมัชชาแห่งชาติเวียดนามเดิม ร่วมกับงานด้านศาสนาที่เคยอยู่ภายใต้กระทรวงมหาดไทย

🟨 กระทรวงการคลัง จะมีกระทรวงวางแผนและการลงทุนเดิมของเวียดนามมาควบรวมด้วย และจะรับรัฐวิสาหกิจ 18 แห่งมาอยู่ภายใต้การดูแลโดยตรง

โดยทางการเวียดนาม ยังมี 3 หน่วยงานได้แก่ สำนักรัฐบาล ผู้ตรวจการรัฐบาล และธนาคารกลางเวียดนาม ที่มีสถานะเทียบเท่ากับกระทรวงด้วย

การยกเครื่องรัฐบาลเวียดนามใหม่ ทำให้จำนวนคณะรัฐมนตรีของเวียดนามจะมีแค่ 25 คน แบ่งเป็นนายกรัฐมนตรี 1 คน รองนายกรัฐมนตรี 7 คน รัฐมนตรี 14 คน และผู้นำหน่วยงานเทียบเท่ากระทรวง 3 คน

อย่างไรก็ตาม ทางการเวียดนามเปิดทางให้สามารถแต่งตั้งรัฐมนตรีช่วยและรองหัวหน้าหน่วยงานเทียบเท่ากระทรวงเพิ่มเติมได้ เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและใช้ทรัพยากรเต็มความสามารถ

เมื่อเทียบกับไทย ปัจจุบันรัฐบาลไทยมี 20 กระทรวง และคณะรัฐมนตรีภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรีแพทองธาร ชินวัตร มีทั้งหมด 36 คน

สำนักข่าวบลูมเบิร์กรายงานว่า การปฏิรูปของเวียดนามในครั้งนี้ อาจมีเจ้าหน้าที่รัฐได้รับผลกระทบถึง 100,000 คน ตามเป้าหมายที่ต้องการลดขนาดกระทรวงลง 20% และยังส่งผลต่อส่วนงานอื่นๆ ที่มีความซ้ำซ้อน เช่น สถานีโทรทัศน์ท้องถิ่นของรัฐหลายแห่งที่ต้องยุติออกอากาศ ไปจนถึงหนังสือพิมพ์หรือนิตยสารของหน่วยงานต่างๆ ที่ต้องเลิกทำ

จริงๆ แล้วแนวทางปฏิรูปราชการของเวียดนามไม่ใช่เรื่องใหม่ เคยถูกพูดถึงมาแล้ว โดย โตเลิม เลขาธิการใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์เวียดนาม เคยประกาศเป็นวาระสำคัญ โดยย้ำเมื่อเดือน ธ.ค. ปีที่แล้วว่า บางครั้งเราก็ต้องกลืนยาขม อดทนต่อความเจ็บปวด และตัดเนื้อร้ายเพื่อให้เรามีร่างกายที่แข็งแรง

การยกเครื่องราชการครั้งนี้ ยังถูกมองว่าเป็นส่วนหนึ่งในการผลักดันเป้าหมายของเวียดนาม ที่ต้องการเห็นตัวเลขเศรษฐกิจเติบโต 8%